Ćwiczenia Laboratoryjne z Mechaniki Gruntów
Temat: Analiza Makroskopowa
Rok studiow: III Adam Kondolewicz
Nr indeksu: 119002
Data ćw.: 08.10.2003r.
Grupa: Środa 11.15-13.00
1. Definicje i wzory.
Badania makroskopowe mają na celu określenie nazwy, rodzaju gruntu i niektórych jego cech fizycznych bez pomocy przyrządów. Najczęściej obejmują określenie rodzaju i nazwy gruntu, stanu gruntu, jego barwy i wilgotności oraz zawartości węglanu wapnia.
Grunty niespoiste są to grunty drobnoziarniste niespoiste oraz grunty gruboziarniste zawierające do 2% frakcji iłowej.
Rodzaj gruntów spoistych zależy przede wszystkim od zawartości w nich frakcji iłowej. Wyróżnia się 4 rodzaje gruntów spoistych (stopni spoistości). Są to grunty: mało spoiste (zawartość frakcji iłowej do 10%), średnio spoiste (zawartość frakcji iłowej 10-20%), zwięzło spoiste (zawartość frakcji iłowej 20-30%) oraz bardzo spoiste (zawartość frakcji iłowej ponad 30%).
Nazwa gruntów niespoistych zależy od procentowej zawartości frakcji o danych wymiarach. Z pośród gruntów sypkich wyróżniamy: piasek gruby, piasek średni, piasek drobny oraz piasek pylasty.
Nazwa gruntów spoistych zależy od zawartości frakcji pyłowej i piaskowej.
Stan gruntu jest to pojęcia określające pewną zawartość układu cząstek tego gruntu, zależną od zawartości w nim wody oraz stanu fizycznego tych cząstek. Od stanu gruntu zależy jego zachowanie się jako podłoża budowlanego. Wyróżniamy 6 stanów gruntu: zwarty (zw), półzwarty (pzw), twardoplastyczny (tpl), plastyczny (pl), miękkoplastyczny (mpl) i płynny (pł).
Wilgotność gruntu określa się za pomocą skali pięciostopniowej, dla gruntów spoistych, oraz skali trójstopniowej dla gruntów sypkich. Grunt spoisty określamy jako: suchy, mało wilgotny, wilgotny, mokry, nawodniony. Grunt sypki określa się jako: suchy, wilgotny, nawodniony.
Barwa jest jedną z cech makroskopowych gruntu. Ułatwia nam często makroskopowe wydzielenie różnych rodzajów gruntów. Barwa w niektórych przypadkach jest wynikiem określonego składu mineralnego gruntu lub zawartych w nim domieszek.
Węglany mogą występować w gruntach bądź w stanie rozproszonym, bądź też w postaci większych lub mniejszych skupień kryształków, kukiełek itp. Obecność węglanów w gruntach powoduje ich silną agregacje, co w zasadniczy sposób może wpływać na inżyniersko-geologiczne właściwości tych gruntów. Obecność węglanów komplikuje również wykonywanie niektórych oznaczeń gruntów.
2. Część opisowa.
Rodzaj gruntu spoistego makroskopowo określiłem na podstawie próby wałeczkowania.
Ze środka bryły gruntu wydobyłem grudkę gruntu i uformowałem z niej kulkę o średnicy 7 mm. Otrzymaną kulkę uformowałem w dłoniach do postaci wałeczka o średnicy ok. 3 mm. Obserwując zmiany na powierzchni próbki i porównując je z tabela wg PN-88/B-04481 określiłem spoistość gruntu. Następnie za pomocą próby rozcierania próbki w wodzie i ww. tabeli określiłem grupę zawartości frakcji piaskowej w mojej próbce.
Nazwę gruntu spoistego określiłem dzięki dwóm powyższym próbom i ww. tabeli.
Nazwę gruntu sypkiego określiłem porównując moją próbkę ze znanymi próbkami gruntów sypkich.
Makroskopowo stan gruntu spoistego określiłem za pomocą próby wałeczkowania. Wałeczkowanie przeprowadziłem w taki sam sposób jak robi się to przy określaniu rodzaju gruntu. Przy wyznaczaniu stanu gruntu istotna jest liczba prób wałeczkowania przeprowadzonych do momentu pojawienia się na próbce pęknięć. Badanie to przeprowadza się trzykrotnie i otrzymane wyniki uśrednia się. Mając liczbę wałeczkowań oraz znając rodzaj gruntu można za pomocą tabeli, „Makroskopowe oznaczenie stanu gruntu” zamieszczonej w normie PN-88/B-04481, określić stan gruntu.
Stan gruntu sypkiego jest nie do określenia.
Wilgotność gruntu określa się badając jego grudkę. Trzeba sprawdzić jak reaguje na zgniatanie, czy zostawia mokre ślady na papierze i czy odsącza się z niej woda. Potem wystarczy przyporządkować ja do odpowiedniego stopnia wilgotności.
Barwę gruntu określa się na przełamie bryłki gruntu o wilgotności naturalnej. Określenie barwy może być wyrazem kilkuczłonowym, przy czym najpierw podaje się intensywność i odcień barwy, a następnie barwę podstawową, dominującą. Jeśli barwa gruntu nie jest jednorodna, określa się charakter tej niejednorodności podając barwy poszczególnych części.
Zawartość węglanu wapnia określiłem na podstawie obserwacji reakcji gruntu po skropieniu go roztworem kwasu solnego. Zgodnie z normą PN-88/B-04481 grunt można określić jako: silnie wapnisty, wapnisty, słabo wapnisty lub bezwapnisty.
3. Wnioski.
Po przeprowadzeniu wszystkich czynności opisanych przeze mnie w punkcie 2 wnioskuje ze próbki, które otrzymałem do analizy to glina oraz piasek średni, o właściwościach opisanych dokładnie w załączonym protokole z badań.
W tabeli gdzie zamieszczone są wyniki badań próbki piasku, część gdzie powinien być określony stan gruntu jest pusta, ponieważ przy tego rodzaju gruncie cecha ta jest nie do określenia.
Przy badaniu stanu gruntu spoistego, w celu sprawdzenia poprawności wyniku, wykorzystana jest druga metoda (przybliżona wartość stopnia plastyczności). W metodzie tej wykorzystuje się znajomość procentowej zawartości frakcji ilastej. Jak widać w moim przypadku obie metody wskazują taki sam stan gruntu.