Zachodniopomorskie: MIÓD DRAHIMSKI Tychowo k. Białogardu, głaz „Trygław” *Trzęsacz brzeg klifowy i ruiny kościoła *Chojna, platan „Olbrzym” Rezerwat p Bielinek Puszcza Goleniowska Puszcza Bukowa PK „Ujście Warty” Festiwal Słowian i Wikingów  Rezerwat żubrów w Wolińskim PN Pomorskie: Święto Truskawki Kaszubskiej w Gdańsku Wały Chrobrego – Muzeum Morskie, Gniew, zamek Rozewie latarnia morska Hel, Muzeum Rybołóstwa Nadmorski PK Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie PK Dolina Słupi Rezerwat Torfowisko Pobłockie Jezioro Łętowskie – obszar chro krajob Warmińsko-Mazurskie: Święto Miodu w Ełku Święta Lipka – sanktuarium STAŃCZYKI – „WIADUKTY PÓŁNOCY KANAŁ ELBLĄSKI SZLAK KOPERNIKOWSKI KATEDRA ŚW. JAKUBA W OLSZTYNIE Bisztynek, „Diabelski Kamień” Puszcza Borecka Rezerwat P Jezioro Łuknajno Rezerwat P Jezioro Martwe Podlaskie: SER KORYCIŃSKI SWOJSKI MIZAR W BOHONIKACH Turtul, punkt widokowy PIEREKACZEWNIK Hajnówka, cerkiew Św. Trójcy Jezoro Hańcza Augustów, Kanał Augustowski Suwalski PK Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej Łomżyński PK Doliny Narwi Obszar Chr Kra Dolina Rospudy Rezerwat P Łokieć Mazowieckie: JABŁKA GRÓJECKIE. Pułtusk, zamek; Radom, zespół klasztorny Żelazowa Wola, dom F. Chopina – muzeum i park Czarnolas k. Zwolenia, Muzeum Jana Kochanowskiego Niepokalanów, zespół klasztorny Franciszkanów Brudzeński PK Chojnowski PK Kozienicki PK Kujawsko-Pomorskie Chełmno, ratusz Radzyń Chełmiński, ruiny zamku Świecie, ruiny zamku Fojutowo k. Tucholi, akwedukt Kłóbka k. Kowala, Park Etnograficzny Ciechocinek, tężnie Pomnik przyrody Jaskinia Bajka Pomnik p Kamień św. Wojciecha w Leosi Reze biosfery Bory Tucholskie Rez P Jezioro Ciche Wielkopolskie OLEJ RYDZOWY Lubuski szlak wina i miodu j. Gopło Góra Przemysła Szlak Piastowski Jezioro Maltańskie, Lubuski Szlak Wodny PARK MUŻAKOWSKI DĘBY ROGALIŃSKIE Park Kra Park Pszczewski Małopolskie Wadowice, Dom J P II – muzeum *Nowy S, Falkowa - Sądecki Park Etnografi *Biecz, kolegiata Bożego Ciała *Binarowa kościół św. MArchanioła *Sękowa, kościół pw. Świętych Filipa i Jakuba Apostołów Stary Sącz, klasztor klarysek Pustynia Błędowska Park K Orlich Gniazd Tenczyński Park K Rezerwat P Wąwóz Homole	Lubuskie Pomnik przyrody Dąb Chrobry Pomnik przyrody Dąb Napoleon Pomnik przyrody Flins (głaz narzutowy) Barlinecko-Gorzowski pk Gryżyński pk Krzesiński pk Łagowsko-Sulęciński Park Krajob Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa Park Mużakowski Pszczewski Park Krajobrazowy Dolnośląskie *KOŚCIOŁY POKOJU W ŚWIDNICY I JAWORZE *BŁĘDNE SKAŁY MIÓD WRZOSOWY Z BORÓW DOLNO Wodospad Szklarki GÓRA ŚLĘŻA KOŚCIÓŁ WANG W KARPACZU Pomnik p Cis Henrykowski Pomnik p Dąb Dziadek Rezerwat P Cisy Rezerwat P Zimna Woda Obszar Chro Kraj Dolina Odry Opolskie Żymlok opolski biały Opolska rolada wołowa Stobrawski PK Park K Góra Świętej Anny Park K Gór Opawskich Załęczański Park K Rezerwat P Blok Rezerwat P Cicha Dolina Rezerwat P Dębina Rezerwat P Prądy Śląskie Szlak Zabytków Techniki Woj. Śląskiego Święto Oscypka w Żywcu Pomniki p w Sosnowcu Pomniki p w Rybniku P p w Dąbrowie Górniczej Lasy Lublinieckie Lasy Raciborskie Lasy Pszczyńskie Park Śląski Park K Orlich Gniazd Łódzkie Pomnik p Dąb Cygański Festiwal Nauki, Techniki i Sztuki Zalewajka po łódzku Przedborski Park Kraj Sulejowski Park Kraj Spalski Park Kraj PK Międzyrzecza Warty i Widawki PK Wzniesień Łódzkich Bolimowski Park Kraj Rezerwat Przyrody Mokry Las Świętokrzyskie ŚLIWKA SZYDŁOWSKA JASKINIA „RAJ” ŁYSIEC – ŚWIĘTY KRZYŻ Mokry Bór – bory bagienne; Czarny Las – lasy jodłowe; Pomnik p Dąb Biskup Pomnik p Dąb Bartek Pomnik p Dąb Mnich Jeleniowski Park Kraj Sieradowicki Park Kraj Lubelskie *SUSIEC – MORSKIE OKO *KAZIMIERZ DOLNY – RYNEK Z KOŚCIOŁEM ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. BARTŁOMIEJA *Muzeum Wsi Lubelskiej w Sławinku, *Hrebenne k. Tomaszowa Lubelskiego, cerkiew grekokatolicka św. Mikołaja *Wola Okrzejska – Muzeum H Sienkiewicza CEBULARZ LUBELSKI. Pomnik p Dąb Bolko Pomnik p Piekiełko Kozłowiecki PK Park Krajo Lasy Janowskie Podkarpackie Kolbuszowa, Muzeum Kultury Ludowej Solina, zapora i jezioro Zamek w Łańcucie Wzgórze Zamkowe, Przemyśl Pruchnik k. Jarosławia, drewniana zabudowa Czerteż k. Sanoka, dawna cerkiew Pomnik p Dąb Aleksander Jaśliski Park Kraj Park Kraj Doliny Sanu Natura 2000 Beskid Niski	PREKURSORZY: Hugo Zapałowicza, Jan Pawlikowski Mieczysław Orłowicz Władysław Szafer Polskie Towarzystwo Turystyczno –Krajozna pow w 1950 z poł PTK i PTT. Polskie Towarzy Krajoznawcze (PTK) pow 1906 Polskie Towarzystwo Tatrzańskie pow w 1874. PTT początkowo nosiło miano Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Drewniane kościoły z listy UNESCO: Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa, i cerkwie drewniane: Owczary, Brunary, Wyżne, Kwiatoń, Powroźnik PN Ujście Warty najmlodszy 2001 Obejmuje obszary rozlewiskowe ujścia Warty. Pow z poł Rezerwatu Słońsk i PK Ujście Warty Białowieski 1932 najstarszy Biebrzański najw 59 223 ha -1993 Ojcowski najmn 1956  1.03.1872 r.pierwszy?? Yellowstone PLANOWANE PN: Jurajski Park Narodowy ma objąć północną część Wyżyny Częstochowskiej na szlaku Orlich Gniazd w pobliżu Olsztyna. Ochroni on przed dewastacją malownicze skały wapienne. Sokole Góry to jedno z najciek miejsc przyszłego parku. Tworzy je 9wzgórz, z najwyższą Pustelnicą o wys. 399 m n.p.m. Tutaj znajdują się też 4 jaskinie. Najb znaną pieczarą jest Jaskinia Olsztyńska z korytarzami długimi na 40 m, niegdyś uważana za najp ze wszystkich jaskiń naci w Polsce. Mniej zniszczona i nadal malownicza jest zaś Jaskinia Koralowa z nielicznymi naciekami i korytarzami o dł 150 m. Turnicki Park Narodowy powstanie na przedgórzu Bieszczadów, na południe od Birczy i wchłonie 2 utworzone już w 1991 roku rezerwaty: krajo Krępak ze słynną buczyną karpacką i rzadkimi gat runa oraz leśny Reberce. Zajmie pow od 19 do 25 tys. hektarów - taki zasięg umożliwi skuteczną ochronę charzs na tym obszarze suchych dolin, torfowisk (Bachórzec) oraz malowniczych odkrywek fliszu karpackiego, czyli naprzemianległych warstw zlepieńców, piaskowców i mułowców, które powstały w trzeciorzędzie podczas ruchów górotwórczych. Mazurski Park Narodowy ma objąć ochrona od 15 do 20 tys. hektarów w samym sercu Mazur, w okolicy jeziora Śniardwy. Będzie jednym z najbogatszych w ptactwo terenów chronionych w Europie. Znajduja się tutaj fakiste wzniesienia, pagórki i rozlegle rowniny jak również moczary, rzeki i jeziora. Taki obszar to wymarzone siedlisko dla wodnego ptactwa. Sercem Mazurskiego Parku Narodowego będzie słynny rezerwat Jezioro Łuknajno, który znajduje się w pobliżu północnego brzegu Śniardw. Park Narodowy Dolina Dolnej Odry Park powołany został w celu ochrony dna doliny Odry wraz z jej starorzeczami i kompleksami szuwarów, łąk zalewowych i lasów łęgowych. Zbocza doliny Odry porastają lasy mieszane, miejscami także murawy kserotermiczne. Zróżnicowanie siedlisk jest znaczne i warunkuje występowanie ogromnej różnorodności gatunkowej flory i fauny, zwłaszcza ptaków.
EKOTURYSTYKA świadoma podróż do natura. miejsc przyr, która z jednej strony pomaga chronić środ naturalne, a z drugiej, podtrzymuje dobrobyt lokalnych mieszkańców. PARK NARODOWY Obszar wyróż się szczeg wartościami przyro, naukowymi, społe, kulturowymii i eduka o pow nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przr oraz walory krajobr Rezerwat przyrody obszar objęty prawną ochroną dla zach ekosystemów natur lub półnatur mających istotną wartość ze względów naukowych, przyro, kulturowych lub krajob. Wyróżnia się rezerwaty: ścisłe (wykluczenie jakiejkolwiek ingerencji człowieka) i częściowe (dopuszczone pewne zabiegi gospodarcze). Obszar Natura 2000 – jedna z form ochrony przyrody stosowana w Polsce i jednocześnie element programu Europejskiej Sieci Ekologicznej – programu ochrony przyrody mającego na celu zoptymalizowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy, poprzez wydzielenie sieci obszarów ochrony na terenie Europy, a przede wszystkim UE. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych, pod względem przyrodniczym i zagrożonych składników różnor biologicznej Europy. Świadomość ekologiczna oznacza zrozumienie i wiedzę o wzajemnych relacjach pomiędzy człowiekiem a przyrodą, antropogennych zagrożeniach dla środowiska przyrodniczego i potrzebie jego ochrony (świadomość granic eksploatacji i ograniczeń przyrody), a także poczucie trwałej przynależności do Natury i okazywanie jej głębokiego szacunku Turystyka zrównoważona – każda forma rozwoju turystycznego, zarządzania i aktywności turysycznej, która podtrzymuje ekologiczną, społeczną i ekono integralność terenów, a także zachowuje dla przyszłych pokoleń w niezmienionym stanie zasoby naturalne i kulturowe tych obszarów. Turystyka ekologiczna wg A. Krzymowskiej-Kostrowickiej (1995) to celowa podróż do obszarów przyrodniczo cennych w celach poznawczych, inspirujących i samorealizacyjnych, nie naruszającą integralności i bogactwa oraz bioróżno-rodności odwiedzanych obszarów Trzy główne nurty turystyki ekologicznej (ekoturystytki): – ekoturystyka poznawcza – ukierunkowaną na indywidualne poznanie określonych elementów, form i zjawisk przyrodniczych, podbudowane odpowiednim poziomem wiedzy i często wymagające określonego sprzętu; – ekoturystyka kontemplacyjna, której celem jest przeżywanie, doznawanie intymnego kontaktu z przyrodą, co może być bodźcem inspirującym twórczo; – ekoturystyka samorealizująca, ukierunkowaną na sprawdzenie samego siebie, własnych możliwości psychofizycznych w trudnych czy wręcz ekstremalnych warunkach naturalnych	Najważniejsze działania podejmowane na rzecz ochrony środowiska:  segregacja śmieci (59%)  ograniczenie zużycia energii (47%)  ograniczenie zużycia wody (37%) Główne cechy ekoturystyki wyróżniające ją spośród innych form podróżowania:  ekoturjest formą aktywnego i dogłębnego zwiedzania obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych i kulturowych;  ekotur strzeże harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności;  ekotur dostarcza środków finansowych skutecznej ochronie wartości dziedzictwa przyr i kultur oraz przynosi realne korzyści ekon-społ ludności miejscowej