METODA DOBREGO STARTU
Marta Bogdanowicz, Małgorzata Barańska, Ewa Jakacka
OD PIOSENKI DO LITERKI
W skład publikacji „Od piosenki do literki” wchodzą:
podręcznik,
teczka , a w niej: wzory liter służące do uczenia się polisesorycznego, karty ćwiczeń oraz obrazki do kolorowania,
2 kasety z piosenkami w wersjach wokalno - instrumentalnej i instrumentalnej,
zeszyt z piosenkami w opracowaniu na fortepian.
W podręczniku zamieszczono 46 scenariuszy zajęć. Każdy z nich dotyczy jednej litery - małej lub wielkiej, a kolejność liter jest zgodna z podręcznikiem do klasy „O” Joanny Białobrzeskiej „Od A do Z . Bawimy się głoskami i literkami.” Jeśli nauczycielka stwierdzi że konieczna jest inna kolejność wprowadzenia liter, podręcznik jest tak skonstruowany, że jest to możliwe. Jednocześnie scenariusze opracowano tak, że można współpracować z innymi podręcznikami.
Z programu „Od piosenki do literki” można pracować w :
klasie O,
klasie pierwszej,
zespole korekcyjno - kompensacyjnym,
szkole specjalnej,
z jednym dzieckiem.
Scenariusze mogą a nawet powinny być zmieniane zależnie od potrzeb i możliwości dzieci. Zadania , ćwiczenia powinny być tak dobierane, aby znajdowały się w „strefie najbliższego rozwoju”. Należy zwrócić uwagę, na sytuację kiedy zadania wydają się dla dziecka zbyt trudne. Można je pominąć, wrócić do nich później kiedy dziecko sobie z nimi poradzi.
TOK ZAJĘĆ
ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE:
powitanie : jeżeli pracujemy z grupa, wskazane jest aby w czasie powitania wymienić imiona wszystkich dzieci po to, aby poczuły się dowartościowane, aby utrwalić ich poczucie tożsamości, aby zbudować więź między nimi.
Piosenka na melodię „Panie Janie”:
Witaj .......(imię), witaj.........
Jak się masz? Jak się masz? (machamy do dziecka ręką, patrzymy na nie )
Wszyscy cię witamy! (wyciągamy do dziecka ręce w geście powitania)
Wszyscy cię kochamy! (krzyżujemy ręce na piersiach w geście powitania)
Bądź wśród nas, bądź wśród nas ( cała grupa chwyta się za ręce)
ćwiczenia orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni : mogą to być zabawy typu : „Labada”, „Nie chcę cię”, „Pingwin”.
Opracowanie piosenki i ćwiczenie funkcji językowych : tekst piosenki jest punktem wyjścia do rozmowy, która ma na celu wzbogacenie wiedzy dziecka o otaczającym je świecie. W rozmowie tej , dorosły powinien wykorzystać ilustracje, zdjęcia, konkretne przedmioty.
ZAJĘCIA WŁAŚCIWE.
ćwiczenia ruchowe : dzieci ilustrują ruchem tekst piosenki, angażując dużą motorykę i małą, rozwijają wyobraźnię,
ćwiczenia ruchowo - słuchowe: dzieci śpiewają piosenkę i jednocześnie wykonują rytmiczne ruchy, powinno się w tym miejscu wykorzystać przedmioty wydające dźwięki: woreczki z grochem, instrumenty perkusyjne gotowe lub własnej produkcji, itp. ,
ćwiczenia ruchowo - słuchowo - wzrokowe:
demonstrowanie litery
w tym etapie omawiamy wygląd litery, liczbę i rodzaj jej elementów, demonstrujemy małą i wielką literę, drukowaną i pisaną,
pokaz sposobu pisania litery
nauczyciel pokazuje w jaki sposób pisze się daną literę, zwraca uwagę dzieci na kolejność wykonywanych ruchów, co jest w tej metodzie bardzo ważne; najpierw pokaz ten przeprowadzamy bez piosenki, a potem gdy dziecko osiągnie pewien etap można wprowadzić piosenkę - ale nie z magnetofonu, tylko śpiewając , bo wtedy możemy dostosować tempo do ruchów dziecka.
polisensoryczne uczenie się litery
do uczenia się wielozmysłowego służą litery wykonane w różnej fakturze { papier ścierny, podkład z kaszy manny, itp.}, w różnym kolorze - to wszystko przyczyni się do wzbogacenia wrażeń dotykowo - kinestetycznych i wzrokowych. Dzieci wodzą po tych literach palcem nucąc piosenkę, później ją śpiewając. NA TYM ETAPIE NIE UŻYWA SIĘ MAGNETOFONU. Dzieje się dlatego, iż trzeba piosenkę dostosować do tempa ruchów ręki dziecka.
reprodukowanie litery
do odtwarzania litery trzeba dobrać takie techniki które odpowiadają możliwościom dziecka; niekiedy trzeba stosować ułatwienia : odtwarzanie litery po śladzie, łączenie kropek, pisanie w szablonie, prowadzenie ręki dziecka. Ciekawe dla dzieci jest wodzenie palcem po ciepłym lub zimnym podłożu. Dla niektórych szczególnie ciekawe i inspirujące jest pisanie liter w wodzie - ma to uspakajające walory.
Ostatnim elementem ćwiczeń jest wykonanie zadań na karcie ćwiczeń, oraz pisanie liter w liniaturze i pokolorowanie obrazka. Na tym etapie również nie używa się magnetofonu, nie śpiewa się , ponieważ dziecko musi skupić się na wykonywaniu zadań.
3.ZAJĘCIA KOŃCOWE
mają one umożliwić odpoczynek, rozładowanie napięcia emocjonalnego. Mogą to być ćwiczenia słuchowo - ruchowe z wykorzystaniem instrumentalnych wersji piosenek.
Na zakończenie zajęć , prace dzieci powinny być wyeksponowane. Dzięki temu dziecko czuje się nagrodzone. Nie należy wprowadzać rywalizacji, wskazane jest udzielenie głównie pozytywnych
informacji zwrotnych.
W przedszkolach MDS może być włączona w program ćwiczeń stymulujących rozwój psychomotoryczny i korygujących deficyty rozwojowe. W Zarządzeniu MEN nr 15, z dnia 25.05.1993 roku, w sprawie zasad udzielania uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej czytamy: „Pomoc psychologiczną i pedagogiczna w przedszkolach organizuje się w formie specjalistycznych zajęć korekcyjno - kompensacyjnych, logopedycznych i innych zajęć o
charakterze terapeutycznym....”. MDS może być włączona w program tych ćwiczeń i stosowana już w grupach 3-4 latków ( Dz. Urz. Nr 6, poz. 19
).