STRUKTURA SPOŁECZNA: HIERARCHIA, ORGANIZACJA POLITYCZNA, TERYTORIUM, ETNICZNOŚĆ

1. Definicja pojęć:

• status

• indywidualny (pewna pozycja jednostki zależna od indywidualnych jej cech);

• uogólniony (stałe pozycje, które mogą zajmować różne jednostki. W tym wypadku prestiż jednostki wynika z zajmowanej pozycji);

• klasa (wynika z podziału Marksa. Klasowość zawsze związana jest z posiadaniem lub nieposiadaniem)

• kasta (z hiszp. casta - ród; z łac. castus - czysty; Społeczność zamknięta, wydzielona w szeregu hierarchicznym grupa społeczna o określonych dla niej przywilejach i obowiązkach. Kasta cechuje się własną kulturą, a przynależność do niej jest dziedziczona)

2. Statusy przypisane i osiągane

• statusy przypisane - do rodu, klanu, plemienia przynależy się nie z wyboru, ale z urodzenia

• statusy osiągane - zawdzięcza się własnym zaletom i sukcesom

3. Specjalne pozycje społeczne

• związane z czynnościami sakralnymi (wróżbici, kapłani, szamani)

• przynależność do określonych grup

• związane z wykonywanym zawodem

4. Typ gospodarki a hierarchiczne zróżnicowanie społeczeństwa

• gospodarka zbieracko-łowiecka (najniższy poziom rozwoju struktur hierarchicznych)

• majątek jako podstawa hierarchicznego uwarstwienia

• prestiż

• władza

5. Niewolnictwo

• zewnętrzne

• wewnętrzne

6. Organizacja polityczna

• organizacja polityczna polega na istnieniu władzy dysponującej środkami przymusu

• organizacja polityczna polega na budowaniu powszechnej zgody

• organizacja polityczna posiada charakter funkcjonalny

7.Źródła władzy

• ekonomiczne

• demokratyczne

• związane z przymusem

• prawne

• ideologiczne

8. Poziom integracji społecznej

• rodzina

• grupa sąsiedzka

• grupy regionalne, horda

• plemię

9. Grupa etniczna i naród

Elementy określające etniczność grup:

• kultura (język, religia, obyczaje)

• genealogia

• terytorium

• cechy indywidualne

Grupa etniczna - zbiorowość, w dużej mierze biologicznie samowystarczalna i samozachowawcza. W jej skład wchodzą ludzie, którzy się z nią identyfikują i którzy są identyfikowani przez innych jako tworzący kategorie, która jest wyróżnialna spośród innych kategorii należących do tego samego porządku.

10. Typy grup etnicznych

• miejskie grupy etniczne

• posiadające naród przynależności poza granicami (np. Kurdowie w Turcji)

• mniejszości przygraniczne

• grupy regionalne

• ludy tubylcze

---