Scenariusz doświadczenia

Badanie właściwości papieru i materiałów papierniczych

Określanie kierunku ułożenia włókien w papierze

15 min

Cele doświadczenia:

Uczeń:

- podaje sposoby określania kierunku ułożenia włókien w papierze,

- przeprowadza badania zgodnie z instrukcją,

- formułuje wnioski wynikające z przeprowadzonego doświadczenia,

- z zaangażowaniem uczestniczy w pracy zespołowej,

- prezentuje swoje spostrzeżenia na forum klasy.

Forma pracy:

grupowa.

Środki dydaktyczne:

- 4 zestawy ponumerowanych próbek papieru: arkusz papieru do kserokopiarki, gładka kartka z zeszytu, kartka z bloku technicznego, kartka z bloku rysunkowego,

- 10 ml wody w szerokim naczyniu.

Przebieg doświadczenia:

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy, a następnie przedstawia cel doświadczenia: określenie kierunku ułożenia włókien w papierze. Rozdaje każdemu zespołowi instrukcje wykonania zadań, zamieszczone w Materiałach dla ucznia, oraz zestawy próbek papieru. Trzecia drużyna otrzymuje dodatkowo naczynie z wodą.

2. Zespół pierwszy określa kierunek ułożenia włókien w papierze za pomocą zginania, drugi - rozdzierania, trzeci - zwilżenia materiału wodą, a czwarty - rozciągania krawędzi.

3. Wszystkie grupy zapoznają się z instrukcjami. W razie potrzeby nauczyciel udziela szczegółowych wyjaśnień.

4. Po wykonaniu zadań ochotnicy z poszczególnych zespołów przedstawiają przebieg doświadczeń oraz wnioski. Nauczyciel komentuje wypowiedzi uczniów i ocenia ich pracę.

Materiały dla ucznia

Zadanie dla grupy I

Przeprowadźcie doświadczenie, w którego wyniku określicie kierunek ułożenia włókien
w papierze.

1. Przyjrzyjcie się uważnie rysunkowi.

2. Ułóżcie próbkę papieru na krawędzi stołu - dłuższym bokiem kartki wzdłuż linii ławki. Zwróćcie uwagę, w jaki sposób zgina się część papieru pozostająca poza blatem.

3. Obróćcie kartkę o 90°, tak aby jej krótszy bok leżał wzdłuż linii stołu. Zaobserwujcie,
co się dzieje z papierem.

4. W ten sam sposób sprawdźcie, jak zginają się pozostałe próbki papieru.

5. Na każdej próbce zaznaczcie ołówkiem kierunek ułożenia włókien.

Zadanie dla grupy II

Przeprowadźcie doświadczenie, w którego wyniku określicie kierunek ułożenia włókien
w papierze.

1. Przyjrzyjcie się uważnie rysunkom.

2. Złóżcie kartkę na pół wzdłuż dłuższej krawędzi. Rozprostujcie próbkę papieru i obejrzyjcie linię zgięcia.

3. Ponownie zegnijcie kartkę - tym razem wzdłuż krótszej krawędzi. Rozprostujcie próbkę papieru i obejrzyjcie linię zgięcia.

4. W ten sam sposób sprawdźcie, jak zginają się pozostałe próbki papieru.

5. Na każdej próbce zaznaczcie ołówkiem kierunek ułożenia włókien.

Zadanie dla grupy III

Przeprowadźcie doświadczenie, w którego wyniku określicie kierunek ułożenia włókien
w papierze.

1. Przyjrzyjcie się uważnie rysunkom.

2. Zwilżcie kartkę papieru kilkoma kroplami wody.

3. Wilgotną kartkę rozedrzyjcie wzdłuż dłuższej krawędzi. Obejrzyjcie linię rozdarcia.

4. Następnie zwilżcie nową kartkę i rozedrzyjcie wzdłuż krótszej krawędzi. Opiszcie efekty badania.

5. W ten sam sposób sprawdźcie, jak rozdzierają się pozostałe próbki papieru.

6. Na każdej próbce zaznaczcie ołówkiem kierunek ułożenia włókien.

Zadanie dla grupy IV

Przeprowadźcie doświadczenie, w którego wyniku określicie kierunek ułożenia włókien
w papierze.

1. Przyjrzyjcie się uważnie rysunkom.

2. Przeciągnijcie zaciśniętymi palcami - kciukiem i placem wskazującym - wzdłuż dłuższego brzegu papieru. Aby efekt był bardziej wyraźny, użyjcie również paznokci. Zaobserwujcie,
co się dzieje z papierem.

3. Ponownie rozciągnijcie krawędź kartki - tym razem wzdłuż krótszego brzegu. Obejrzyjcie efekt doświadczenia.

4. W ten sam sposób sprawdźcie, jak rozciągają się pozostałe próbki papieru.

5. Na każdej próbce zaznaczcie ołówkiem kierunek ułożenia włókien.

---