ZAKAŻENIE - infectio - infekcja - zespół objawów patologicznych powstałych na skutek zadziałania na ustrój czynnika chorobotwórczego, po przezwyciężeniu naturalnych, swoistych i nieswoistych barier immunologicznych.

Czynniki chorobotwórcze:

grzyby, bakterie, wirusy.

Ogniwa zakażenia:

I źródło zakażenia - rezerwuar - chory, nosiciel, człowiek, zwierzę.

II droga zakażenia - bezpośrednia i pośrednia, gdzie istotne są czynniki przenoszenia.

III człowiek narażony - osłabiony, wrażliwy, dotknięty innymi chorobami, niedożywiony, dziecko, starszy człowiek.

Drogi zakażenia:

kropelkowa (grypa, gruźlica),

kontaktowa (świerzb),

pokarmowa (owsiki),

przez krew (HIV, WZW typ C i B).

ZAKAŻENIA WEWNĄTRZSZPITALNE =

- oznacza zakażenie wywołane przez drobnoustroje i pozostaje w związku przyczynowym z pobytem w szpitalu, niezależnie od tego, czy występują objawy chorobowe czy też nie.

- powstaje w czasie pobytu chorego w szpitalu, a rozwija się w czasie pobytu w szpitalu lub po powrocie do szpitala.

1. Cechy zakażenia:

Zakażenie wewnątrzszpitalne o charakterze epidemiologicznym jest zakażeniem występującym gromadnie, wywołanym przez jednorodny typ zarazka chorobotwórczego. Przyczyna zakażenia jest pobyt w szpitalu w określonym czasie.

ASEPTYKA - postępowanie bezbakteryjne, posługiwanie się narzędziami i materiałem wyjałowionym t.j. pozbawionym bakterii i ich przetrwalników.

ANTYSEPTYKA - wstrzymywanie rozwoju znajdujących się na żywych tkankach bakterii lub ich niszczenie przez stosowanie środków antyseptycznych (przeciwbakteryjnych).

STERYLIZACJA - wyjaławianie - zabijanie lub usuwanie wszystkich drobnoustrojów i ich form przetrwalników znajdujących się na danym materiale, sprzęcie.

DEZYNFEKCJA - ODKAŻANIE - niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych i ich form przetrwalnikowych środkami fizycznymi i chemicznymi w celu zapobiegania zakażeniom

DEZYNSEKCJA - niszczenie stawonogów, głównie pasożytniczych, ich jaj i larw (1 mucha - 150 jaj).

DERATYZACJA - niszczenie gryzoni (1 szczur - 800 potomnych).

DEZAKTYWACJA - niszczenie skażenia promieniotwórczego.

SEPTYCZNY - zakaźny, posocznicowy.

3. Rodzaje dezynfekcji:

*zapobiegawcza - dotyczy tych elementów środowiska, które narożne są na zakażenie np. kuchnia, łazienka.

*ogniskowa [bieżąca i końcowa]

4. Odkażanie rąk:

Infekcje wewnątrzszpitalne są przenoszone zazwyczaj przez zakażone ręce osób z personelu szpitalnego, dlatego też mycie i odkażanie rąk to najważniejsze postępowanie w profilaktyce zakażeń. Drobnoustroje chorobotwórcze zostaną w ten sposób unieszkodliwione, a liczba zarazków macierzystych znajdujących się na skórze znacznie ograniczona.

Wszystkie osoby pracujące z pacjentami muszą pamiętać o:

* myciu rąk roztworami regulującymi pH i wcieraniu kremu,

*obcinaniu paznokci krótko i pielęgnowaniu rąk,

* nienoszeniu biżuterii i zegarka na rękę podczas wykonywania pracy.

Najpierw należy odkażać, a dopiero potem myć!

* rozetrzeć na rękach i na ramionach ok. 3-5 ml środka odkażającego z pojemnika zaopatrzonego w dozownik (należy przestrzegać czasu działania środka),

* ręce i przedramiona umyć starannie mydłem,

* dokładnie wysuszyć,

* kranu nie dokręcać ręką, lecz użyć do tego celu poprzednio wykorzystanego ręcznika papierowego.

5. Wietrzenie częste

materiał zakaźny zamknięty w workach, poj.

6. Czystość pomieszczeń

* likwidacja kurzu,

*w salach sprzęt jedynie niezbędny,

*wycieranie kurzu na mokro 1-2 dziennie.

7. Miednice, wanny, zlewy

*przed i po użyciu umyć środkiem dezynfekcyjnymi, dobrze spłukać wodą,

*własne maty lub jednorazowe klapki.

8. Środki odkażające

*środki odkażające fizyczne - wysoka temperatura, promieniowanie jonizujące,

*środki odkażające chemiczne.

Zasady stosowania środków odkażających:

*najpierw przeprowadzić odkażanie, a dopiero potem sprzątanie,

*podczas odkażania używać rękawiczek, aby uniknąć podrażnienia skóry,

*przestrzegać prawidłowego dozowania środka odkażającego,

*przestrzegać właściwej dla danego środka temperatury,

*przestrzegać czasu działania obowiązującego przy stosowaniu danego środka odkażającego.

Wzór obowiązujący przy sporządzaniu roztworów odkażających

A - posiadany roztwór B - potrzebny roztwór

masa/objętość B x %B

masa/objętość A =---------------------------

%A

Przykład:

Potrzebny jest 3% roztwór w ilości 7l, a mamy roztwór 7%.

7l x 3%

Objętość A = -------------

7%

Objętość A = 3l

Należy pobrać 3l 7% roztworu i 4l wody.

---