ODDYCHANIE TLENOWE

Oddychanie jest procesem utleniania, w którym wyzwalana jest energia, oraz powstają produkty uboczne : CO₂ i H₂O.

Zachodzi w dwóch etapach wsytępujących po sobie kolejno :

1. proces glikolizy - zachodzi w cytoplaźmie

2. cykl Krepsa - zachodzi w matrix mitochondrialnym

Pierwszy etap ( PROCES GLIKOLIZY ) poega na przekształceniu cząsteczki cukru i rozpadzie jej na triozy ( fragmenty trójwęglowe ), które w dalszych reakcjach dają kwas pirogronowy.

skrobia

glukoza = H₃PO₄ ( pochodzi z ATP )

glukoza 6 fosforan

1 - 6 dwufosfo-glukozo-fruktoza

aldehyd trój-fosfo-glicerynowy + 2 hydroksy-aceton ( zostaje zamieniony na ldehyd )

kwas 1 - 3 dwu-fosfo-glicerynowy

kwas trój-fosfo-glicerynowy

kwas 2 fosfo-glicerynowy

kwas fosfo-glicerynowy

kwas pirogromowy

Istotą CYKLU KREPSA jest uwolnienie cząsteczek CO₂, które są usuwane z komórki i z organizmu oraz odwodorowanie ( czyli utlenianie ). Cyklowi Krepsa poddane są wszystkie związki organiczne. Otrzymywane są metabolity wykorzystywane do syntez innych związków np.

• kwas szczawio-octowy służy do tworzenia aminokwasów

• kwas alfa-ketoglulanowy służy do tworzenia aminokwasów

• acetylokoa służy do tworzenia kw. tłuszczowych.

Proces ten zachodzi w matrix mitochondrialnym. Ostatni etap oddychania zachodzi w łańcuchu mitochondrialnym

kwas pirogronowy

kwas octowy + CoA

acetylo CoA ( czynny octan )

kwas cytrynowy

kwas izocytrynowy ( wchodzi w reakcję z enzymem - dechydrogeneza )

kwas szczawiowo-bursztynowy

kwas alfa-keto-glutanowy

kwas bursztynowy

kwas fumarowy

kwas jabłkowy

kwas szczawiowo octowy

Koenzym A jest w swojej budowie podobny do nukleotydu. Składa się z :

• adenozyny,

• 3 cząsteczek H₃PO₄

• witamin z grupy B

• kwasu pantotenpwego,

• cystaniny posiadającej grupę czynną SM, dzięki której CoA może się wiązać z kwasem octowym. CoA aktywuje grupy CH₃

Łańcuch oddechowy zachodzi na grzebieniach mitochondrialnych. Wodór powstały w cyklu Krepsa przechodzi na grzebienie, by tam w procesach powolnych i etepami połączyć się z tlenem w H₂O. R-cja ta uwalnia bardzo duże ilości energii :

1. proces utleniania wodoru to transport elektronów od wodoru do tlenu poprzez akceptory, końcowym akceptorem wodoru jest tlen cząsteczkowy i powstaje H₂O

2. energia uwalniana podczas uwolnienia elektronów od akceptora do akceptora jest wykorzystywana do powstawania ATP;

3. z utlenionej 1 cząsteczki glukozy zyskujemy 36-38 cząsteczek ATP - to energia chemiczna, która jest przemieniana na cieplną, mechaniczną, elektryczną i chemiczną

• CO₂ i H₂O

ulega odwodorowaniu i karboksylacji

- H₃PO₄ + ADP ATP

- H₂O, endoza

przemiany wewnętrzne ( przy udziale enzymów )

- H₃PO₄ która pochodzi od ADP ATP

utlenienie

- 2H

aldolaza

następuje rozpad

przemiany wewnętrzne ( przy udziale enzymów )

hydroliza ( jamie ustnej, w H₂O, przy udziale ptyaliny )

przemiany wewnętrzne i uwolnienie CoA

wewnętrzne przemiany

- H2 + NADP NADPH2

- CO2 - usuwane za zewnątrz

- CO₂ i H₂

+ CoA

- H₂

+H2O

- 2H

---