Niewydolność oddechowa

To stan w którym dochodzi do spadku prężności tlenu, czyli HIPOKSEMI, lub spadku prężności tlenu i wzrostu CO₂ we krwi tętniczej.

(EMIA - brak czegoś we krwi.)

Przyczyny niewydolności oddechowej

1. Przyczyny płucne

• Choroby płuc ( zapalenie )

• Choroby opłucnej

• Choroby oskrzeli

Przyczyny poza płucne

• Zatrucie ( lekowe)

• Guzy mózgu

• Urazy klp.

Podział niewydolności oddechowej

I kryterium

1. Niewydolność oddechowa typu 1 (częściowa)

- hipoksemia pO₂ < 8 kPa

2. Niewydolność oddechowa typu 2 (całkowita)

- hipoksemia pO₂ < 8 kPa

- hiperkapnia pCO_2­­ > 6,6 kPa

II kryterium

1. Niewydolność wentylacyjna (różowy sapacz)

- hiperwentylacja

- bez sinicy

- bez obrzęków

- duszność po niewielkim wysiłku fizycznym

- pacjenci chudzi

1. Niewydolność oddechowa (niebieski dmuchacz)

- otyły pacjent

- ospały

- siny

- łatwo zasypia w ciągu dnia

- wysiłek bez objawowej duszności

III kryterium

1. Niewydolność oddechowa zaporowa ( OBTURACYJNA)

- np. zwężenie światła oskrzeli

2. Niewydolność oddechowa ograniczająca ( RESTRYKCYJNA)

- powstaje w wyniku zmian w rozprężaniu płuc (- u pacjentów z rozedma płuc)

- zrosty

- złamania zeber

IV kryterium

1. Ostra niewydolność oddechowa

2. Przewlekła niewydolność oddechowa

Stopnie duszności

1­­⁰ - po wejściu na II piętro i podczas szybkiego chodzenia.

2⁰ - po wejściu na I piętro, niemożność dotrzymania kroku osobie zdrowej ( porównujemy równolatka).

3⁰ - po wejściu na ½ pietra, podczas chodzenia własnym tempem po równym terenie.

4⁰ - podczas czynności dnia codziennego, toaleta, ubieranie się.

Ostra niewydolność oddechowa

( INSUFFITIENTIA RESPIRATORIA)

ACUTA - ostra

Przyczyny

• Zatrucie lekami

• Porażenie mięśni oddechowych

• Zmniejszenie ruchomości klp.

• Zakażenie bakteryjne ( posocznica)

• Zachłyśnięcie ( wymiociny, woda podczas topienia się)

• Zatrucie narkotykami

• Zatrucie opryskami

• Alergie

Objawy

• Duszność

• Przyspieszenie oddechu > 30 / min

• Spłycenie oddechu

• Zwolnienie oddechu < 10 / min ( urazy klp)

• TAHYKARDIA (przyspieszenie akcji serca > 90 / min

• Sinica powłok skory

• Zajmowanie pozycji siedzącej

• Praca dodatkowych mięśni oddechowych

• Zaburzenia świadomości z pobudzeniem i splataniem

• HIPOKSEMIA ( obniżenie stężenia tlenu we krwi)

• HIPERKAPNIA (podwyższony poziom, CO₂ we krwi

Powikłania

• Zatrzymanie krążenia i oddychania

Rokowania

• Zawsze bardzo poważne

Postępowanie :

• Utrzymanie drożności dróg oddechowych ( przywrócenie)

• Tlenoterapia ( maska, wąsy, intubacja)

• Pozycja siedząca

• Zapewnić komfort cieplny

• Dojście żyły ( wkłucie, wenflon)

Astma oskrzelowa

( Astma bronchiale )

Polega na występowaniu napadu duszności spowodowanych skurczem oskrzeli.

Przyczyny skurczu oskrzeli

• Przewlekły stan zapalny

• Alergie na różne bodźce

Podziały astmy

1. Astma nie alergiczna (wysiłkowa)

Wywołana drażniącymi gazami, pyłami, czynnikami infekcyjnymi (bakterie, wirusy), zimne powietrze.

2. Astma alergiczna

Wywołana uczuleniem na:

• Pyłki

• Sierść zwierząt

• Roztocza

• Pierze

• Kurz

• Karmy dla zwierząt

• Kosmetyki, chemia domowa

3. Astma epizodyczna

Napady występują kilka razy w roku. Między zaostrzeniem - brak objawów.

4. Astma łagodna - lekka

Nocne napady do 2 razy w miesiącu.

5. Astma umiarkowana.

• Napady nocne więcej niż 2 razy w miesiącu

• Zaostrzenie 1 - 2 razy w tygodniu

• Wymaga codziennego stosowania leków przeciwastmatycznych.

6. Astma ciężka

Objawy występują stale.

Częste napady duszności w nocy i ograniczenie aktywności ruchowej.

Objawy astmy

• Duszność

• Kaszel - suchy, męczący, nieproduktywny

• Świsty w czasie oddychania

• Niepokój, lek

• Zajmowanie postawy ciała z uniesieniem górnej połowy ciała - pomaga to udrożnic dodatkowe mięśnie oddechowe

• Wydłużona faza wydechu

• Zapadanie się przestrzeni międzyżebrowych i dołów nad obojczykowych

• Czasem występuje sinica

• TAHYKARDJA nawet > 160 / min

• Cechy zastoju żylnego w górnych partiach ciała

• Wzmożone pocenie się

Powikłania astmy

1. Stan astmatyczny to przedłużający się napad duszności ponad 24h, lub atak powtarzający się bardzo często w ciągu dnia w krótkich odstępach czasu.

Stan astmatyczny może doprowadzić do niewydolności krążeniowo - oddechowej.

Rokowania

Co do życia - dobre.

Postępowanie

1. uspokoić pacjenta - zapewnić komfort psychiczny

2. ułożyć z uniesieniem górnej połowy ciała (półsiedząca, półleżąca)

3. podać tlen w przepływie 2-5 l/min przez sondę donosowi w takim stężeniu, które zapewni saturację > 92%

Ośrodek oddechowy reaguje na poziom CO₂, tak więc nie podajemy 100% tlenu bo to zaburzy czynność oddychania.

4. w ostrym napadzie astmy podać:

• 5mg leku SULBUTAMOI-u w rebulizacji

czasem konieczne jest zastosowanie kolejnych dawek w czasie 15 - 20 minut.

5. zapewnic dostęp do zyły

6. zastosować wlew dozylny np. 500 ml roztworu MLECZANU RINGERA

7. podać KORTYKOSTERYDY np.:

• 30 - 40 mg PREDNIZOLONU - doustnie

• 200 mg HYDROKORTYZONU - dożylnie