Kryształ Cialo fiz. Anizotropowe charakt. się uporządkowanym ułożeniem atomów jonów, bądź cząst w warunkach swobodnego wzrostu kryształy przyjmują kształt regularnych wieloboków. Monokryształ - Pojedyncze ziarno krystaliczne. Polikryształ - pozrastane ziar kryst
Sieć przestrzenna złożona jest z periodycznie powtarzających się w przestrzeni punktów zwanych węzłami. Siec taką można otrzymać przez zastąpienie powtarzających się w przestrzeni elementów obranymi identycznymi punktami. (mające te same otoczenie). Sieć przestrzenna jest tworem geometrycznym w którym występują węzły, proste i płaszczyzny
Sieć krystaliczna otrzymywana jest przez translację w przestrzeni krystalicznej komórki elementarnej, jest realnym tworem fizycznym
Układy krystalograficzne jest to sposób klasyfikacji ciał krystal. w zależności od kształtu czworościanu zasadniczego i odpowiadającej mu komórki przestrzennej (więcej w tabelce)
Wskaźniki płaszczyzn i prostych sieciowych: Prosta sieciowa jest wynikiem translacji punktu (atomu) w określonym kierunku. W krysztale jest nieskończenie wiele prostych sieciowych, gdyż każde dwa punkty (atomy) wyznaczają prostą sieciową Do oznaczenia prostej sieciowej wprowadzono wskaźniki pros siec liczby [u,v,w] (współrzędne najbliższego punktu leżącego na prostej do początku układu. początek układu współ przyjmuje się w dow węźle sieci leżącym na danej prostej - określa się współrzędne najbliższego atomu (węzła). Prosta sieciowa charakteryzuje się okresem identyczności znajdujących się na niej węzłów oraz orientacją w stosunku do osi krystalograficznych.
Płaszczyzna sieciowa jest wynikiem poddania translacji prostej sieciowej w określonym kierunku, różnym jednak od kierunku prostej. Każde trzy punkty (atomy) nie leżące na jednej prostej wyznaczają płaszczyznę sieciową. W związku z tym płaszczyzn tych jest w krysztale nieskończenie wiele. Wszystkie płaszczyzny równoległe są identyczne i mają jednakowe odledłości międzypłaszczyznowe dhkl. Płaszczyzny nierównoległe mają najczęściej te odległości niejednakoweDo oznaczenia płaszczyzn stosuje się wskaźniki h,k,l
Wskaźniki Millera są to liczby, która mówi na ile części płaszczyzna najbliższa początku układu dzieli podstawowy period identyczności danej osi. h=x , k=y, l=z. jeśli wskaźnik =0 to płaszczyzna jest równoległa do danej osi.
Reguła Gibbsa Określa za pomocą formuły matematycznej liczbę stopni swobody S układu tzn. liczbę czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które można zmienić nie powodując zmiany liczby faz w układzie. S=X-R
s-l. stopni swobody, X-l. zmiennych ,
R-l. ograniczająca
Eutektoid - produkt przemiany eutektoidalnej jest podobny do eutektyki jednak fazą wyjściową jest roztwór stały (gama) a nie ciecz, który ulega rozpadowi na mieszaninę kryształów
Eutektyka - drobnoziarnista mieszanina kryształów różnych metali wydzielająca się z ciekłego roztworu o określonym składzie chemicznym w stałej temp.
Przemiana eutektoidalna
zachodzi całkowicie w stanie stałym i polega na tym, że przy chłodzeniu austenit o składzie punktu S (0,77%C) ulega rozkładowi na mieszaninę eutektoidalną ferrytu o składzie P i cementytu zwaną perlitem
Przemiana eutektyczna
Przy chłodzeniu roztwór ciekły o składzie C (4,3%C) ulega rozkładowi na mieszaninę eutektyczną złożoną z austenitu o składzie punktu E i cementytu zwanego ledeburydem. Przemiana zachodzi tylko w stopach o zaw węgla wyższej punktu E (2,11%)
Przemiana perytektyczna
Przy chłodzeniu ferryt gamma o składzie pukt H reaguje z roztworem ciekłym L o składzie B dając w wyniku austenit o składzie punktu J. Przemiana zachodzi w stopach o zawartości węgla w zakresie między punktami H (0,09%) i B (0,53%)
Faza jest jednorodną częścią układu o jednakowych właściwościach fizycznych i jednakowym składzie chemicznym, oddzielona powierzchnią rozdziału od pozostałych części układu. Wszystkie cząstki tej samej substancji tworzące zawiesinę uważa się za jedną fazę.
Układy rozpuszczalności w sobie mogą być: nieograniczona rozp. w stanie stałym Tworzą jednorodny roztwór ciekły, lub jednorodne kryształy. Np. miedź i nikiel. Całkowity brak rozp. (eutektyka) np. bizmut i kadm
Ograniczona rozp. w stanie stałym z przem eutektyczna występują wtedy kryształy roztworu B w składniku A oraz A w B lub z przem perytektyczną Atomy metalu B z cieczy stykają się z atomami metalu A i tworza nowe krysztaly.
Żeliwa - stopy żelaza z węglem (2,0 - 3,8%). Zalety: łatwość odlewania, ograniczenie obróbki skrawaniem, dobra wytrzymałość, zdolność tłumienia drgań, odporność na ścieranie, mała rozszerzalność cieplna, niski koszt wytwarzania
Wady: mała ciągliwość ciągliwość udarność, mała wytrzymałość na rozciąganie w stosunku do wyt na ściskanie.