1. Pojecie krajów rozwijających się:

Kraje słabo rozwinięte, kraje nie uprzemysłowione, kraje zacofane, kraje nowo wyzwolone, Trzeci Świat, Południe — terminy (o zakresach niezupełnie pokrywających się) używane na określenie grupy państw (ponad 130) Afryki, Ameryki Łac., Azji i Oceanii, z reguły postkolonialnych (wyjątek — Tajlandia).

2. Dekolonizacja:

Polityka podboju i przejmowania obcych terytoriów oraz podporządkowywanie sobie zamieszkującej tam ludności przez państwa europejskie. Jego celem było zdobycie i wprowadzenie różnych form eksploatacji terytoriów zamorskich, wzbogacanie się metropolii, poszerzenie sfery wpływów na świcie i wzmocnienie siły państwa kolonizującego.

3. Główne przyczyny dekolonizacji:

Do głównych przyczyn, które wpłynęły na proces dekolonizacji zaliczmy m.in.:

• klęski głodu i masowe wymieranie miejscowej ludności spowodowane było eksploatacja zasobów surowcowych, grabieżą ziem i tworzeniem gospodarki plantacyjnej

• czerpanie ogromnych zysków z kolonii przez Mocarstwa europejskie

• w wielu koloniach nadal utrzymywały się prymitywne feudalne i półfeudalne struktury gospodarki krajowej

• import towarów europejskich doprowadził do upadku lokalnego rzemiosła

• upowszechnienie zasady równości państw po II wojnie światowej

4. Skutki dekolonizacji:

Jeżeli chodzi o skutki dekolonizacji to można je podzielić na:

A. Pozytywne

• w wyniku dekolonizacji powstało ponad 130 państw

• kraje postkolonialne uzyskały niepodległość suwerenność

• mogły brać czynny udział w działalności organizacji międzynarodowych i współdecydowanie o kierunkach polityki światowej na forum ONZ

• mogły samodzielnie korzystać z dóbr naturalnych własnego kraju

• mogły wybierać dowolne formy ustroju

B. Negatywne

• częste przewroty, zamachy stanu, próby obalenia legalnie wybranych władz oraz przeplatanie się demokratycznych i autorytarnych rządów

• konflikty graniczne, które wybuchały między nowo powstałymi państwami

• podziały etniczne, kulturowe, religijne przerodziły się w trwałe konflikty zbrojne

• niestabilność polityczna w nowo powstałych państwach

5. Etapy uzyskania niepodległości przez państwa Trzeciego Świata:

• Pierwszy etap likwidacji systemu kolonialnego objął dekadę 1945-1955, w tym czasie niepodległość uzyskało jedenaście państw azjatyckich i jedno afrykańskie: Indonezja, Wietnam, Filipiny, Jordania, Indie, Pakistan, Cejlon, Birma, Libia, Kambodża, Laos. Korea

• Od połowy lat pięćdziesiątych do połowy lat sześćdziesiątych trwał drugi etap, z 42 państw 30 uzyskało niepodległość w Afryce. Do 1960r. na tym kontynencie było zaledwie 9 niezależnych państw. W tym samym roku doszło do nich dalsze 17. Ten rok nazywany jest „rokiem Afryki”. Nowe niepodległe państwa to: Maroko, Sierra Leone, Zambia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ludowa Republika Konga, Mali, Cypr, Malta

• Trzeci etap dekolonizacji rozpoczął się w połowie lat sześćdziesiątych i trwał do 1975r., rozpadły się pozostałości imperium brytyjskiego na Bliskim Wschodzie oraz imperium kolonialne Portugalii w Afryce. Niepodległość uzyskały: Barbados, Bostwana, Grenada, Mozambik, Katar, Tonga, Jemen Południowy, Gwinea Bissau, Fidżi, Komory

• W czwart9m etapie dekolonizacji rozpoczętym w 1976r. najważniejsze znaczenie miał problem wyzwolenia Namibii, oraz ostatecznej dekolonizacji terytoriów zależnych Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii i Holandii w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Na tym etapie dekolonizacji, która trwa do chwili obecnej niepodległość uzyskały: Seszele, Wyspy Gilberta, Antiqua i Barbuda, Namibia, Saint Lucia, Dominika. Szczególne znaczenie miał upadek „ostatniego bastionu białych” w Afryce Południowej. W utworzonych przez nich w 1919r. państwie pod nazwą Unia Południowej Afryki prowadzono politykę apartheidu polegająca na umocowanej prawnie od 1948r. segregacji rasowej.

6. Systematyzacja krajów Trzeciego Świata:

1. W grupie najbardziej rozwiniętych państw trzeciego Świata możemy wyróżnić:

• duże państwa Ameryki Południowej i Środkowej, jak Argentyna, Brazylia, Meksyk, Urugwaj

• nowo uprzemysłowione kraje i terytoria Azji Południowo-Wschodniej: Hongkong, Korea Południowa, Singapur, Tajwan

• małe państwa i terytoria zależne regionu Pacyfiku, Karaibów, jak Bermudy, Wyspy Bahama

2. Grupa średnio rozwiniętych krajów Trzeciego Świata jest najliczniejsza:

• kraje Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, takie jak Libia, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt, Irak i Iran

• duże i średnie państwa Azji i Afryki, jak Filipiny, Egipt, Indonezja, Malezja, Nigeria, Pakistan, Tajlandia

• specyficzny i wyodrębniony ze względu na skalę systemu społeczno-gospodarczy stanowią Indie

• średnie i małe kraje Afryki (Maroko, Tunezja, Kenia itp.), Ameryki Południowej (Peru, Boliwia, Dominikana, Chile itp.), Bliskiego Wschodu i Azji Południowej (Jordania, Syria, Sri Lanka itd.)

3. Grupa krajów najsłabiej rozwiniętych, do których należy około 30% krajów Trzeciego Świata, zwłaszcza z obszaru Czarnej Afryki

7. Współpraca w krajach rozwijających się:

Instytucje globalne i regionalne i ich wpływ na współprace:

1. Na Południu:

• Ruch Państw Niezaangażowanych:

• Grupa-77

2. W Afryce:

• Unia Arabskiego Maghrebu

• COMESA (Wspólny Rynek Wschodniej i Południowej Afryki)

3. W Ameryce Środkowej i Południowej:

• Wspólnota Andyjska

• Wspólnota Karaibska (CARICOM)

• Mercosur (Wspólny Rynek Południa)

4. W regionie Azji i Pacyfiku:

• ASEAN

• Stowarzyszenie regionalnej Współpracy Azji Południowej (SAARC)

• Forum Południowego Pacyfiku