POLICJANT

Kto to jest policjant?

Jest to funkcjonariusz powołany do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Wykrywa przestępstwa kryminalne i zapobiega im, poszukuje osób zaginionych i ściga osoby poszukiwane, wykonuje zadania zmierzające do utrzymania bezpieczeństwa publicznego w sytuacjach ekstremalnych, takich jak: zagrożenie lub naruszenie porządku i bezpieczeństwa publicznego, klęski żywiołowe lub katastrofy. Zwalcza terroryzm, unieszkodliwia osoby i grupy terrorystyczne. Wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku na drogach publicznych, terytorialnych wodach morskich i śródlądowych, na terenie lotnisk oraz obszarach kolejowych.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Policjanci są w dużym stopniu narażeni na obrażenia ciała, lub trwałe kalectwo, a nawet utratę życia będące skutkiem postępowania osób, wobec których podejmowane są działania mające na celu eliminację zachowań sprzecznych z prawem. Wielu policjantów uczestniczy w wypadkach związanych z akcjami ratowniczymi podczas klęsk żywiołowych, czy w czasie prowadzenia pościgu za przestępcami, sprawcami (wypadki drogowe). Policjanci zazwyczaj żyją w ciągłej obawie przed fizycznym zagrożeniem i są uczestnikami dramatycznych sytuacji, co staje się źródłem stresu, problemów rodzinnych i osobowych Policjanci mogą odczuwać problemy zdrowotne na skutek pracy na zewnątrz pomieszczeń, często w niekorzystnych warunkach atmosferycznych (wysoka lub niska temperatura, deszcz itp.). W pracy policjanta istnieje możliwość kontaktu z osobami zakażonymi (np. HIV).

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące powodować wypadki	Wypadki samochodowe i motocyklowe podczas akcji – możliwość urazów, w tym śmiertelnych
	Praca na wysokości  podczas wykonywania czynności  na dachach budynków - możliwość urazów na skutek upadku
	Broń palna, pręty, kije baseballowe, noże posiadane przez przestępców - możliwość urazów, w tym śmiertelnych
Czynniki fizyczne	Zmienne warunki atmosferyczne - możliwość udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
	Nadmierny hałas pochodzący od ruchu drogowego w przypadku policji drogowej i/lub używanej broni podczas udziału w strzelaniu lub ćwiczeń na strzelnicy – możliwość uszkodzenia słuchu
Czynniki chemiczne  i pyły	Ołów, na który narażenie wzrasta podczas kierowania ruchem drogowym, pracy w obszarze, w którym odbywa się strzelanie lub podczas pobierania odcisków palców [patrz: uwaga 1] – możliwość przewlekłego zatrucia w wyniku kumulacji związków ołowiu w organizmie
	Tlenek węgla o szczególnie wysokim poziomie podczas kierowania ruchem drogowym – możliwość ostrych zatruć
Czynniki biologiczne	Mikroorganizmy chorobotwórcze (np. wirusy: HIV, wścieklizny, zapalenia wątroby) – możliwość chorób zakaźnych w wyniku bliskiego kontaktu z zakażonymi osobami lub zanieczyszczonymi przedmiotami, ugryzienia przez zwierzęta
	Owady lub gryzonie obecne w zanieczyszczonych lub opuszczonych miejscach (zwłaszcza piwnicach, suterenach) do których wchodzą policjanci w celu inspekcji, poszukiwań, obserwacji itp. - możliwość urazów w wyniku ugryzienia i ukąszenia oraz chorób odzwierzęcych
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Długotrwałe i częste zadania patrolowe - możliwość dolegliwości kończyn dolnych, w tym płaskostopia
	Długotrwałe przebywanie w karetkach policyjnych, w pozycji siedzącej – możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego
	Wydarzenia, których świadkiem jest policjant, zwłaszcza gdy dochodzi do poważnych obrażeń lub śmierci osób uczestniczących w akcji - możliwość zespołu stresu pourazowego, zaburzeń emocjonalnych i problemów osobistych w tym problemów małżeńskich, rodzinnych, nadużywania alkoholu, leków, narkotyków
	Praca zmianowa, stała czujność (w tym również poza godzinami pracy) relacje z równorzędnymi współpracownikami oraz pracownikami wyższymi rangą wewnątrz hierarchicznego systemu typowego dla policji oraz podobne czynniki psychospołeczne - możliwość stresu psychicznego [patrz: uwaga 2]

Działania profilaktyczne

	Należy stosować ochronniki słuchu podczas ćwiczeń na strzelnicy.
	W czasie akcji ratowniczych lub podczas zatrzymania osób uzależnionych należy unikać bezpośredniego kontaktu z krwią i zanieczyszczeniami mogącymi zawierać mikroorganizmy  będące przyczyną AIDS czy wirusowego zapalenia wątroby (należy stosować rękawice ochronne i maski).
	Należy skorzystać z porady psychologa w przypadku stresu lub objawów „wypalenia” zawodowego.
	Należy nauczyć się wykonywania ćwiczeń relaksacyjnych  podczas dłuższych okresów oczekiwania.

Informacje szczegółowe

Synonimy	Funkcjonariusz policji, władza, glina (slang).
Definicja i/lub opis zawodu	Policjant prowadzi działania związane z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach komunikacji publicznej i w ruchu drogowym. Zadania, które policjant powinien wykonywać są różne w zależności od pełnionej funkcji i miejsca zajmowanego w hierarchii organizacyjnej. W policji występują trzy rodzaje służb, tj. służba kryminalna obejmująca piony: operacyjno–rozpoznawczy, dochodzeniowo-śledczy, techniki kryminalistycznej i techniki operacyjnej, służba prewencji (w tym ruchu drogowego) oraz służba logistyczna zapewniająca środki do realizacji zadań służbom kryminalnym i prewencji (zaopatrzenie, łączność, kadry, finanse itp.).
Zawody pokrewne	Detektyw, agent ochrony mienia i osób, strażnik miejski, strażnik więzienny.
Wykonywane czynności	Badanie kryminalistyczne dowodów (śladów) ujawnionych na miejscu zdarzenia, bieganie, kierowanie ruchem drogowym, ochranianie, odpowiadanie na telefony i alarmy, patrolowanie, pobieranie odcisków palców, prowadzenie pojazdu, prowadzenie śledztwa, negocjacji, rozpatrywanie zażaleń, sporządzanie raportów, sprawdzanie dokumentów, stosowanie środków przymusu bezpośredniego (użycie broni palnej, kajdanek, pałek służbowych oraz siły fizycznej), strzelanie, szkolenie, ściganie podejrzanych, zatrzymywanie podejrzanych, zeznawanie.
Podstawowy stosowany sprzęt	Sprzęt służący do komunikacji, pojazdy różnego rodzaju (głównie samochody i motocykle), broń (w tym osobista broń palna), sprzęt ochrony osobistej (kamizelki kuloodporne, kaski, tarcze itp.), sprzęt do ujarzmiania i kontroli rozruchów (w tym kajdanki, pałki, świece dymne, gazy obezwładniające itp.).
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Komendy policji, władze administracyjne różnego szczebla: państwowe, regionalne, miejskie, lokalne (sądy, prokuratury, kolegia ds. wykroczeń) itp., różnego rodzaju agencje egzekwowania prawa: cywilne, wojskowe.

Uwagi

Instruktorzy ze strzelnicy powinni być poddawani okresowym badaniom moczu/krwi na poziom ołowiu. Zawód policjanta często spotyka się z obojętnym stosunkiem ze strony społeczeństwa. Może on być szanowany, podziwiany, ale i pogardzany i znienawidzony w zależności od świadomości społecznej i praktyki przestrzegania norm prawnych. Ta często nieprzewidywalna rozpiętość odczuć przyczynia się do rozwoju niepokoju i niepewności. U policjantów występuje zwiększone ryzyko zachorowania na choroby serca i naczyń, w tym zawał, wylew, niż u populacji ogółem.