Wykład 12. – Krajowe i międzynarodowe możliwości ekspansji przedsiębiorstw

Ekspansja przedsiębiorstwa - działania przedsiębiorstwa mające na ceu zwiększenie zasięgu jego działalności, sprzedaży, skali produkcji, udziału w rynku i poprawę wyniku finansowego.

Metody ekspansji:

• Ekspansja geograficzna:

  • Wewnątrz kraju,

  • Zagraniczna,

• Ekspansja istniejące segmenty rynku poprzez istniejące produkty,

• Ekspansja poprzez dywersyfikację produktu:

  • Międzynarodowa dywersyfikacja produktu,

  • Krajowa dywersyfikacja produktu,

---> INTERNACJONALIZACJA <---

Internacjonalizacja - prowadzenie każdego rodzaju działalności na rynku zagranicznym (często utożsamiana z ekspansją zagraniczną),

Globalizacja - najwyższa forma internacjonalizacji ze względu na zasięg, intensywność i złożoność powiązań z zagranicą,

Dylematy ekspansji na rynek zagraniczny:

• Czy podejmować ekspansję zagraniczną?

• W jakiej formie rozpocząć (lub rozwijać) internacjonalizację?

  • Sposób wejścia na rynek zagraniczny,

  • Czy działalność na rynku zagranicznym będzie prowadzona samodzielnie, przez pośrednika, czy w kooperacji z innymi podmiotami,

  • Strategia konkurencji,

• Jakie zasoby zaangażować w proces internacjonalizacji?

• Jaki powinien być rozkład w czasie działań związanych z wchodzeniem na rynki zagraniczne?

Przyczyny zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw:

• Motywy defensywne:

  • Ochrona rynku,

  • Zapewnienie dostaw surowców,

  • Pozyskanie technologii,

  • Poszukiwanie stabilnych miejsc,

• Motywy ofensywne:

  • Otwarcie nowych ryków zbytu,

  • Uzyskanie większych zysków,

  • Potrzeba ekspansji ze strony kierownictwa,

• Motywy zagranicznych inwestycji bezpośrednich:

  • Motywy zasobowe,

  • Motywy rynkowe,

  • Motywy kosztowe (efektywnościowe),

  • Motywy o charakterze strategicznym,

  • Motywy marketingowe,

Rodzaje strategii ekspansji:

• Strategia etnocentryczna - wejście na rynki zagraniczne podobne do rynku krajowego,

• Strategia policentryczna - wejście na wiele rynków zagranicznych z uwzględnieniem ich zróżnicowania i specyfiki,

• Strategia globalna - traktowanie ryków zagranicznych jako rynku homogenicznego,

• Strategia dualna - charakter eklektyczny - łączy strategię globalną i policentryczną,

Rodzaje strategii konkurencji (Porter):

• Strategia przywództwa kosztowego - uzyskanie przewagi kosztowej poprzez niższe koszty; może wynikać z:

  • Przyczyn zewnętrznych - zw. z pozycją firmy w otoczeniu,

  • Przyczyn wewnętrznych - zw. ze sposobem alokacji zasobów,

  • Czynnika czasu,

• Strategia zróżnicowana - odróżnienie w sposób korzystny z punktów widzenia nabywców pod jednym lub większą ilością aspektów,

• Strategia koncentracji - skupienie się na wybranym segmencie rynkowym i osiągnięcie na nim przewagi kosztowej lub ze zróżnicowania,

• Uwaga! - brak strategii lub realizacja wszystkich na raz zazwyczaj kończy się niepowodzeniem,

Specyfika postępowania firmy dokonującej ekspansji:

• Najczęściej ekspansja poprzedzona jest sukcesem na rynku wewnętrznym,

• Zazwyczaj ekspansja rozpoczyna się od rynków położonych blisko (dystans psychiczny),

• Najczęściej ekspansja rozpoczyna się w formie importu/eksportu,

Etapowy charakter procesu ekspansji zagranicznej (internacjonalizacji):

• Model fazowy internacjonalizacji (Cieślik):

  • W sferze wymiany,

  • W sferze produkcji,

  • Globalizacja,

• Model fazowy internacjonalizacji (Korth):

  • Charakter pasywny i pośredni,

  • Charakter czynny i bezpośredni,

  • Duże znaczenie działalności za granicą, nadal zorientowanie na kraj macierzysty,

  • Zorientowanie na działalność w skali wielu krajów,

• Model innowacyjno-dyfuzyjny (internacjonalizacja jako sekwencja procesu uczenia się):

  • Ignorancja jakiejkolwiek działalności na rynku zagranicznym,

  • świadomość międzynarodowa,

  • Zainteresowanie międzynarodowe,

  • Próba - rozpoczęcie ekspansji,

  • Przyjęcie, zastosowanie - zwiększenie zaangażowania międzynarodowego,

Kryteria podziału internacjonalizacji na etapy:

• Długoś doświadczenia w działalności zagranicznej,

• Znaczenie działalności na rynku zagranicznym,

Wady etapowego ujęcia ekspansji zagranicznej:

• Zbytnie uproszczenie (np. leapfrogging),

• Brak precyzyjnego określenia granic między etapami,

• Jednokierunkowość procesu,