23.03.2006 r.
Psychologia różnic indywidualnych
Wykład 4
Klasyfikacja zadań występujących w testach inteligencji (zdolności):
MATERIAŁ ZADAŃ |
WYMAGANE DZIAŁANIA UMYSŁOWE |
PRZYPUSZCZALNY PRZEDMIOT POMIARU |
figuralny (zwykle geometryczny) |
rozumowanie indukcyjne (klasyfikacja, szeregowanie, analogie) |
inteligencja płynna |
symboliczny, semantyczny (litery, liczby, słowa, zdania) |
rozumowanie indukcyjne (jak wyżej), rozumowanie dedukcyjne (np. sylogizmy) |
zdolności rozumowania wchodzące w skład inteligencji skrystalizowanej (abstrakcyjno-logiczne) |
liczbowy (liczny, symbole, tekstowe zadania matematyczne) |
działania arytmetyczne, porównywanie, strukturalizowanie problemów dot. relacji ilościowych |
zdolności liczbowe („numeryczne”)
|
werbalny (słowa, zdania) |
rozumienie i produkowanie wyrazów, fraz i zdań, stosowanie reguł ortograficznych i gramatycznych |
zdolności werbalne |
figuralny (obrazki, schematy, rzeczywiste przedmioty) |
umysłowe reprezentacje przekształceń i przemieszczeń fizycznych (np. analiza wzrokowa, rotacja wyobrażeniowa) |
zdolności wzrokowo-przestrzenne |
behawioralny: a) percepcyjny (rysunki, fotografie) b) werbalny (opisy zachowań, sytuacji społecznych itp.) |
rozpoznawanie stanów psychicznych i relacji społecznych, rozumienie norm, przewidywania konsekwencji zachowań (myślenie przyczynowo-skutkowe) |
zdolności społeczne (inteligencja społeczna, inteligencja emocjonalna) |
figuralny, symboliczny, semantyczny (cyfry, słowa, zdania, rysunki) |
reprodukcja lub rozpoznawanie |
pamięć bezpośrednia |
werbalny, czasem (rzadko) percepcyjny |
odtwarzanie wiadomości |
zdolność przyswajania wiedzy |
Testy inteligencji (zdolności) - cechy charakterystyczne:
konwergencyjny charakter zadań (nie ma zadań wielokrotnego wyboru) -> badany ma znaleźć odpowiedź z góry założoną przez konstruktora testu
normalizacja - statystyczny układ odniesienia (wyniki oceniane są na tle wyników grupy - próby normalizacyjnej)
ujęcie ilościowe („w imię obiektywności”)
standaryzacja - ujednolicenie zadań, procedury i sposobu oceny („w imię sprawiedliwości”)
Testy otwarte i zamknięte:
otwarty |
zamknięty |
np. co to znaczy „lojalny”? |
np. „lojalny” oznacza w przybliżeniu: a. grzeczny b. inteligentny c. prawomyślny d. kulturalny |
trudność obiektywnej oceny wypowiedzi |
możliwość zgadywania (25% szansy) |
|
wątpliwości natury etycznej (pułapki na badanego :P) |