konspekt-biologia4, dydaktyka, biologia-praktyki, I gimnazjum

Patryk Matys

III r. BiG

Konspekt lekcji biologii

Klasa: I

Dział: Powitanie biologii

Temat: Oznaczanie organizmów.

Zakres treści:

-znaczenie rozpoznawania i oznaczania organizmów,

-zasady oznaczania organizmów.

Cel ogólny: Uczeń jest świadomy znaczenia rozpoznawania i oznaczania organizmów oraz potrafi samodzielnie oznaczyć nieznany organizm.

Cele szczegółowe:

A. Zapamiętywanie wiadomości:

-potrafi zdefiniować pojęcie „oznaczanie”,

-wie, do czego służą atlasy i klucze do oznaczania,

-wie, na jakiej zasadzie są zbudowane klucze do oznaczania.

B. Zrozumienie wiadomości:

-potrafi wyjaśnić w jakim celu oznacza się organizmy,

-potrafi wskazać różnicę między atlasem a kluczem do oznaczania,

-potrafi opisać zasady korzystania z atlasów i kluczy podczas oznaczania organizmów.

C. Stosuje wiadomości w sytuacjach typowych:

D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:

-potrafi samodzielnie oznaczyć nieznany organizm.

Postawy:

-wykazuje zainteresowanie otaczającym go środowiskiem,

-prezentuje postawę szacunku wobec wszystkich form życia,

-odczuwa potrzebę pogłębiania swojej wiedzy biologicznej i zachęca do tego innych.

Metody pracy:

pogadanka, miniwykład, praca z podręcznikiem.

Formy pracy:

praca indywidualna, praca grupowa.

Środki dydaktyczne:

-podręcznik,

-klucze do oznaczania,

-atlasy.

Literatura dla nauczyciela:

-W. Kofta „Ciekawa biologia. Cz.1”. WSIP. Warszawa, 2009

--A. Szweykowska, J. Szweykowski „Botanika. T. 1. Morfologia”. Wyd. PWN. Warszawa, 2009.

Literatura dla ucznia:

-W. Kofta „Ciekawa biologia. Cz.1”. WSIP. Warszawa, 2009.

Notatka:

Atlasy są to książki zawierające nazwy gatunków, ich zdjęcia lub rysunki oraz krótkie opisy budowy, informację o siedliskach i występowaniu na świecie lub w Polsce.
Klucz do oznaczania jest zwykle książką zawierającą listę łatwo zauważalnych cech, na podstawie których można ustalić do jakiego gatunku, rodzaju lub rodziny należy dany organizm.

Ogniwa lekcyjne	Czas	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
Sprawy organizacyjne	8min	Przywitanie uczniów. Sprawdzenie listy obecności i zapisanie tematu lekcji. Sprawdzenie pracy domowej. Odpytanie z lekcji poprzedniej.	Przywitanie nauczyciela.
Faza wprowadzająca	3min	Nauczyciel pyta: „Zapewne nieraz słyszeliście o oznaczaniu: roślin, zwierząt czy bakterii. Ale jak myślicie, na czym polega to oznaczanie?” „Oznaczanie służy wielu celom. Jak myślicie, jakim?”	Uczniowie odpowiadają: „Na rozpoznaniu i przyporządkowaniu do odpowiedniej jednostki systematycznej.” „Niektórym ludziom jest potrzebne do pracy, a inni po prostu to lubią.”
Faza realizacyjna	25min	Nauczyciel prezentuje atlasy i klucze do oznaczania: „Do oznaczania służą atlasy i klucze. *Atlasy* są to książki zawierające nazwy gatunków, ich zdjęcia lub rysunki oraz krótkie opisy budowy, informację o siedliskach i występowaniu na świecie lub w Polsce. Zapiszcie to sobie.” „W atlasach są zwykle prezentowane najpospolitsze organizmy zamieszkujące jakiś teren. Na przykład w Przedowniku do rozpoznawania zwierząt i roślin przedstawiono zdjęcia i opisy najpopularniejszych zwierząt i roślin występujących w Polsce. Porównując organizm, którego nie znamy, ze zdjęciami i opisami zamieszczonymi w atlasie, możemy określić nazwę interesującego nas gatunku. Zaletą atlasów jest łatwość ich użycia. Nie trzeba bowiem znać specjalistycznego słownictwa, aby móc oznaczyć interesujący nas organizm.” „*Klucz do oznaczania* jest zwykle książką zawierającą listę łatwo zauważalnych cech, na podstawie których można ustalić do jakiego gatunku, rodzaju lub rodziny należy dany organizm. Zapiszcie to sobie.” „Głównym zadaniem kluczy jest pomoc w odnajdowaniu nazw organizmów na podstawie wyraźnie wyróżniających je cech zewnętrznych, np.koloru kwiatów czy kształtu liści. Z tego wynika, że klucze nie uwzględniają stosunków pokrewieństwa między oznaczanymi organizmami-sa oparte na sztucznym systemie klasyfikacji. Aby ułatwić oznaczanie, w kluczach często umieszcza się rysunki przedstawicieli poszczególnych gatunków.” Nauczyciel wyjaśnia zasadę budowy klucza: „Istnieje wiele różnych typów kluczy do oznaczania organizmów. Do njaczęściej używanych należą takie, w których oznacznie trzeba rozpoczynać w tym samym punkcie. Cechy służące do rozpoznawania gatunku zestawia się w przeciwstawne pary, np. rosliny lądowe i rośliny wodne, albo rosliny o liściach pojedynczych i rosliny o liściach złożonych. Wybierając za każdym razem tę cechę, którą ma oznaczany organizm, stopniowo ustalamy, do którego gatunku należy.” Nauczyciel informuje uczniów o tym, że istnieją też komputerowe atlasy i klucze do oznaczania organizmów: „Istnieją też komputerowe atlasy i klucze do oznaczania organizmów, np. www.atlas-roslin.pl. Takie atlasy i klucze zawierają zdjęcia przedstawiające wygląd roślin i szczegóły ich budowy. Podane są też dokładne opisy gatunków, uwzględniające ich nazwy naukowe, potoczne i ludiwe, informację o miejscach występowania w Polsce, o siedliskach, w których żyją, oraz o walorach użytkowych.” Nauczyciel dzieli klasę na grupy, rozdaje atlasy i klucze i poleca wykonać polecenia zapisane na kartkach.	Uczniowie notują „Atlasy...” Uczniowie notują „Klucz do oznaczania...” Uczniowie pracują w grupach, a następnie prezentują wyniki swojej pracy.
Faza podsumowująca	6min	Nauczyciel zadaje pytania: -co nazywamy oznaczaniem organizmów? -co to jest atlas? -jaka jest różnica między atlasem a kluczem do oznaczania? -na jakiej klasyfikacji-naturalnej czy sztucznej opiera się budowa klucza? -do czego wykorzystujemy atlasy i klucze?	Uczniowie odpowiadają.
Praca domowa	3min	Dla wszystkich: przedstaw różnice między kluczem do oznaczania a atlasem. Dla chętnych: za pomocą klucza lub atlasu oznacz 5 roślin występujących w okolicy twojego domu.

Zadania do wykonia dla poszczególnych grup:

Gr.I