Przez wiele lat prawo ochrony środowiska traktowane było jako część prawa administracyjnego. Część nauki prawa również i dziś traktuje zespół norm prawnych w oparciu o które chronione są elementy przyrodnicze. Takie traktowanie tego zagadnienia należy jednak uznać za nadmiernie uproszczone. Skuteczne stosowanie czy wykorzystywanie przepisów chroniących środowisko wymaga znajomości norm prawa administracyjnego procesowego, materialnego i ustrojowego; norm prawa cywilnego tak materialnego jak i procesowego i nie rzadko też norm prawa karnego materialnego jak i procesowego. Na prawo ochrony środowiska składa się kilkadziesiąt aktów normatywnych. Są to ustawy jak i rozporządzenia. Główna ustawą nazywaną też konstytucją prawo ochrony środowiska jest ustawa prawo ochrony środowiska. Normy tej ustawy mają zastosowanie w tych przypadkach, gdy inne ustawy tj. ustawa prawo rolne, ustawa o lasach, prawo wodne nie regulują w sposób odmienny danej materii zamiarem ustawodawcy było bowiem uregulowanie w ustawie o ochronie środowiska kwestii podstawowej i punktu widzenia ochrony środowiska. Czasami jednak określenie stosunku ustaw w tym prawo ochrony środowiska i innej ustawy odnoszącej się do konkretnego, danego zagadnienia prawnego nie jest zadaniem prostym, nie łudzącym wątpliwości. Przykładem takie stanu rzeczy jest regulacja art. 7a ustawy prawo ochrony środowiska. Treści tego art. wskazane zostało że w przypadku szkód w środowisku i stanu bezpośredniego zagrożenia tymi szkodami zastosowanie będzie miała ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku, nie zaś ustawa prawo ochrony środowiska. Problem jednak w tym przypadku leży w tym, iż w zakresie nomenklatury ustawodawca posługuje się ustawą prawo ochrony środowiska i zapobieganiu szkodom środowisku i w jej naprawie istnieją rozbieżności. Te rozbieżności sprowadzają się głównie do rodzaju szkód jakie mogą być wyróżnione na gruncie obu ustaw.

W obecnym stanie prawnym nie można już regulacji chroniących środowisko traktować jako część prawa administracyjnego. Skuteczne stosowanie czy wykorzystywanie normy prawa w oparciu o które ma być chronione środowisko wymaga obok znajomości prawa administracyjnego materialnego i procesowego znajomości przypisów prawa cywilnego, jak materialnego jak i proceduralnego jak tez prawa karnego. Istotą celu prawo ochrony ,środowiska jest to, ze ma ono swoje własne zasady prawne jak np. zanieczyszczenie, kompleksowość ochrony środowiska, zasadę zrównoważonego rozwoju i inne. Ciężko jest jednak w ramach tych przepisów wyróżnić jednolita zasadę regulacji prawnej. Wpływa ona na postrzeganie wykorzystywania przepisów w systemie gałęzi prawa. Prawo ochrony środowiska nazywane sa co do ich części gospodarczym prawem ochrony środowiska czy prawem rozwiązywania konfliktów środowiskowych. Najczęstsze konflikty jakie maja miejsce w środowisku, a innymi wartościami prawnymi są konflikty między środowiskiem a wolnością działalności gospodarczej lub między środowiskiem, a prawem własności. Najczęstsza metodą rozwiązywania konfliktów jest zasada zrównoważonego rozwoju ( art. 5 Konstytucji) i zdefiniowana w art. 3 pkt 50 ustawy ochrony środowiska. W prawie ochrony środowiska interes publiczny powinien być traktowany w sposób szczególny jak zauważa prof. Radecki zagrożenie o charakterze dotykające większą część podmiotów nie odnosi się do pojedynczych podmiotów. Interes indywidualny nie obywa się tu najwyższej kategorii interesu publicznego. Szczególnie ważnym w ochronie środowiska jest to, ze interes publiczny był sumą interesów indywidualnych. Coraz częściej odnosi się rolę interesów prywatnych na rzecz ochrony środowiska co pozostaje w relacji tej nauki prawa zgodnie z którym administracja publiczna mniej chroni interes publiczny w porównaniu z tym jak jednostka chroni swe interesy indywidualne.

Istotne jest również to aby korzystać z elementów przyrodniczych, aby umożliwić odnawianie się elementom o charakterze odnawialnym i takie korzystanie z elementów nieodnawialnych np. kopalin aby nie doprowadzić do ich wyczerpania przed odnalezieniem ich substytutów. Publiczne prawo podmiotowe wskazujące na stopień demokratycznego charakteru danego państwa odnoszone są do końcowych adresatów stron wobec których zostały one ustanowione. Z uwagi na tonie odnoszą się one do organów administracji publicznej, które mogą regulować sytuację prawną podmiotów. Publiczne prawo podmiotowe jest także sytuacja prawną obywatela jednostki organizacyjnej w której obywatel ten (jednostka organizacyjna) opierając się o chroniące jego interesy prawne w normach prawnych mogą w sposób skuteczny czegoś żądać lub tez mogą w sposób niekwestionowany przez państwo coś zdziałać. Wyróżniamy 2 rodzaje: pozytywne i negatywne. Negatywne wyraża się tym, że może żądać od państwa nieingerowania w sferę wcześniej przyznanej wolności konstytucyjnej. Pozytywne wyraża się tym, że podmiot może w sposób skuteczny żądać od państwa realizowania danych świadczeń.

Środowisko - rozumie się przez to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami.

Ochrona środowiska - rozumie się przez to podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:

1. racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

2. przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,

3. przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.

Równowaga przyrodnicza - rozumie się przez to stan, w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu: człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej.

Ustawodawca posłużył się wyrażeniami zachowanie, przywracanie. Ochrona środowiska powinna zatem zawierać:

• aspekt konserwacyjny – zachowanie istniejącego stanu i ewentualne zapobieganie szkodliwym zjawiskom,

• aspekt restytucji – instrumenty prawne, które umożliwiają przywracanie środowiska do stanu poprzedniego bądź stanu właściwego lub zgodnego z prawem.

• aspekt prewencyjny – należy najpierw zapobiegać naruszeniom środowiska.

Służą temu zasady prewencji i przezorności.

Racjonalne kształtowani środowiska gospodarowanie zasobami środowiska z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Zrównoważony rozwój - rozumie się przez to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom.

Przez zanieczyszczenie rozumie się emisję, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska. Emisja - rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

- substancje,

- energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne.

Regulacje prawne, które stosuje się do określenia przywracanie elementów przyrody do stanu właściwego:

• - przywracanie do stanu poprzedniego – obejmuje restytucję do takiego stanu środowiska, jaki występował bezpośrednio przed naruszeniem środowiska, przy czym nie ma znaczenia, czy to był stan właściwy i zgodny z prawem.

• - przywracanie do stanu właściwego – oznacza takie zachowanie, które prowadzi do osiągnięcia restytucji najwłaściwszej, a więc wcale niekoniecznie do stanu takiego, jaki występował bezpośrednio przed naruszeniem środowiska, ale raczej do takiego, jaki jest zgodny z prawem.

• - przywracanie do stanu zgodnego z prawem – to taka restytucja, której warunki wyznaczają normy prawa.

Prawo ochrony środowiska ogół norm dotyczących ochrony poszczególnych komponentów środowiska. Prawo ochrony środowiska należy potraktować jako dział prawa administracyjnego.

Niektóre źródła prawa:

- Konstytucja

- ustawa Prawo ochrony środowiska

- ustawa o inspekcji ochrony środowiska

- ustawa prawo geologiczne i górnicze

- ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych

- ustawa o ochronie zwierząt

- ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

- ustawa prawo wodne i inne.

FORMUŁA PRAWNA PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA

1) Metoda cywilistyczna

2) Metoda administracyjna

3) Metoda karnistyczna

Ustawa Prawo Ochrony Środowiska jest elementem prawa administracyjnego

Na tą administrację nakładają się odrębności, specyfiki:

-kompleksowość metod

-związek norm prawnych z regułami praktycznymi i technicznymi

-szczególne relacja prawa ochrony środowiska z innymi gałęziami prawa: rolne, żywnościowe itp.

-wykorzystywanie umów cywilnych, działalność odszkodowawcza

- oddziałuje na treść prawa własności

Udział społeczeństwa w ochronie środowiska

I Istota udziału społeczeństwa w ochronie środowiska

• Środowisko jako dobro wspólne i niepodzielne

• Rozwój demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego

• Motywacja do podejmowania odpowiednich działań przez władze

• Zapobieganie, łagodzenie konfliktów społecznych na tle ekologicznym

• Finansowanie przedsięwzięć oddziałujących na środowisko ze środków publicznych

• Prawo człowieka do środowiska

II Prawo człowieka do środowiska

• jest to prawo człowieka do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą

• sformułowane po raz pierwszy w Deklaracji Sztokholmskiej z 1972 r. (Deklaracja Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Naturalnego Środowiska Człowieka)

III Deklaracja z Rio de Janeiro

Deklaracja w sprawie środowiska i rozwoju (tzw. deklaracja z Rio). Zawiera ona 27 zasad polityki rozwoju prawa ochrony środowiska. Została zawarta na Konferencji "Środowisko i Rozwój" w Rio de Janeiro w 1992 r. Stanowiła przełom. Stworzyła katalog zasad, których przestrzeganie pozwala realizować ideę zrównoważonego rozwoju. Zasada 10 dotyczyła udziału społeczeństwa w ochronie środowiska.

IV Umowy międzynarodowe

• Konwencja z Aarhus z 1998 r. o Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska

• Konwencja z Espoo z 1991 r. o Ocenach Oddziaływania na Środowisko w Kontekście Transgranicznym

V Konwencja z Espoo z 1991 r.

• Zawarta w dn. 25 lutego 1991 r. w Espoo, w Finlandii

• Pierwszy akt prawa międzynarodowego o charakterze wiążącym

• W całości poświęcona instytucji oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ)

• Weszła w życie dn. 10 września 1997 r.

• Ratyfikowały ją m.in. kraje wspólnoty europejskiej oraz Polska

• Stwarza ona prawno-międzynarodowe ramy proceduralne dla wykonywania ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) w przypadkach, gdy inwestycja realizowana w jednym kraju (stronie pochodzenia) zasięgiem oddziaływania obejmuje terytorium innego państwa (strony narażonej), mogąc spowodować znaczące negatywne skutki dla środowiska.

• Strona pochodzenia powinna zapewnić możliwość i jednolite warunki udziału opinii publicznej po obu stronach granicy.

• Obowiązek wczesnego powiadamiania, wskazanie terminu odpowiedzi państwa narażonego, czy jest ono zainteresowane uczestniczeniem w transgranicznej procedurze OOŚ. Możliwość składania przez stronę narażoną uwag i zastrzeżeń oraz możliwość przekazania ich właściwemu organowi strony pochodzenia.

• Rozpatrywane są rozwiązania alternatywne (łącznie z zaniechaniem przedsięwzięcia. Wybierane są sposoby łagodzenia skutków podejmowanej działalności i uzgadniane działania prewencyjne.

VI Konwencja z Aarhus z 1998 r.

• Podpisana 25 czerwca 1998 w Aarhus, w Danii, podczas IV Paneuropejskiej Konferencji Ministrów Ochrony Środowiska.

• W państwach, które ratyfikowały konwencję (m.in. Polska), weszła ona w życie 30 października 2001.

• Mniej dotyczy ona samej ochrony środowiska, bardziej natomiast prawa człowieka do czystego środowiska. W tym sensie prawo do informacji, do udziału w podejmowaniu decyzji i dostępu do sądownictwa w ochronie środowiska są często określane jako „następna generacja” praw człowieka i jako takie stanowią kluczowy element realizacji zasady zrównoważonego rozwoju.

• Umożliwia zaawansowany rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Korespondują z problematyką praw człowieka. Mają znaczenie dla zasady zrównoważonego rozwoju.

VII Dostęp do informacji o środowisku w Konwencji z Aarhus

• Udostępnianie bierne to udostępnianie informacji o środowisku przez organ administracji na żądanie wnioskodawcy

• Udostępnianie bierne jest:

• Powszechne

• W formie określonej przez wnioskodawcę, chyba że uzasadnione jest – za podaniem przyczyny – udostępnienie jej przez władzę publiczną w innej formie albo żądana informacja jest już powszechnie dostępna w innej formie

• szybkie – informację udostępnia się „tak szybko jak to możliwe” lecz nie później niż w ciągu miesiąca, chyba że zakres i stopień skomplikowania informacji uzasadnia przedłużenie tego terminu do 2 miesięcy, przy czym wnioskodawca musi być poinformowany o każdym przedłużeniu oraz przyczynach je uzasadniających

• Udzielanie informacji jest zasadą, odmowa – wyjątkiem np. ze względów obronności, bezpieczeństwa publicznego, prywatności, własność intelektualną, tajemnicę państwową itp.

• Informacja powinna być niedroga tzn. opłaty nie mogą przekraczać uzasadnionych stawek, a wnioskodawcy przysługuje wgląd do tabeli opłat.

• Udostępnianie czynne jest związane z gromadzeniem, uaktualnianiem, opracowywaniem i rozpowszechnianiem informacji przez organy władzy publicznej.

VIII Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w Konwencji z Aarhus

Należy go rozumieć szeroko. Dotyczy zarówno wydawania pozwoleń dotyczących przedsięwzięć mających znaczenie dla środowiska jak również do przygotowywania planów, programów, określania wytycznych polityki oraz do przygotowywania przepisów wykonawczych lub powszechnie obowiązujących aktów normatywnych.

IX Dostęp do wymiaru sprawiedliwości

• Filar ten pełni rolę gwarancyjną wobec pozostałych, stwarzając możliwość występowania do sądu z roszczeniami w interesie publicznym.

• Umożliwia on realizację prawa człowieka do środowiska, co jest celem całej konwencji.

• Dostęp do wymiaru sprawiedliwości powinien być zapewniony każdemu, komu odmówiono dostępu do informacji.

• Procedura powinna być:

• szybka

• bezpłatna lub niedroga

• umożliwiająca ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd lub inny bezstronny i niezależny organ.

X Prawo unijne

Dyrektywa 90/313/EWG z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie swobodnego dostępu do informacji o środowisku

Dyrektywa 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie dostępu społeczeństwa do informacji dotyczących środowiska i uchyleniu dyrektywy 90/313/EWG

• Jest wyrazem realizacji zobowiązania, jakie przyjęła UE podpisując Konwencję z Aarhus w 1998 r.

• Istniała potrzeba usunięcia wad w praktycznym stosowaniu dotychczasowych przepisów oraz dostosowania ustawodawstwa do nowych technologii informacyjnych.

• Obowiązkowy termin wdrożenia dyrektywy przez państwa członkowskie został ustalony na 14 lutego 2005 r. – w tym dniu przestała obowiązywać dyrektywa 90/313/EWG.

• Utrzymuje ona wszystkie dotychczasowe podstawowe zasady i środki w zakresie dostępu do informacji, jednak dostęp do informacji został traktowany jak podmiotowe prawo człowieka.

• Zwiększyła ona możliwość biernego oraz czynnego dostępu do informacji oraz uszczegółowiła przepisy materialne i proceduralne.

• Dyrektywa kładzie nacisk na praktyczne zagadnienia, na realne ułatwienie i uskutecznienie dostępu.

XI Dostęp do informacji publicznej prawem podmiotowym jednostki

Konstytucja RP

• art. 61 ust. 1 „Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.”

ust. 2 „Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.”

ust. 3 „Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.”

art. 74 ust. 1 „Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.”

ust. 2 „Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.”

ust. 3 „Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.”

ust. 4 „Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.”

XII Dostęp do informacji o środowisku.

Pojęcie „informacja” oznacza pewien zespół danych czy wiedzy dotyczących określonego zagadnienia, oznacza więc pewną treść intelektualną. Informacja o środowisku zgodnie z rozumieniem ustawowym (art.9 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa wochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, dalej zwana ustawą DIoŚ) to np. informacje dotyczące stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami, informacje o emisjach, np. odpadów promieniotwórczych lub zanieczyszczeń.

Charakter „informacji o środowisku” mają również informacje dotyczące:

• środków, takich jak środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska,

• działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska oraz na emisje i zanieczyszczenia,

• środków i działań, które mają na celu ochronę ww. elementów środowiska, tudzież dotyczące analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach wspomnianych środków i działań.

Każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie (art. 4) i w przypadku żądania informacji nie można wymagać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Przepisy ustawy DIoŚ mówią generalnie o jej udostępnieniu w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub jakiejkolwiek innej (art.9 ust.2).

Ustawa DIoŚ zakłada, że informacje o środowisku są udostępniane w dwóch podstawowych trybach – poprzez ich upowszechnianie (upublicznianie) i na indywidualny wniosek. Jedną z form upowszechniania informacji o środowisku, dotyczącą dokumentów, w których takie informacje są zawarte, jest prowadzenie publicznie dostępnych wykazów danych o dokumentach zawierających takie informacje. Wykazy te, a także inne rejestry zawierające meta-informacje o środowisku ułatwiają dostęp do opisanych tam dokumentów. Inną formą upowszechniania informacji, czyli aktywnego udostępniania informacji o środowisku może być publikacja dokumentów lub ich zawartości stanowiącej informacje ośrodowisku. Dotyczy to również dokumentów elektronicznych - baz danych.

Obowiązek udostępniania informacji o środowisku dotyczy wszystkich organów administracji, które posiadają takie informacje lub dla których takie informacje są przeznaczone (art. 8 ustawy DIoŚ). Obowiązek dotyczy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli, a także innych podmiotów, powołanych z mocy prawa lub na podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska i jego ochrony.

Upowszechnianie powinno się odbywać za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, w szczególności przy wykorzystaniu elektronicznych baz danych, na stronach Biuletynu Informacji Publicznej. Obowiązkiem udostępniania na stronach BIP ustawa obejmuje także określone dokumenty i bazy danych (rejestry), przygotowane lub prowadzone przez organy wskazane w art.25 (tu zwłaszcza polityki i programy ochrony środowiska oraz raporty z ich wykonywania, przygotowywane na wszystkich szczeblach administracji publicznej, programy naprawcze, rejestry dotyczące GMO).

Podstawową formą dostępu do informacji o środowisku jest dostęp na indywidualny wniosek. Wniosek ma mieć formę pisemną, ustawa DIoŚ nie formułuje jednak żadnych innych dalszych wymagań, jakie powinien spełniać, w szczególności sporządzenia go na określonym formularzu. Założyć więc należałoby, że powinny być odpowiednio stosowane przepisy kpa dotyczące podań wnoszonych do organu (art.63 i następne).

W art. 12 ust. 2 wskazano sytuacje, w których informacje są udostępniane bez pisemnego wniosku. Grupa pierwsza to informacje niewymagające wyszukiwania, a więc głównie w postaci ustnych wyjaśnień. Grupa druga to sytuacje o charakterze nadzwyczajnym,

gdzie istotne znaczenie ma szybkość udzielenia informacji. Sytuacje tego typu to wystąpienie klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, o których mowa w ustawie z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558, z późn. zm.), lub innego bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska, spowodowanego działalnością człowieka lub przyczynami naturalnymi. Informacji należy wówczas udzielić osobom, które mogą ucierpieć w wyniku tego zagrożenia, celem umożliwienia podjęcia działań w celu zapobieżenia lub zminimalizowania szkód wynikających z tego rodzaju zagrożenia. Udostępnienie tego rodzaju informacji powinno nastąpić w dniu, w którym zainteresowany o udostępnienie wystąpił.

XIII Odmowa udostępnienia informacji o środowisku.

Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie jest możliwa tylko wówczas, jeżeli ustawa DIoŚ wyraźnie na to pozwala, czyli zachodzi jedna z okoliczności tą ustawą wskazanych, zobowiązujących bądź pozwalających na odmowę (odmowa o charakterze obligatoryjnym bądź fakultatywnym). Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego

ochronie musi mieć postać decyzji administracyjnej.

Odmowa udzielenia informacji ma charakter wyjątkowy, wobec czego przyczyny ja uzasadniające nie powinny być interpretowane w sposób rozszerzający. Przyczyny obligatoryjnej odmowy udostępnienia informacji nie mają zastosowania w odniesieniu do kategorii informacji wskazanych w art.18. Przepis zakłada bowiem, że postanowień art.16 ust.1 pkt 1 i 4-8 niestosuje się, jeżeli informacja dotyczy:

1. ilości i rodzajów pyłów lub gazów wprowadzanych do powietrza oraz miejsca ich wprowadzania;

2. stanu, składu i ilości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi oraz miejsca ich wprowadzania;

3. rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów oraz miejsca ich wytwarzania;

4. poziomu emitowanego hałasu;

5. poziomu emitowanych pól elektromagnetycznych

Obligatoryjne przyczyny odmowy udostępnienia informacji:

Informacje dotyczą

1. danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej chronionych tajemnicą statystyczną, o której mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej;

2. spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby zakłócić przebieg postępowania;

3. spraw będących przedmiotem praw autorskich lub patentowych, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszyć te prawa;

4. danych osobowych dotyczących osób trzecich, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych;

5. dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli osoby te, nie mając obowiązku ich dostarczenia i nie mogąc być takim obowiązkiem obciążone, dostarczyły je dobrowolnie i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu;

6. dokumentów lub danych, których udostępnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa ekologicznego kraju;

7. informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, dostarczonych przez osoby trzecie i objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć konkurencyjną pozycję tych osób i złożyły one uzasadniony wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępniania;

8. przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, realizowanych na terenach zamkniętych, co do których nie prowadzi się postępowania z udziałem społeczeństwa;

9. obronności i bezpieczeństwa państwa.

Fakultatywne przyczyny odmowy udostępnienia informacji:

organ może odmówić udostępnienia informacji, jeżeli:

1. wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania;

2. wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się;

3. wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania;

4. wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny.

Katalog zasad:

1. Zasada korzystania ze środowiska. Dwa rodzaje korzystania ze środowiska:

- powszechne przysługuje każdemu z mocy prawa, polega na korzystaniu w celu zaspokajania potrzeb osobistych oraz potrzeb gospodarstwa domowego, w tym wypoczynku oraz uprawiania sportu, jednak bez użycia instalacji , w zakresie wprowadzania do środowiska substancji lub energii oraz innych niż wymienione wyżej rodzajów powszechnego korzystania z wód

- zwykłe to takie, które przekracza ramy powszechnego korzystania ze środowiska. Dwa rodzaje zwykłego korzystania ze środowiska: 1. Zwykłe korzystanie ze środowiska, które nie wymaga uzyskania zezwolenia oraz 2. Zwykłe korzystanie ze środowiska, które wymaga uzyskania pozwolenia. Zwykłe korzystanie ze środowiska to zwykłe korzystanie z wód w rozumieniu prawa wodnego. Obowiązek uzyskania pozwolenia musi wynikać z przepisów ustawy.

Ustawodawca wprowadził podmioty korzystające ze środowiska - rozumie się przez to:

a) przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,

b) jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,

c) osobę fizyczną niebędącą podmiotem, o którym mowa w lit. a, korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

2. Zasada kompleksowości (zasada zintegrowanej ochrony środowiska).

Ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów. Istotą tej zasady jest ochrona środowiska jako całości, a nie wyłącznie jego poszczególnych elementów przyrodniczych. Należy podejmować takie kroki, aby ochrona jednego elementu nie odbywała się kosztem innego elementu.

Jednym z instrumentów prawnych zasady kompleksowości jest tzw. pozwolenie zintegrowane:

Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości.

Występuje także pozwolenie sektorowe. Upoważnia ono tylko do wskazanej w tym pozwoleniu emisji.

3. Zasada prewencji i przezorności – Ma na celu zapobiegać naruszeniom środowiska.

Kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu. Obowiązek prewencji dotyczy każdego kro podejmuje określona działalność. Wystarczy, że istniej możliwość iż taka działalność będzie negatywnie wpływać na środowisko. Zasada przezorności. Kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze.

Dotyczy każdego i każdej działalności. Obowiązek ten powstaje wcześniej niż wynikający z prewencji. Obejmuje możliwości negatywnego oddziaływania na środowisko, ale dotyczy działalności, której skutki oddziaływania nie są w pełni rozpoznane. Należy podjąć wszelkie możliwości środki zapobiegawcze. Zasada jest naruszona wtedy, gdy podmiot nie dołożył przezorności, aby skutki negatywnego oddziaływania przewidzieć.

4. Zasada „zanieczyszczający płaci”

Kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia – aspekt kompensacyjny. Zanieczyszczenie już wystąpiło, podmiot ponosi koszty usunięcia. Kto może spowodować zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu – aspekt prewencyjny. Przesłanka jest możliwość zaistnienia zanieczyszczenia.

Przez zanieczyszczenie - rozumie się emisję, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska. Ma na celu zapobieganie zanieczyszczeniu w sytuacji, gdy zagrożenie można jeszcze usunąć, ma na celu powstrzymanie podmiotu w przyszłości od działań, które mogą szkodzić środowisku.

5. Zasada planowości

Polityki, strategie, plany lub programy dotyczące w szczególności przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, gospodarki przestrzennej, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu powinny uwzględniać zasady ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

W znaczeniu szerokim oznacza, że każdego rodzaju polityki, strategie dotyczące w szczególności wykazanych dziedzin muszą uwzględniać zasady ochrony środowiska oraz konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju. W znaczeniu wąskim, że wszelkie działania mające na celu ochronę środowisk powinny być podejmowane w sposób zaplanowany i usystematyzowany.

6. Zasada prawa do informacji o środowisku.

Każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych ustawą. Organy administracji są obowiązane udostępniać każdemu informacje o środowisku i jego ochronie znajdujące się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone.

Udostępnieniu, podlegają np. projekty: polityki ekologicznej państwa, wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska, raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; Informacje udostępnia się na pisemny wniosek. Informację niewymagającą wyszukiwania, która może być przekazana w formie ustnej, udostępnia się bez pisemnego wniosku.

7. Zasada uczestnictwa społecznego w wydawaniu decyzji z zakresu ochrony środowiska

Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa. Organizacje ekologiczne, które, uzasadniając to miejscem swojego działania, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu administracyjnym wymagającym udziału społeczeństwa i złożyły uwagi lub wnioski w ramach tego postępowania, uczestniczą w tym postępowaniu na prawach strony.

Zgłoszenie przez organizacje ekologiczne chęci uczestniczenia w postępowaniu powinno nastąpić równocześnie ze złożeniem uwag lub wniosków. Organizacje ekologiczne, jednostki pomocnicze samorządu gminnego, samorząd pracowniczy, jednostki ochotniczych straży pożarnych oraz związki zawodowe mogą współdziałać w dziedzinie ochrony środowiska z organami administracji.

Związki zawodowe i samorządy pracownicze mogą powoływać zakładowe komisje ochrony środowiska oraz społecznych inspektorów ochrony środowiska w celu organizowania i przeprowadzania społecznej kontroli ochrony środowiska na terenie zakładu pracy. Organy administracji mogą udzielać pomocy organizacjom ekologicznym w ich działalności w dziedzinie ochrony środowiska.

8. Zasada nieważności decyzji wydanej z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska

Art. 11. Decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna. Chodzi tu o jakąkolwiek decyzję, a nie tylko dotyczącą bezpośrednio środowiska. Każdy akt stosowania prawa, a nie jego stanowienia, kończący się wydaniem decyzji, powinien uwzględniać przepisy z zakresu ochrony środowiska.

Nieważność ta powstaje z mocy prawa i powoduje, że decyzja nieważna nie może w ogóle funkcjonować w obrocie prawnym. 9. Zasada obowiązku stosowania metodyk referencyjnych

art. 12 podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są obowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeśli metodyki takie wynikają z ustaw. Jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z nich dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem (udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników):

1) że umożliwia ona uzyskanie dokładniejszych wyników, a uzasadnieniem jej zastosowania są zjawiska meteorologiczne, mechanizmy fizyczne i procesy chemiczne, jakim podlegają substancje lub energie - w przypadku metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji lub energii w środowisku;

2) udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników - w przypadku pozostałych metodyk.

Poprzez te metodyki tzw. metodyki referencyjne rozumie się określoną na podstawie ustawy metodę pomiarów lub badań, która może obejmować w szczególności: sposób poboru próbek, sposób interpretacji wyników, metodyki modelowania, rozprzestrzeniania substancji oraz energii w środowisku.

Pozwolenie na korzystanie ze środowiska.

Korzystanie ze środowiska:

• Powszechne;

• Zwykłe;

• Szczególne.

Reguła ogólna – art. 4 ust. 2 POŚ – w drodze ustawy wydanie pozwolenia na korzystanie ze środowiska.

Rodzaje pozwoleń na korzystanie ze środowiska (art. 181 POŚ)

Organ ochrony środowiska może udzielić pozwolenia:

1) zintegrowanego,

2) na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

3) wodno-prawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

4) na wytwarzanie odpadów,

5) na emitowanie hałasu do środowiska,

6) na emitowanie pól elektromagnetycznych.

Pojęcie pozwolenia na korzystanie ze środowiska = pojęcie emisji.

Obowiązek uzyskania pozwolenia jeżeli emitujemy w krajobraz, eksploatujemy ze środowiska.

Pozwolenie wydaje stosowny organ administracyjny – właściwy jest starosta. Pozwolenie wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż okres lat 10. Prowadzenie instalacji, które związane jest z emisją do środowiska. Instalacja musi spełniać określone wymogi. Otrzymuje się na wniosek – art. 144 POŚ. Temu wnioskowi odpowiada pozwolenie na korzystanie ze środowiska (art. 188 POŚ).

Szkoda jest to negatywna i mierzalna zmiana elementów środowiska, spowodowana podmiotu korzystającego ze środowiska. Wystarczy pośrednie korzystanie ze środowiska.

Odpowiedzialność administracyjna – jest to kwestia odpowiedzialności za prewencję i restytucję – (art. 9) okoliczność – podmiot musi podjąć działania zapobiegającego szkodom w środowisku.

Art. 9. 1. W przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany niezwłocznie podjąć działania zapobiegawcze.

2. W przypadku wystąpienia szkody w środowisku podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany do:

1) podjęcia działań w celu ograniczenia szkody w środowisku, zapobieżenia kolejnym szkodom i negatywnym skutkom dla zdrowia ludzi lub dalszemu osłabieniu funkcji elementów przyrodniczych, w tym natychmiastowego skontrolowania, powstrzymania, usunięcia lub ograniczenia w inny sposób zanieczyszczeń lub innych szkodliwych czynników;

2) podjęcia działań naprawczych.

Odpowiedzialność o informowaniu o zagrożeniu w środowisku (art. 11).

Art. 11. 1. Jeżeli bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku nie zostało zażegnane, mimo przeprowadzenia działań zapobiegawczych, lub wystąpiła szkoda w środowisku, podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany niezwłocznie zgłosić ten fakt organowi ochrony środowiska i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.

Obowiązek przeprowadzenia działań zapobiegawczych i naprawczych (art. 15).

Art. 15. 1. Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska nie podejmie działań zapobiegawczych i naprawczych, organ ochrony środowiska, w drodze decyzji, nakłada na niego obowiązek przeprowadzenia tych działań.

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, organ ochrony środowiska określa:

1) zakres i sposób przeprowadzenia działań zapobiegawczych, w tym czynności zmierzające

do ograniczenia oddziaływania na środowisko;

2) stan, do jakiego ma zostać przywrócone środowisko;

3) zakres i sposób przeprowadzenia działań naprawczych;

4) termin wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1.

3. Przy wydawaniu decyzji, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 13 ust. 6.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 362 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

Określenie obowiązków właściciela nieruchomości (art. 17).

Obowiązek o informowaniu o podjęciu działań naprawczych i zapobiegawczych.

Decyzja RDOŚ o obowiązku przeprowadzania pomiarów (art. 20).

Połączenie przez ustawodawcę odpowiedzialności administracyjnej z odpowiedzialnością karną.

Odpowiedzialność cywilna ma za zadanie prewencji poprzez wyrządzenie szkody sprawca musi zapłacić (odpowiedzialność majątkowa). Zapobiega wyrządzeniu szkody. Zadanie odpowiedzialności restrykcyjnej – przywrócenie stanu środowiska przed zniszczeniem. Kompensacja – kiedy nie przywrócimy stanu środowiska. Odpowiedzialność odszkodowawcza – szkoda to uszczerbek w dobrach lub interesach prawnie chronionych. Szkoda nie możnego przyszłego zarobkowania. Jak nie stwierdzimy szkody w dobrach i interesach to wtedy nie ma odpowiedzialności. Musi być to czyn, który spowodował tą szkodę. Zaniechanie – nie zrobiliśmy czegoś co powinniśmy zrobić. Czyn lub zaniechanie musi być odniesiony do danego podmiotu (musi być czyn i zaniechanie konkretne). Ograniczeniem czynu lub zaniechanie jest jego bezprawność. Musi być bezprawny. Bezprawność czynu – nie ma podstawy prawnej do działania (rekompensata na bezprawne działanie). Związek przyczynowy między szkodą a czynem. Związek przyczynowy polega na tym, że musi być bezpośrednia więź pomiędzy szkodą a czynem – nie mogą być pośrednie przyczyny powstania szkody. Odpowiadamy na zasadzie winy. Wina – umyślna lub nieumyślna (dbalstwo i niedbalstwo). Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka – odpowiadamy nawet gdy popełnimy szkodę nieumyślnie. W poszczególnych elementach jest uszczegółowiana (w ustawach – art. 234). Związek przyczynowy między szkodą a odpowiedzialnością jest możliwy na zasadzie słuszności. Wykraczamy poza element winy.

Odpowiedzialność deliktowa i kontraktowa.

Odpowiedzialność karna - represja. Ma walor prewencyjny. Osoby fizyczne są narażone odpowiedzialności karnej za przestępstwo lub wykroczenie.

Występuje kompensacja – obowiązek wniesienia nawiązki (obowiązek naprawienia szkody). Podmiotem odpowiedzialności karnej jest osoba fizyczna. Ochrona środowiska – subsydiarnie odpowiedzialności karnej odpowiedzialny jest również podmiot zbiorowy (ustawa z 2002 r. o odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyny zabronione pod groźbą kary – odpowiedzialność karna osób prawnych). Odpowiedzialność – osoba fizyczna. Znany przepis przestępstwa przeciwko środowisku (poszczególne przestępstwo). Przestępstwa przeciwko środowisku – największa penalizacja:

• substancje chemiczne;

• międzynarodowy obrót odpadami;

• organizmy modyfikowane genetycznie.

Warunki odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych.

• osoby prawne w sytuacji określonej ponosi odpowiedzialność karną;

• działanie osoby uprawnionej w imieniu osoby prawnej;

• Osoba przekracza swoje uprawnienia lub kompetencje;

• osoba działa za zgodą organu osoby prawnej;

• gdy to działanie ma przynieść korzyść osobie prawnej.

Musi być przestępstwo aby była odpowiedzialność karna. KC – art. 181 i późniejsze (kara grzywny za dokonanie przestępstwa). Dziedziny w których występuje odpowiedzialność karna:

• rybactwo śródlądowe;

• prawo łowieckie;

• ochrona zwierząt;

• ochrona warstwy ozonowej;

• gospodarka odpadami;

• dostawa o zapobieganiu szkodom w środowisku.

Odpowiedzialność karno – administracyjna – wykroczenia zagrożone karą do 5 000 zł. W odniesieniu do środowiska – szkodnictwo: leśne, polne, ogrodowe. Obowiązek odpowiedzialności karnej: nie można reklamować produktu, który jest szkodliwy dla środowiska przy pomocy środowiska, art. 337a POŚ; okresowe pomiary emisji hałasu.

Odpowiedzialność administracyjna. Zupełnie inna konstrukcja od odpowiedzialności cywilizacyjnej. Jest szybsza od odpowiedzialności cywilnej – poprzez nałożenie mandatu. Odpowiedzialność administracyjna musi posiadać konkretny przepis ustawowy. Ma swoje znaczenie prewencyjne. Restytucja – zakres odpowiedzialności administracyjnej – działanie za korzystanie ze środowiska, przekroczenie. Zakres dolegliwości odpowiedzialności administracyjnej – dwie formy (skutki) odpowiedzialności administracyjna:

• ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko – przywrócenie stanu poprzedniego + kary pieniężne administracyjne;

• wstrzymanie działania zagrażającemu środowisku.

Odpowiedzialność administracyjna podobna jest do odpowiedzialności cywilnej.

Art. 362 POŚ.

Osoba fizyczna i wójt. W odniesieniu do osób fizycznych – działanie wójta (art. 363 POŚ).

Wstrzymanie oddania budynku do użytku – prawo budowlane.

Pozwolenie (art. 180 i 181 ustawy prawo ochrony środowiska)

Pozwolenia środowiska co do zasady znoszą zakaz dokonywania określonej działalności bez pozwolenia. Instytucje opłat podwyższonych są traktowane jako jeden ze środków odpowiedzialności administracyjnej. Środki odpowiedzialności administracyjnej zostały zapisane w art. 362 i 375 ustawy prawo ochrony środowiska. A art. 292 tez jest to opisane. W opłatach podwyższonych wyróżniamy 2 składniki:

- opłatę zwykłą za korzystanie ze środowiska

- opłatę sanacyjną tj. opłatę z uwagi na to, że prowadziliśmy określoną działalność wymagająca pozwolenia bez tego pozwolenia.

Na gruncie art. 292 poś stanowiska jurysdykatury są strasznie rozbieżne. Wskazywały one na istnienie w obrębie tego przepisu odpowiedzialności absolutnej, obiektywnej, jak również odpowiedzialności zależnej od innych. Odpowiedzialność absolutna jest to taka odpowiedzialność, której nie można uniknąć pod żadnym pozorem. Odpowiedzialność obiektywna jest to taka której można uniknąć o ile się wykaże, iż uczyniło się wszystko, aby do danej sytuacji nie doszło. Doktryna rozróżnia 2 kategorie sytuacji: To taka gdy ktoś po raz pierwszy występuje o uzyskanie pozwolenia. Wówczas przyjmuje się, iż nie powinien on rozpoczynać działalności bez uprzedniego uzyskania stosownego pozwolenia. Inna sytuacja ma miejsce wówczas gdy ktoś ubiega się o kolejne pozwolenie na daną działalność. Wówczas przyjmowane jest, że dany podmiot zbagatelizował przesłanki ustawowe o uzyskanie pozwolenia i ocenił, że jest pełna. Złożył wniosek odpowiadający przepisom prawa, jak również złożył wniosek w odpowiednim terminie. Wówczas można przyjąć istnienie stosunku do niego fikcji prawnej, że dane pozwolenie posiada i rozpocząć swoją działalność.

Termin wy6nosi 4 miesiące. I instancja – 30 dni w tym 2 tygodnie na obieg korespondencji, II instancja – 2 miesiące i 2 tygodnie na obieg korespondencji.

Decyzja zerowa – były to takie decyzje w których przyznawano pismo dla emisji zerowej. Wydawano je w takich przypadkach, gdzie wymogi środowiska uniemożliwiały wydanie decyzji o ...

Odpowiedzialność administracyjna o ochronie środowiska obok ustawy prawo ochrony środowiska została regulowana w ustawie o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawianie w artykule 17a poś w którym dokonano rozgraniczenia poś i ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.

Uzgadniając brzmienie art. 17a i jego usytuowania w prawie ochrony środowiska nie jest możliwe przeprowadzeniem regulacji dla obu tych ustaw na zasadzie przepisy szczególne.

Zakres szkody utracone korzyści i szkoda rzeczywista.