ZAJĘCIA POZALEKCYJNE

„POPRAWA JAKOŚCI CZYTANIA

I ROZUMIENIA CZYTANEGO TEKSTU DLA UCZNIÓW

KLASY PIERWSZEJ”

Opracowała:

ADELA PAŁYGA

Wstęp

Książki i czasopisma spełniają w życiu człowieka doniosłą rolę. Obcowanie z nimi poszerza wiedzę o świecie i jest elementarnym przejawem kontaktu z kulturą. Czytelnictwo może dostarczyć bogactwa przeżyć i refleksji kształtujących nie tylko umysły młodych czytelników, ale również ich charaktery. Aby tak mogło być potrzebna jest umiejętność sprawnego, poprawnego, płynnego czytania oraz rozumienia przeczytanego tekstu. Jest to jedna z kluczowych umiejętności ucznia szkoły podstawowej, zgodna z podstawą programową dla kl. I-III. Tę umiejętność uczniowie nabywają w kl. I-III. Wtedy też powinien być zakończony proces nauki czytania.

Aby podnieść efektywność czytania i rozumienia tekstu postanowiłam opracować program, który przyniósłby wymierne efekty poprawiające zarówno jakość czytania jak i rozumienie czytanego tekstu. Program skierowany jest do uczniów klasy I, której jestem wychowawczynią, i będzie trwał od lutego 2009 do czerwca 2009.

Będzie realizowany w ramach zajęć pozalekcyjnych .

CELE OGÓLNE	CELE SZCZEGÓŁOWE
Czytanie głośne na dobrym poziomie - poprawne, płynne i wyraziste	Indywidualne, codzienne głośne czytanie dzieci w szkole: - teksty literackie - polecenie, instrukcje - zadania matematyczne z treścią. Codzienne czytanie w domu (10-15min) pod kontrolą dorosłych. Ćwiczenia usprawniające czytanie u dzieci słabiej czytających.
Czytanie głośne zbiorowe	Czytanie rolami. Czytanie parami: - równoczesne, - naprzemienne, - głośne-ciche. Czytanie chóralne.
Czytanie ciche ze zrozumieniem - praca nad tekstem	Czytanie tekstu drukowanego: - wyszukiwanie informacji, - odpowiedzi na pytania do tekstu, - test wielokrotnego wyboru, - zaznaczanie odpowiedzi (prawda-fałsz). Czytanie tekstu pisanego: - pytania do tekstu, - odpowiedzi na pytania, - wyszukiwanie informacji. Poziomy rozumienia tekstu: - rozumienie bezpośrednie, wszystkie     informacje zawarte są w tekście, - rozumienie pośrednie: część informacji jest     w tekście, reszty musi się domyślić, - rozumienie pośrednie: pewne informacje są    w tekście do zrozumienia, dziecko    wykorzystuje własne doświadczenie i wiedzę.

Plan realizacji programu poprawy jakości czytania i czytania ze zrozumieniem

L.p.	Szczegółowe cele programu	Sposoby realizacji	Osiągnięcia uczniów
1.	Indywidualne, codzienne głośne czytanie w szkole	Teksty literackie: - opowiadanie, wiersze, fragmenty lektur, inne Polecenia w ćwiczeniach, instrukcje Zadania tekstowe z matematyki	Uczeń czyta poprawnie, płynnie i wyraziście zadany tekst Uczeń czyta poprawnie, nie w pełni płynnie
2.	Codzienne czytanie w domu (10-15min) pod kontrolą dorosłych	Uzgodnione z rodzicami czytanie	Uczeń przygotowuje teksty zadane do czytania, czyta lektury i czasopisma
3.	Ćwiczenia usprawniające czytanie u dzieci słabiej czytających	Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej materiał bezliterowy - układanie obrazka z części - układanie domina - składanie pociętych figur - układanie figur z patyczków - budowanie kompozycji z klocków materiał literowy - układanie pociętych liter - wydzieranie liter - wyszukiwanie wskazywanej litery, sylaby w    wyrazach - różnicowanie liter często mylonych b-d, p-b, t-ł materiał zdaniowo - wyrazowo - sylabowy - składanie sylab w wyrazy - rozcinanie wyrazów na sylaby i składanie - tworzenie wyrazów zaczynających się na wspólną    sylabę - wyszukiwanie tych samych sylab w różnych    wyrazach - podpisywanie obrazków wyrazami z sylab - uzupełnianie luk w tekście - układanie rozsypanki wyrazowej - rozwiązywanie rebusów - wyszukiwanie w ciągach słownych nazw, np.    zwierząt, roślin, miast - układanie opowiadania z rozsypanki zdaniowej - uzupełnianie w tekście brakujących kropek, kresek, ogonków - pocięcie zdania na wyrazy i ułożenie. Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu sylab i wyrazów - dobieranie sylab i liter drukowanych i pisanych - pisanie z pamięci sylab i wyrazów - doskonalenie czytania przy użyciu domina sylabowo-wyrazowego - dobieranie brakujących sylab w wyrazach - czytanie naprzemienne sylabami - układanie zdań z coraz większą liczbą wyrazów - układanie i czytanie zdań z podanych wyrazów.	Czytanie sylab i wyrazów
4.	Czytanie głośne rolami	Czytanie tekstów literackich z dialogami z podziałem na role Czytanie fragmentów z udziałem kilku, kilkunastu uczniów jako przygotowanie do recytacji pamięciowej	Rozumienie tekstu, uwaga, skupienie, czytanie z prawidłową intonacją.
5.	Czytanie parami	Czytanie równoczesne (uczeń słaby i mocny)-tempo słabego Czytanie naprzemienne głośne Czytanie naprzemienne: głośne-ciche (szept), ze zmianą	Wyrównywanie poziomów Kształtowanie motywacji do poprawy
6.	Czytanie chóralne	Jak w czytaniu rolami, tylko zamiast pojedynczych osób-grupa Czytanie teksów opisu, opowiadania w podziale na grupy czytających	Uczeń słabiej czytający czyta bez stresu, bo nie słychać go indywidualnie
7.	Praca z tekstem	Czytanie tekstu drukowanego po cichu: - wyszukiwanie informacji - odpowiedzi na pytania do tekstu - test wielokrotnego wyboru - zaznaczanie odpowiedzi (prawda-fałsz) Ciche czytanie tekstu pisanego ręcznie: - układanie pytań do tekstu - udzielanie odpowiedzi na pytania - wyszukiwanie informacji Poznanie i wybór strategii czytania cichego ze zrozumieniem: Strategia ekspresu - polega na szybkim przeczytaniu całego tekstu, żeby poznać ogólny sens tekstu, nie zważając na szczegóły. Strategia tropiciela - szukanie w tekście określonej informacji. Strategia detektywa - uważne czytanie tekstu, aby zapamiętać jak najwięcej informacji, bo wszystkie mogą być ważne. Poziomy rozumienia tekstu - informacje poszukiwane są bezpośrednio    umieszczone w tekście - część informacji jest w tekście, reszty musi się    domyśleć z kontekstu - pewne informacje są w tekście, dziecko musi    wykorzystać wiedzę i doświadczenie do zrozumienia    całości.	Rozumienie czytanego tekstu Szukanie konkretnych informacji Wielokrotne powracanie do tekstu w celu sprawdzenia potrzebnych informacji J.w. oraz umiejętność czytania tekstu pisanego ręcznie Wyrobienie umiejętności wyboru potrzebnej strategii czytania. poziom bezpośredni poziom rozumienia pośredniego poziom rozumienia pośredniego zaawansowany
8.	Czytanie map, wykresów, rozkładów jazdy, zajęć, nut, tabel, znaków drogowych itp.	Zapoznanie z nowymi znakami, oznaczeniami, symbolami potrzebnymi do zrozumienia	poziom rozumienia bezpośredniego i pośredniego
9.	Liga czytelnicza Podniesienie jakości czytania głośnego poprzez utworzenie Ligi czytelniczej	Sprawdzanie testem prof. Konopnickiego szybkości czytania głośnego i utworzenie 3 grup, o zbliżonym poziomie, nazywanych ligami Sprawdzanie poziomu czytania głośnego raz w miesiącu w poszczególnych ligach-ocena poprawności, intonacji, ogólnej biegłości na 5 opracowanych z podręcznika tekstach	Określony poziom biegłości czytania Zdobywanie tytułów Mistrza I, II i III ligi w danym miesiącu połączone z wręczaniem dyplomu Mistrz II i III ligi awansuje do wyższej w następnym miesiącu. Mistrz I ligi po 3-krotnym zwycięstwie zostaje Mistrzem Klasy.
10.	Konkursy znajomości lektur	Przygotowanie zestawu lektur do przeczytania Ułożenie pytań i zadań do lektur, losowanie przez uczestników, recytacja fragmentów	Podniesienie poziomu rozumienia tekstu Zdobywanie nagród
11.	Konkursy recytatorskie Poezja J. Tuwima Poezja żartobliwa Poezja wiosenna	Przygotowanie zestawu przez nauczyciela Przygotowanie propozycji przez uczniów Wybór przez uczniów odpowiednich utworów	Poprawa jakości czytania Ćwiczenia sprawności pamięci Mówienie wierszy z odpowiednia intonacją
12.	Konkurs pięknego czytania	Będzie organizowany raz w roku przy współpracy z Biblioteką Szkolną. Uczniowie otrzymają wcześniej zestaw lektur do przeczytania i będą losować fragmenty z nich do czytania konkursowego.	Nagrody za zajęcie trzech pierwszych miejsc.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

OSIĄGNIĘCIA	SPRAWDZANIE OSIĄGNIĘĆ
1. Czytanie głośne
- tempo i poprawność	→ badanie testem poprawności Konopnickiego tempa i poprawności czytania: II. 2009 - IV. 2009 - VI. 2009
- biegłość (poprawność, intonacja, wyrazistość)	→ Liga czytelnicza daje możliwość porównania w dowolnym okresie każdego ucznia - całościowo VI. 2009
2. Czytanie ciche ze zrozumieniem
- rozumienie bezpośrednie (standardem w kl. I jest rozumienie bezpośrednie)	Porównanie w odstępie czasowym: II. 2009 - IV. 2009 - VI. 2009 → wyszukiwanie informacji → wybór odpowiedzi na pytanie → zaznaczanie odpowiedzi (prawda-fałsz) → test wielokrotnego wyboru Porównanie można wykonać dla każdego ucznia lub dla klasy jako całości - analiza ilościowa i jakościowa.

Ciągłością w/w zajęć w klasie drugiej będą zajęcia „Wędrówki po krainie baśni sposobem na sukces edukacyjny ucznia klasy II”

7

---