TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Wykład 1 - 05.10.2006r
• dr Małgorzata Kołodziejczak
• dyżury: środa 12:00-13:00 pok. 312; 635-51-67; mkolodziejczak@uni.lodz.pl
• egzamin pisemny (może być na ostatnim wykładzie )
TEMATYKA WYKŁADÓW
• wprowadzenie do przedmiotu. Podstawowe pojęcia i terminy organizacji i zarządzania.
• rozwój nauki o organizacji i zarządzaniu - nurty (szkoły) w teorii organizacji i zarządzania
• organizacje: definicje, cechy typy
• otoczenie organizacji
• wizja, misja, strategia organizacji
• struktury organizacyjne: pojęcie, składniki, wymiary, typologia
• zarządzanie: zasady, funkcje, procesy
• kontrola i efektywność
• procesy informacyjno - decyzyjne
• racjonalność
• koncepcje motywacji
• grupy w organizacji
• style kierowania
• twórczość, innowacja, zmiana
• wybrane, współczesne koncepcje zarządzania
LITERATURA
• M. Bielski, „Podstawy teorii organizacji i zarządzania”, wyd. C.H. Beck W-wa 2002 (bordowa okładka)
• B. Karczmarek, Cz. Sikorski „Podstawy zarządzania” wyd. Absolwent, Łódź 1996
• Koźmiński, Piotrowski „Zarządzanie. Teoria i praktyka” wyd. PWN 1996
• Stoner J., Freeman E., Gilbert D. “Kierowanie” wyd. PWN, W-wa 1997
• Griffin Ricky “Podstawy zarządzania”, wyd. PWN, W-wa 1997
• Robbins S.P, DeConzo D.A „Podstawy zarządzania” wyd. PWN, W-wa 2002r
ZARZĄDZANIE - czym jest?
• nauką?
• sztuką?
• wolny zawód?
ZARZĄDZANIE uczy jak
• planować pracę swoją oraz działania innych ludzi dla wspólnego dobra.
• organizować pracę swoją oraz działania innych ludzi dla wspólnego dobra
• motywować pracę swoją oraz działania innych ludzi dla wspólnego dobra
• kontrolować pracę swoją oraz działania innych ludzi dla wspólnego dobra
Umiejętności kierownika można podzielić na:
• techniczne
• społeczne
• koncepcyjne
Świat organizacji:
• szpitale
• szkoły
• fabryki
• urzędy
• partie polityczne
• stowarzyszenia
• teatry
• spółdzielnie
W XIX w dokonało się gwałtowne przyspieszenie rozwoju organizacji w działalności gospodarczej:
• szybki postęp techniczny
• rozwój nowych technologii
• produkcja na wielką skalę
• pogłębiający się podział pracy
• przedsiębiorstwo - dominująca forma jednostki gospodarczej
• rozwój innych organizacji: administracji państwowej, oświatowych , ochrony zdrowia itd.
Pomiędzy powszechnością organizacji i stopniem ich wpływu na nasze życie a poziomem rozwoju nauki o organizacjach istnieje luka:
• stosunkowo krótki okres rozwoju nauki
• wyjątkowość złożoności zjawiska
Organizacje są złożone z ludzi, którzy łączą swe wysiłki dla urzeczywistnienia wspólnych celów. Są systemami probabilistycznymi. Niełatwo odkryć i sformułować prawa rządzące procesami w nich zachodzącymi
TECHNIKA I TECHNOLOGIA W ORGANIZACJACH
Praktycznie w każdej organizacji ludzie posługują się środkami rzeczowymi: maszynami, narzędziami, środkami transportu - im bardziej wyrafinowana technika i technologia, tym większa złożoność organizacji.
Organizacje - twory społeczno-techniczne. Podejście do nich nie może być jednostronne.
Teoria organizacji i zarządzania jest nauką o organizacjach i zachodzących w nich procesach.
Teorie organizacji i zarządzania ma charakter:
• interdyscyplinarny (zazębia się z wieloma dyscyplinami naukowymi)
• wielowątkowy (uprawia wiele nurtów teoretycznych i badawczych odpowiadających różnym aspektom z zakresu organizacji i zarządzania)
Interdyscyplinarność teorii organizacji i zarządzania wynika częściowo ze wspólnego przedmiotu badań.
Z wykorzystywania przez teorię organizacji i zarządzania dorobku teoretycznego, aparatury pojęciowej oraz metod i technik badawczych wprowadzonych przez inne dyscypliny naukowe.
SOCJOLOGIA
Jej przedmiotem są zjawiska i procesy, tworzenie się różnych form zbiorowego życia ludzi.
• socjologia organizacji
• socjologia kierownictwa
PSYCHOLOGIA
Bada społeczne uwarunkowania zachowania się jednostek ludzkich.
• psychologia indywidualna (osobowość, motywacja, przyczyny lęku, frustracji)
• psychologia społeczna (zjawisko interpersonalne: rola społeczna, stosunki w małych grupach, wpływ wzorów kulturowych).
ERGONOMIA
Syntetyczna nauka stosowana o przystosowaniu narzędzi i warunków pracy do anatomiczno-fizjologicznych i psychicznych wskaźników człowieka
EKONOMIA
Ekonomia polityczna (społeczna) jest nauką o społecznych prawach rządzących produkcja i podziałem materialnych środków zaspokajania potrzeb ludzkich.
PRAKSEOLOGIA
Nauka o sprawności działań ludzkich.
Zbudowała system ocen sprawnościowych obejmujący także niewymierne lub nie dające się wyrazić w jednostkach pieniężnych elementy zarówno kosztów jak i wyników działania.
„Traktat o dobrej robocie” Tadeusz Kotarbiński
RACHUNKOWOSĆ, PRAWO, MATEMATYKA, NAUKI TECHNICZNE, OGÓLNA TEORIA SYSTEMÓW, CYBERNETYKA.
Teorie opierają się na zbiorach założeń - odmienne założenia prowadzą do odmiennych teorii.
NIEJEDNORODNOŚĆ TEORII ORGANIZACJI
• pogląd modernistyczny - opiera się na przekonaniu o istnieniu obiektywnej, fizycznej rzeczywistości - każda perspektywa jest tylko innym punktem widzenia tej samej rzeczy.
• pogląd postmodernistyczny - głosi, że Widzy nie można sprawdzać przez porównywanie jej z prawdziwym światem, ponieważ prawdziwy świat jest konstrukcją złożoną z naszych doświadczeń, idei.
„Dżungla teorii organizacji” - Harold Koontz 1961
In statu nascendi - w trakcie tworzenia
2