Wentylacja mechaniczna lokalna (nawiewy, odciągi miejscowe, zasłony powietrzne) - systemy wychwytywania zanieczyszczeń na stanowiskach pracy - zasada działania: hermetyzacja, obudowy częściowe, ekrany, itp.

Wymiana powietrza na skutek działania wentylatorów nazywana jest wentylacją mechaniczną. Możliwe jest dzięki temu wytworzenie dużej różnicy ciśnienia w przewodach rozprowadzających powietrze, niezależne od wszelkich wpływów atmosferycznych. Różnica ta jest potrzebna do pokonania oporów (strat ciśnienia) podczas procesu uzdatniania powietrza (odpylanie, ogrzanie, chłodzenie, nawilżanie, osuszanie) i do transportu go siecią przewodów na znaczne odległości. Opory w wentylacji mechanicznej znacznie przekraczają wartości ciśnienia dyspozycyjnego wentylacji naturalnej. Dzięki wentylacji mechanicznej można skutecznie oddziaływać na temperaturę w pomieszczeniu osiągać założony rozkład ciśnienia i prędkości ruchu powietrza, usuwać większe ilości zanieczyszczeń, itp. Biorąc pod uwagę sposób organizowania wymiany powietrza, wentylację mechaniczną dzieli się na ogólną i miejscową.

W instalacji mechanicznej występują następujące elementy: elementy prowadzące powietrze: przewody wentylacyjne, kształtki; kończące układy wentylacyjne: czerpnie powietrza, wyrzutnie powietrza, kratki wentylacyjne: nawiewniki i wywiewniki; urządzenia do oczyszczania powietrza: komory kurzowe, filtry powietrza; urządzenia do podgrzewania lub chłodzenia powietrza: nagrzewnice, chłodnice; urządzenia regulacyjne: przepustnice, zasuwy, żaluzje; urządzenia pomocnicze: otwory rewizyjne i wzierniki, tłumiki akustyczne. wentylatory, silniki napędowe.

Nawiew należy kierować do górnej strefy pomieszczenia, jeżeli: zanieczyszczenia w postaci gazów i pyłów usuwane są za pomocą odciągu miejscowego, a w pomieszczeniu występują znaczne zyski ciepła, w pomieszczeniu występują zanieczyszczenia w postaci par cięższych od powietrza oraz jeśli zastosowano wywiew w dolnej strefie pomieszczenia, w pomieszczeniu występują zyski ciepła i wilgoci albo tylko zyski wilgoci. Ilość powietrza zewnętrznego nie powinna być mniejsza niż 10% ogólnej ilości powietrza nawiewanego. Stężenia czynników w powietrzu nawiewanym nie powinny przekraczać 30% wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS). Nawiew powietrza powinien być tak zaprojektowany, aby strumień powietrza z kratek lub otworów wentylacyjnych nie napotykał przeszkód w postaci stałych urządzeń lub elementów konstrukcji.

Schemat typowego urządzenia odciągu miejscowego z: okapem górnym, odciągiem dolnym, przyściennym i bocznym  - do wyboru.

Do chwytania i usuwania zanieczyszczeń stosuje się odciągi miejscowe, z którym powinien współpracować mechaniczny nawiew powietrza( powietrza kompensującego). Urządzenie odciągu miejscowego składa się z następujących części: urządzenie do pochłaniania zanieczyszczeń, sieci przewodów ssawnych i tłocznych, urządzenie do przetłaczania strumienia powietrza, urządzenie oczyszczające powietrze przed usunięciem wylot odprowadzający powietrze na zewnątrz.

Urządzenie do chwytania zanieczyszczeń jest głównym elementem instalacji i decyduje w głównej mierze o jej skuteczności, ponieważ jest miejscem gdzie zanieczyszczenia są zasysane. Urządzenia do wychwytywania zanieczyszczeń mają budowę dostosowaną do rodzaju maszyny i sposobu ich pracy. Podział urządzeń do chwytania zanieczyszczeń: obudowy okapy, odciągi brzegowe, ssawki różnego typu

Schemat urządzenia odciągu miejscowego z okapem górnym

1. miejsce powstawania zanieczyszczeń

2. urządzenie do chwytania zanieczyszczeń

3. przewód ssawny

4. urządzenie oczyszczające (może być zainstalowane po stronie tłocznej wentylatora lub może go nie być)

5. wentylator

6. przewód tłoczny

7. wyrzutnia

Sposoby zmniejszania uciążliwości ekologicznej procesów konwersji energii - redukcja emisji zanieczyszczeń

Jeszcze do niedawna rozwój chłodnictwa i klimatyzacji w Polsce opierał się zgodnie z tendencjami gospodarczymi na zwiększeniu wydajności systemów chłodniczych przy obniżaniu kosztów inwestycyjnych. Skutkiem ubocznym takiego podejścia było wykorzystywanie w Polsce rozwiązań wycofywanych z Europy. Wraz z przemianami gospodarczymi oraz rosnącym znaczeniem ochrony środowiska zaczęło zmieniać się chłodnictwo a z nim klimatyzacja. Zwrócono uwagę, że stosowane technologie są energochłonne, a stosowane i emitowane substancje negatywnie oddziałują na warstwę ozonową.

Polska zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi  (Protokół Montrealski, Protokół z Kioto) i legislacją europejską, przekształca stopniowo chłodnictwo w sektor bezpieczny i przyjazny środowisku. Ze względów ekologicznych od nadchodzącego roku w Europie ma być znaczne ograniczenie  (a po 2015 roku) całkowite zakazane) stosowanie czynników chłodniczych z grupy HCFC w chłodnictwie i klimatyzacji. Najpopularniejszy z nich to R22. W Polsce najpierw pojawił się zakaz budowy nowych instalacji i rozbudowy starych (2004), od roku 2010 zakazana będzie produkcja tego czynnika, a od roku 2015 zostanie całkowicie wprowadzony zakaz jego stosowania. Klimatyzatory dostosowuje się do wymogów ochrony środowiska ograniczając ich wpływ pośredni i bezpośredni na środowisko. Wpływ bezpośredni przez zmniejszanie potencjału tworzenia efektu cieplarnianego przez sam  czynnik chłodniczy. Wpływ pośredni   poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej niezbędnej do napędu urządzenia. Zmniejsza to efekt cieplarniany ograniczając emisję CO₂ w procesie produkcji energii.

Potrzeba poprawy efektywności energetycznej istnieje nie tylko dla dużych i średnich jednostek i instalacji, ale właśnie dla urządzeń o najmniejszych mocach napędowych, gdyż z racji wielkiej ilości jednostek- ich udział w globalnej konsumpcji energii uznaje się za bardzo znaczący.

.

---