Sprawozdanie z biofizyki
Wyznaczenie kąta skręcania płaszczyzny polaryzacji światła dla cieczy optycznie czynnych. | Zalicznie: | |
---|---|---|
Wstęp teoretyczny!
Światło jako fala elektromagnetyczna- światło jest falą elektromagnetyczna, która składa się ze sprzeżonych ze sobą drgań pól elektrycznego i magnetycznego(odbywających się w płaszczyznach wzajemnie prostopadłych i prostopadłych do kierunku rozchodzenia się fali).
Polaryzacja liniowa światła- występuje wtedy gdy wektor świetlny i kierunek promienia, wyznaczają płaszczyznę drgań, zwaną płaszczyzną polaryzacji. Drgania te odbywają się w płaszczyznach wzajemnie równoległych, podczas gdy w świetle niespolaryzowanym drgania są nieuporządkowane.
Polaryzacja kołowa światła- polega na tym, że wektor świetlny obraca się wokół promienia , jako osi obrotu. Jego koniec opisuje wtedy płaszczyznę środkową, a rzut końca wektora świetlnego na płaszczyznę zakreśla okresy. Gdy obrót jest niezgodny z ruchem wskazówek zegara, mówimy że światło jest spolaryzowane kołowo w lewo, a gdy zgodnie z ruchem wskazówek zegara- światło jest spolaryzowane kołowo w prawo.
Polaryzacja eliptyczna światła- zachodzi, kiedy koniec wektora świetlnego zakreśla elipsę, która może być w różnym stopniu spłaszczona, a jej osie mogą być bardzo różnie zorientowane w płaszczyźnie prostopadłej do promienia.
Polaryzacja liniowa Polaryzacja kołowa Polaryzacja eliptyczna
METODY POLARYZACJI ŚWIATŁA
Zjawisko dwójłomności (podwójnego załamania)- polega na rozdzieleniu padającej na kryształ wiązki światła niespolaryzowanego, na dwie wiązki zwyczajne i nadzwyczajne- spolaryzowane w płaszczyznach wzajemnie prostopadłych, gdy na równoległościenną płytkę rzucimy prostopadle promie światła niespolaryzowanego, wtedy podzieli się ona na dwa promienie, ulegnie podwójnemu załamaniu. Jeden z promieni zachowuje się zgodnie z prawami załamania- promień zwyczajny, a drugi z nich nie podlega tym prawom- promień nadzwyczajny. Oba te promienie są całkowicie liniowe, spolaryzowane i ich drganie rozchodzą się w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach. Płaszczyzna drgań jest uzależniona od orientacji kształtu względnego kierunku promienia. Fizyczną przyczyną podwójnego załamania jest anizotropia prędkości światła w krysztale środowiska , jakim jest kryształ dwójłomny. W zależności od tego, które z pól ma większą prędkość wyróżniamy kryształy dodatnie (kwarc,lód) i ujemne (beryl). Mirą dwójłomności kryształu jest różnica współczynników załamania dla obu promieni biegnących prostopadle do osi optycznej, to znaczy w kierunku, gdzie różnica ich prędkości jest największa. Gdy uczynimy dwójłomnym środowisko izotropowe w sposób sztuczny, mamy do czynienia ze zjawiskiem dwójłomności wymuszonej( można to osiągnąć przez umieszczenie substancji w silnym polu elektrycznym, obserwujemy to także w materiałach, które uległy odkształceniom mechanicznym.
Polaryzacja światła przez odbicie- w warunkach normalnych zjawisko polaryzacji światła zachodzi najczęściej podczas odbicia od przeźroczystych dielektryków(tj.woda,szkło). Wiązka światła niespolaryzowanego polaryzuje się częściowo przy odbiciu lub załamaniu w ośrodku izotropowym.
Zasada działania polarymetru kołowego firmy Zeiss- polarymetr kołowy firmy Zeiss to nowoczesna forma polarymetru, czyli przyrząd w którym pryzmaty zostały zastąpione filtrami polaryzacyjnymi. Promienie świetlne wychodzą ze źródła światła po przejściu przez soczewkę, przenikającą jako wiązka równoległa przez filtr barwny, najczęściej żółty(monochromat) i przez filtr polaryzacyjny(polaroid). Na drodze spolaryzowanej wiązki stoi płytka, która zasłaniając środek pola widzenia , dzieli je na trzy części o nieco nachylonych kierunkach drgań wektora elektrycznego. Badana substancja optycznie czynna, umieszczona w rurce skręca płaszczyznę polaryzacji światła przechodzącego. Poprzez drugi filtr polaryzacyjny, który działa jak analizator, światło dostaje się do lunetki obserwacyjnej. Odczytanie kąta skręcania analizatora umożliwia połączone z nim koło podziałowe.
Ciecze optycznie czynne- substancją optycznie czynną nazywamy substancję, w której zachodzi skręcanie płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego liniowo. Polarymetria zajmuje się pomiarem kąta skręcani płaszczyzny światła spolaryzowanego, właściwość tą posiadają ciała optycznie czynne(np.cukry, białak, biopolimery), cecha ta wiąże się z obecnością w tych związkach węgla optycznie czynnego. Pomiary kąta skręcalności umożliwiają określenie rodzaju skręcalności, które dzielą ciała na prawo- i lewoskrętne.
Skręcalność właściwa- wartość charakteryzująca substancję aktywną optycznie, poprzez wartość kąta skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego przez roztwór tej substancji.
Otrzymuje się na podstawie wzoru:
gdzie:
α - wartość skręcenia płaszczyzny światła spolaryzowanego
c - stężenie roztworu (wyrażone w %) lub gęstość roztworu (mierzona w g/(cm³)
l - długość drogi pokonanej przez światło w roztworze (wyrażona w dm)
Skręcalność właściwa zależy istotnie od użytego rozpuszczalnika, temperatury i długości fali, w pewnym stopniu także od stężenia. Dla niektórych substancji rozpuszczalnik może wpływać nie tylko na wielkość, ale i na znak skręcalności.
2. Przyrządy i odczynniki:
-polarymetr kołowy firmy Zeiss
-wodne roztwory sacharozy: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%
% | g/dm3 | Kg/m3 |
---|---|---|
5 | 50,8920 | 5089,20 |
10 | 103,8130 | 10381,30 |
15 | 158,8740 | 15887,40 |
20 | 216,1880 | 21618,80 |
25 | 275,8850 | 27588,50 |
- kuweta do polarymetru
3. Przebieg ćwiczenia:
Wykonujemy pierwszy pomiar dla wody destylowanej
Odczyt kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji α powtarzamy trzykrotnie dla każdego roztworu.
Wykonujemy wykres zależności kąta α ( średnia arytmetyczna) od stężenia roztworu.
Po zakończeniu pomiaru wypłukujemy kuwetę w wodzie destylowanej i osuszamy.
4.Pomiary i obliczenia!
% | I pomiar | II pomiar | III pomiar | Średnia arytmetyczna |
---|---|---|---|---|
Woda destylowana | 40 | 41 | 39 | 40 |
5 | 42 | 49 | 51 | 47,3 |
10 | 56 | 55 | 67 | 59,3 |
15 | 69 | 85 | 90 | 81,3 |
20 | 100 | 111 | 116 | 109 |
25 | 130 | 132 | 139 | 133,6 |
5.Wykres!
6.Wnioski!
Wraz ze wzrostem stężenia cieczy optycznie czynnych, wzrasta ich kąt skręcania płaszczyzny polaryzacji światła.