POJĘCIE SYMBOLU:
- symbolizm stanowił reakcję na pozytywistyczny ideał sztuki; w zakresie twórczości poetyckiej chodziło o opozycję wobec dotychczasowego wzorca, o opozycję zwłaszcza wobec tych wyznaczników owego wzorca, którymi były: służebna rola poezji, imitacja rzeczywistości, chwytanie przemijających, powierzchniowych zjawisk życia
- Jean Moreas - twórca manifestu symbolistów
- podstawową cechą nowej, symbolistycznej poezji uczyniono ekspresję pośrednią, transpozycję, równoważnik, ekwiwalent, stosowane w miejsce wyrazu bezpośredniego
- próbowano rozpatrywać symbol jako trop - jako jeden z chwytów związanych z mówieniem nie wprost; trudność - odróżnienie symbolu od innego tropu - alegorii
- symbolizm był kierunkiem literackim, który zaanektował rozmaite elementy filozofii idealistycznej (główna cecha owego idealizmu zakłada istnienie prawdziwego, wiecznego i niezniszczalnego bytu) - inwazja elementów filozofii idealistycznej wprowadziła do poezji element niewyrażalnego. Symbol miał stanowić zmysłowy odpowiednik tego, na co w istniejącym systemie językowym brak ścisłego określenia; podobnych elementów dostarczała poezji symbolistów psychologia i psychofizjologia
- koncepcja symbolu jako odpowiednika jakości, dla których nie wynaleziono jeszcze adekwatnych określeń pozwala na uchwycenie jednej z najważniejszych różnic między nim a alegorią
- postulat indywidualności, żywości, zmienności symbolu
- SYMBOL - indywidualny, niekonwencjonalny, pozbawiony funkcji pedagogicznej, a także funkcji ornamentacyjnej, wieloznaczny i nieprecyzyjny, na sugerowaniu określonych wzruszeń oparty odpowiednik takich jakości, które nie będąc Pakościami jasno skrystalizowanymi, nie posiadają adekwatnych określeń w systemie językowym. Symbol taki, poszerzony na szereg obrazów i analogii, niekiedy na cały utwór, na skutek kompletnego zlania się warstwy znaku i znaczenia może stać się bytem autonomicznym nie podlegającym tłumaczeniu na język dyskursywny
- koncepcja symbolu jako tworu obdarzonego własnym autonomicznym bytem, to utożsamienie go z poezją w ogóle