”Mapy w twoim umyśle”
E. Dolman, mapy poznawcze, utajone uczenie się, 1948
wystąpienie przeciw behawioryzmowi poznawczemu
charakteru uczenia nie można zrozumieć tylko na podstawie schematu bodziecreakcja
na podstawie obserwacji zachowań można wyciągnąć obiektywne wnioski nt. procesów poznawczych
Stanowisko teoretyczne:
Człowiek tworzy w mózgu mapy poznawcze – reprezentacje umysłową, zawierającą więcej, niż tylko drogę bodziec-reakcja
Metody i wyniki badań:
I. Eksperyment nt. utajonego uczenia się – szczury podzielona na 3 grupy, przepuszczano je przez labirynt. Te bez nagrody nigdy nie uczyły się dobrze drogi, te z nagrodą uczyły się systematycznie przez 14dni, a te, które dopiero w 11dniu otrzymały nagrodę(motywację), nauczyły się w 3 dni.
II. Eksperyment orientacji przestrzennej – szczury przechodziły przez prosty labirynt, otrzymując nagrodę. Potem zmieniona labirynt na trudniejszy, ale szczury i tak słusznie wybierały drogę (kierując się nie kolejnymi zwrotami drogi, a umiejscowieniem nagrody)
ludzie i zwierzęta tworzą sobie mapy poznawcze tras i świata, kompletne i obszerne, aby wiedzieć, na czym stoją pod względem poznawczym
Omówienie:
Ograniczone mapki poznawcze prowadzą powstają w przypadku frustracji, zbyt silnej motywacji
Kolejne badania i najnowsza literatura:
Lynch, 1960 – pięć kategorii cech środowiska wykorzystywanych do tworzenia map poznawczych:
- ścieżki – arterie komunikacyjne
- krawędzie – granice oddzielające tereny, ale nie ścieżki
- węzły – centralne punkty
- sektory – zajmują dużo miejsca, mają wspólną cechę
- punkty orientacyjne – konstrukcje służące za punkty odniesienia, widoczne z daleka
Horan, 1999 – opracowanie multimedialnych systemów bibliotecznych
Young, 1999 – od czego zależą turystyczne mapy poznawcze (środek transportu, liczba dni, miejsce pochodzenia, wiek i płeć turysty, czy odwiedził już to miejsce)
Hodkinson, Kiel, McColl Kennedy – wyszukiwanie i odnajdywanie dróg w sieci
Bennet – stale stara się odrzucić stanowisko Tolmana