TEORIA SPOŁECZNO - POZNAWCZA osobowość, ćw. 10

1. Ujęcie nauki, teorii i badań
   
   Bandura i Mischel

• zwolennicy teorii i badań empirycznych

• opowiadają się za jasnymi pojęciami, które są oparte na systematycznych obserwacjach

• krytykowane są teorie, w których kładzie się nacisk na siły motywacyjne

• samoopis może być użytecznym narzędziem w rozumieniu procesów poznawczych
  (!radykalny behawioryzm odrzucał badanie procesów poznawczych)
  

• PODSUMOWUJĄC w teorii społeczno - poznawczej kładzie się nacisk zarówno na badania różnorodnych aspektów ludzi jego zachowania, jak i na ścisłość naukową, zarówno badanie wewnętrznych procesów, jak i systematycznych obserwacji
  

2. Społeczno - poznawcza teoria osobowości

Struktury osobowościowe eksponowane w teorii społ. - pozn. Obejmują przede wszystkim procesy poznawcze. 3 najważniejsze pojęcia strukturalne: oczekiwania - przekonania, kompetencje - umiejętności, cele

OCZEKIWANIA - PRZEKONANIA

Oczekiwania ludzi dotyczące zdarzeń oraz ich przekonania na temat samych siebie.

Ludzie posiadają oczekiwania na temat zachowań innych oraz nagród i kar za ich własne zachowania w określonego rodzaju sytuacjach.
Ludzie posiadają również przekonania dotyczące własnych możliwości radzenia sobie z zadaniami i wyzwaniami w określonych typach sytuacji

[Rotter - opisywała zgeneralizowane oczekiwania, dotyczące wewnętrznego umiejscowienia kontroli]

RÓŻNICOWANIE SYTUACJI I SPÓJNOŚĆ WEWNĘTRZNA OSOBOWOŚCI

Zgodnie z teorią społ. - pozn. Wzorce zachowań ludzi różnią się w zależności od sytuacji. Rozwijane są oczekiwania typu : jeśli…. to…., w konsekwencji kształtują się stałe wzorce relacji sytuacja - zachowanie.

Badanie Mischela - oparte na danych odwołujących się do samoopisu wyniki: ludzie spostrzegają siebie jako czujących i działających inaczej w różnych typach sytuacji.

Badania Shoda, Mischel, Wright - obserwowali dzieci , ich zachowania wyrażanie w różnych sytuacjach ( przez dłuższy czas)

Wyniki:stwierdzono znaczne różnice w zachowaniach pojawiających się w różnych sytuacjach; ludzie różnie zachowują się w różnych typach sytuacji; wystąpiły również różnice indywidualne w uśrednionych częstotliwościach pojawiania się każdego z pięciu obserwowanych typów zachowań; ludzie posiadają charakterystyczne dla siebie, trwałe profile określonych zachowań w określonych grupach sytuacji; jednostki posiadają charakterystyczne dla nich wzorce relacji sytuacji - zachowanie, które nazwanie są podpisami behawioralnymi.

JA I PRZEKONANIA NA TEMAT WŁASNEJ SKUTECZNOŚCI ( w teorii społeczno - poznawczej)

• U osoby nie występuje struktura określana mianem Ja, lecz procesy odnoszące się do niej samej, które są częścią osoby

• Nie istnieje jeden obraz siebie, lecz przekonania na temat siebie oraz procesy samokontroli, które zmieniają się w zależności od czasu i sytuacji

• Aspekt postrzeganie siebie - poczucie własnej skuteczności - jak osoba spostrzega swoją zdolność do radzenia sobie w określonych sytuacjach; odnosi się do sądów jakie ludzie formułują na temat swoich umiejętności działania w określonej sytuacji lub wobec określonego zadania

• !!! Spostrzeganie własnej skuteczności wpływa na wzorce myślenia, motywację, wykonanie oraz emocjonalne pobudzenie !!!

• Bandura kładł nacisk na badania mikroanalityczne - dokonuje się szczegółowego pomiaru poczucia własnej skuteczności przed wykonaniem działania w określonych sytuacjach

CELE

Cele to zdolności człowieka w zakresie przewidywania przyszłości oraz automotywacji

KOMPETENCJE - UMIEJĘTNOŚCI

Kompetencje/ umiejętności - zdolności osoby do rozwiązywania zadań oraz radzenia sobie z życiowymi problemami; obejmują sposoby myślenia i behawioralne umiejętności rozwiązywania ich

DYNAMIKA

Zachowanie jest utrzymywane przez oczekiwania lub przewidywane konsekwencje; ludzie potrafią rozważyć konsekwencje działania zanim je podejmą oraz przewidzieć nagrody i kary, wybiegając daleko w przyszłość