TRĄDZIK POSPOLITY (ACNE VULGARIS)

1. Jest to schorzenie, które dotyczy mieszka włosowego i gruczołu łojowego.

Pojawia się w wieku dojrzewania, w wieku 12-18 lat.

1. CHARAKTERYSTYKA CERY:

2. gruba

3. lepka i tłusta w dotyku

4. błyszcząca

5. szaro- żółtym zabarwieniu

6. z duża ilością wykwitów tj. :

• zaskórniki zamknięte

• zaskórniki otwarte

• grudki

• krosty z treścią ropowiczą

• torbiele ropne- kilka sąsiadujących mieszków zostaje zaczopowanych, powstaje wokół zmian stan zapalny, dochodzi do zainfekowania okolicznej tkanki.

• cysty- pękanie i ponowne zasklepianie się zaskórników

7. nadczynność gruczołów łojowych ( nadmierne wydzielanie łoju)

8. łojotok o różnym stopniu nasilenia

9. nadmierne rogowacenie naskórka przy ujściu mieszka włosowego

10. rola Propionibacterium acnes

2. PRZYCZYNY POWSTAWANIA:

a)CZYNNIKI GENETYCZNE:- dziedziczna skłonność do ciężkich postaci

b)CZYNNIKI OSOBNICZE: - osobnicza skłonność do nadmiernego wydzielania łoju i rogowacenia ujść mieszków włosowych

c)PODŁOŻE ŁOJOTOKOWE:

nadmierne wydzielanie łoju i rogowacenie ujść mieszków włosowych

nadmierne wydzielanie mas rogowych

nie oddzielanie się mas rogowych

tworzenie się zaskórników

odczyny zapalne ( wykwity grudkowo - krostkowe)

d)CZYNNIKI HORMONALNE:

• ANDROGENY

W okresie dojrzewania następuje stężenia androgenów, często u dziewczynek przed wystąpieniem miesiączki pojawia się trądzik. Kom. Gruczołow łojowych mają receptory dla androgenów oraz najczynniejszej pochodnej testosteronu- dihydrotestosteronu, powstającego z testosteronu pod wpływem 5α - reduktazy, której ekspresja jest wzmożona w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych.

• ESTROGENY- powodują rozmiarów gruczołów łojowych.

• PROGESTERON- powoduje zatrzymanie wody, a w konsekwencji obrzek naskórka i zablokowanie przewodu wyprowadzającego. Z tego powodu u wielu kobiet dochodzi do nasilenia trądziku przed miesiaczką.

e) CZYNNIKI BAKTERYJNE:

Bakterie beztlenowe Propionibacterium acnes, obecne w dużych ilościach w ujściach gruczołów łojowych wytwarzają enzymy lipolityczne, powodujące hydrolizę trójglicerydów łoju z powstaniem wolnych kw. tłuszczowych, które wywierają działanie drażniące

Im trójglicerydów tym więcej P.acnes, ponieważ trójglicerydy są główną pożywką dla P.acnes.

f) NIEPRAWIDŁOWA PIELĘGNACJA LUB JEJ BRAK

g) DIETA I LEKI- drażnienie przewodów i ujść gruczołów łojowych

( sterydy/anaboliki, lit, jod, barbiturany)

-zaburzenia ze str. ukł.pokarmowego ( zła przemiana materii, zaparcia, wrzody żołądka i dwunastnicy-> ostre potrawy, czekolada, kakao, kawa itp.)

h)CZYNNIKI STRESOGENNE: zaostrzenie zmian trądzikowych

3. PROBLEMATYKA:

1. nadmierne rogowacenie naskórka oraz nieprawidłowe rogowacenie

2. nadprodukcja sebum

3. zaleganie i zaczopowanie ujść mieszków włosowych- łojowych- zaskórniki, rozszerzone pory

4. powstawanie zmian zapalnych, ropnych, nacieków

5. przebarwienia skóry, blizny po zaleczeniu zmian, procesów zapalnych

6. złe krążenia krwi i limfy

4. KLINICZNE ODMIANY TRĄDZIKU:

• TRĄDZIK MŁODZIEŃCZY- najbardziej nasilony w okresie pokwitania, po czym zamoistnie ustępuje po kilku latach trwania.

Występują: zaskórniki + wykwity grudkowe

Lokalizacja: twarz, plecy

• TRĄDZIK ROPOWICZY:

Występują: zmiany jak wyżej + torbiele ropne; gojenie następuje przez bliznowacenie( blizny są wciągnięte, nierówne, niekiedy bardzo szpecące)

• TRĄDZIK SKUPIONY: występuje prawie wyłącznie u mężczyzn

Występują: głębokie nacieki i torbiele ropne , niekiedy zlewających się w liczne duże zaskórniki, gojenie następuje poprzez mostkowate, nierówne i przerosłe blizny

Lokalizacja: oprócz miejsc typowych+ okolice pach +okolice pachwin + okolice pośladków

• TRĄDZIK BLIZNOWCOWY:

Występują: bliznowce wokół zmian trądzikowych

Często towarzyszy trądzikowi ropowiczemu lub skupionemu

Lokalizacja: niekiedy dotyczy karku oprócz występowania typowego.

• TRĄDZIK Z OBJAWAMI OGÓLNYMI O CIĘŻKIM PRZEBIEGU:

Występuje wyłącznie u mężczyzn młodych

Występują: wykwity występują z rozpadem i z objawami krwotocznymi, dodatkowoOB., zazwyczaj gorączka, bóle stawowe, leukocytoza

5.TRĄDZIK WYWOŁANY:

• TRĄDZIK ZAWODOWY - może być wywołany przez chlor, oleje, dziegcie

• TRĄDZIK POLEKOWY:

(Sterydy, gonadotropiny, preparaty litu, bromki, jodki, barbiturany)

• TRĄDZIK KOSMETYCZNY- zmiany maja charakter zaskórników, prosaków, może zostać wywołany przez substancje komogenne- zatykające ujścia gruczołów łojowych i potowych

• TRĄDZIK NIEMOWLĘCY: wykwity grudkowe i ropne , na ogół bez zaskórników, często występują torbiele ropne, związany ze stosowaniem olejów mineralnych

• TRĄDZIK U KOBIET PO OKRESIE POKWITANIA:

- problem dość częsty u kobiet 30-letnich, które nie miały trądziku w wieku dojrzewania. Wykwity występują w okolicy brody, żuchwy. Mogą występować głębokie, bolesne zmiany, zwłaszcza w okresie przedmiesiączkowym.

U niektórych kobiet występuje dodatkowo PCO.

• TRĄDZIK NEUROPATYCZNY:

Trądzik występuje głownie u młodych dziewcząt i jest następstwem obsesyjnego i neurotycznego manipulowania na skórze. Objawy fiz. są prawie wyłącznie skutkiem ingerencji na skórze powodującej przeczosy, pozapalną hiperpigmentację i blizny. Zajęte są głownie: czoło, poliki, broda, żuchwa.

6. PODZIAŁ TRĄDZIKA W ZALEŻNOŚCI OD MORFOLOGII:

• t. zaskórnikowy

• t. grudkowy

• t. krostkowy

• t. grudkowo- krostkowy

• t. ropowiczy

• t. stwardniały

• t. guzkowo- torbielowaty

• t. skupiony

• t. bliznowcowy

• t. o piorunującym przebiegu

• t. odwrócony

• t. z utrwalonym obrzękiem

7. PODZIAŁ TRĄDZIKA W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU:

• T. NIEMOWLĘCY

• T.MLODZIEŃCZY

• T. PLECÓW DOROSŁYCH

• T. TWARZY KOBIET TYPU PIODERMII

Rozpoznanie różnicowe:

• Trądzik różowaty

• Ropne zapalenie mieszków włosowych

8. PIELĘGNACJA

• Unikanie kosmetyków nadmiernie odtłuszczających i wysuszających

• Stosowanie do demakijażu żeli antybakteryjnych 2, 3 razy dziennie

• Tonizacja- toniki bezalkoholowe, łagodzące ( z wyciągiem szałwii, aloesu, łopianu, kozieradki, podbiału, oczaru wirginijskiego , glonów)

• Peelingi- enzymatyczny, gommage do zmycia lub zgumkowania w miejscu gdzie nie ma wykwitów ropnych, średnioziarnisty- gdy nie ma ropnych

Dodatkowo można zastosować eksfoliację kwasami owocowymi

5-10% w pielęgnacji domowej

30-40% w pielęgnacji gabinetowej

30-70% przez lekarza dermatologa

kw. glikolowy- nie kładziemy na zmiany ropne

kw. migdałowy- możemy położyć

• Kremy o działaniu:

- nawilżającym

- matującym

- antybakteryjnym

- ściągającym

- bakteriobójczym

- dotleniającym

Skład: wit. A,E,C, bioflawonoidy, aloes, cynk, olejek z drzewa herbacianego

• Maski:

Glinki ( zielona, czerwona), kaolinowa, błota z M. Czarnego, algowa

Działanie:

- oczyszczające

- ściagające

- p/zapalne

- antybakteryjne

- regeneracyjne

- usprawniające krążenie krwi i limfy

Maski domowe:

1. zsiadłe mleko- kataplazmy

2. z drożdży piwnych + łyżeczka miodu+ wody 10- 15 min, zmyć letnia wodą; działanie: oczyszczające, łagodzące podrażnienia

3. mleczno- białkowa, 20 min, działanie: p/zapalne, gojące, napinające

4. z siemienia lnianego, kompres na twarz, twarz 15-20 min

5. z pokrzywy- 2 czubate łyżki glinki lecziczej, 125 ml naparu z pokrzywy kilka kropli nalewki z arniki, glinke zmieszać z ciepłym odwarem i nalewką pozostawić na 20 min zmyć cieplą wodą stosować 2 razy w tygodniu.

9. PIELĘGNACJA W GABINECIE

Ma na celu:

• zmniejszenie oddziaływania androgenów

• redukcja wydzielanego sebum np. substancje z krzemem, pochodna wit. A- izotretoiny

• przywrócenie właściwego ph np. preparaty z kw. owocowymi, kw. mlekowym

• zmniejszenie procesu rogowacenia naskórka i hamowanie rozwoju bakterii np. kw. mlekowy, izotretoiny, kuracja antybiotykowa, wit. B2,C,PP

• pobudzenie procesów immunologicznych

Zabiegi z użyciem:

1. Wapozon, wapozon + ozon

2. Galwanizacja anodowa( pomocna w leczeniu grudek i krostek, zwęża rozszerzone pory)

3. Jonoforeza np. na chlorek sodu, siarczan cynku ( anoda „+”)

4. Darsonwalizacja

5. Solux

6. Ultradźwięki: peeling kawitacyjny, sonoforeza

7. Mikrodermabrazja: korundowa, diamentowa, tlenowa

10. SUBSTANCJE AKTYWNE W KOSMETYKACH DO PIELEGNACJI CERY TRĄDZIKOWEJ:

• kw.salicylowy- dz. złuszczające, niewielkie dz. p/zapalne

• kw. glikolowy- dz.p/trądzikowe nie jest duże, ale kw. ten złuszcza warstwę rogową

• kw. laktobionowy- słabe dz. p/ trądzikowe, ale dz. jako substancja nawilżająca

• amid kw. nikotynowego- nasila złuszczanie naskórka, wydzielanie łoju, stany zapalne w trądziku

• cynk- dz. p/ zapalne

• triklosan- dz. p/ bakteryjne

• oczar wirginijski - sub. ściągająca

• papaja- usuwa łój i złuszcza korneocyty z pow. skóry

• soja- zmniejsza wydzielanie łoju

• substancje łagodzące:

• aloes- dz. p/zapalne

• bisabolol- dz. p/zapalne

• alantoina- dz. p/zapalne

• pantenol- dz. p/zapalne

• substancje p/zapalne typu polifenoli:

• olejek z drzewa herbacianego

• miłorząb japoński

• zielona herbata

• dziurawiec zwyczajny

10. LECZENIE

• Retinoidy, lek Roaccutan

• Kw. salicylowy

• Kw. azelainowy

• Antybiotyki: np. Erytromycyna ( Davercin, Aknemycin), Klindamycyna

( Dalacin T)

• Nadtlenek benzoilu

• Krioterapia np. ciekłym azotem

• Glikokortykosteroidy

• Peelingi chemiczne

• Fototerapia - laser

• Terapia hormonalna

1

---