Anatomia ucha.
Ucho zewnętrzne
-małżowina uszna
Małżowina uszna jest tworem zbudowanym na chrzęstnym szkielecie (chrząstka sprężysta). Składa się on z chrząstki małżowiny usznej, która przyłącza się do chrząstki przewodu słuchowego. To od szkieletu zależy kształt ucha, jest on bardzo osobniczy i stanowi ważną część identyfikacji. Dolną część małżowiny usznej stanowi płatek. Nie ma on chrząstki, bywa różnie rozwinięty, może być przyrośnięty do policzka lub wolny. Małżowina uszna jest mocno ukrwiona. Występują przy niej liczne mięśnie szczątkowe.
-przewód słuchowy zewnętrzny
W jednej trzeciej zbudowany jest z chrząstki a w dwóch pozostałych przebiega w kości skroniowej. Z powodu tej budowy wyróżnia się w nim cześć zewnętrzną, chrząstkową oraz przewód kostny. Część chrzestna nie jest pełnym obwodem przewodu. W górnej ścianie jest przerwa zamknięta tkanką łączną. Zaczyna się on w otworze słuchowym zewnętrznym a na przyśrodkowym końcu przewodu kostnego znajduje się bruzda bębenkowa. Przewód jest wysłany skórą, która w chrzestnej części przewodu jest porośnięta włoskami. Implikuje to gruczoły łojowe których wydzielina zmieszana ze złuszczonym naskórkiem tworzy woskowinę. Jest ona rozrzedzana wydzieliną gruczołów apokryfowych (woskowinowych). Przewód słuchowy zamyka błona bębenkowa. Przebieg przewodu jest śrubowaty, najpierw zgina się ku tyłowi, później w przód (w płaszczyźnie poziomej). Od przodu i dołu przewód otacza ślinianka przyuszna. Przewód zaopatrywany jest w krew przez tętnicę skroniową i uszną głęboką.
Błona bębenkowa
Błona bębenkowa zbudowana jest z okrężnych i promienistych włókien tkanki łącznej. Od strony przewodu słuchowego zewnętrznego błona jest pokryta nabłonkiem płaskim a wewnętrzna powierzchnia pokryta jest błona śluzową. Grubość błony to około 100 μm. Ma ona kształt owalny a jej górna część jest pochylona. Ma barwę perłowoszarą. W jej środku jest zagłębienie - pępek - który zrasta się od wewnątrz z rękojeścią młoteczka. Od pępka do góry biegnie prążek młoteczka. Kończy się on wyniosłością młoteczka (biały punkt). Powyżej niej leży część wiotka błony. Całą resztę błony stanowi część napięta. Błonę dzieli się na 4 ćwiartki: górno-przednią, górno-tylnią, dolno-przednią i dolno-tylnią. Środek błony jest wciągnięty do środka tworząc malutki stożek. Błona jest unaczyniona przez gałązki tętnicze przewodu słuchowego.
Ucho środkowe
-jama bębenkowa
Jama bębenkowa to szczelinowata przestrzeń zamkniętą bocznie błoną bębenkową (ściana błoniasta) a od strony przyśrodkowej ścianą kostną błędnikową. Tworzy ona wzgórek wewnątrz którego znajduje się dolna część ślimaka. W tył od wzgórka znajduje się okienko ślimaka zawierające błonę bębenkową wtórną. Powyżej wzgórka znajduje się owalne okienko przedsionka. Nad okienkiem wyrasta blaszka kostna - wyniosłość kanału nerwu twarzowego. A nieco nad nią - wyniosłość kanału półkolistego bocznego. Powyżej błony bębenkowej leży zachyłek nadbębenkowy, który przechodzi w jamę sutkową łączącą się z komórkami sutkowymi lezącymi we wnętrzu wyrostka sutkowego. Wejście do jamy sutkowej znajduje się w tylniej ścianie sutkowej. Poza ta ścianą istnieją jeszcze trzy: górna (pokrywkowa), dolna (szyjno-żylna) i przednia (szyjno-tętnicza).
- kosteczki słuchowe
*młoteczek - drobna kosteczka, w jej budowie wyróżniamy głowę która łączy się z szyją i rękojeścią. W rejonie szyjki rękojeść ma dwa wyrostki: boczny i przedni. Służą one do umocowania młoteczka w jamie bębenkowej. Rękojeść jest zrośnięta z błoną bębenkową, a od jej podstawy odchodzą fałd młoteczkowy przedni i tylny. Głowa ma wypukłą powierzchnie stawową która łączy się z kowadełkiem. Do szyjki młoteczka przyczepia się mięsień napinacz błony bębenkowej. Kurcząc się pociąga młoteczek stronę błony.
*kowadełko - złożone z trzonu i odnóg długiej z wyrostkiem soczewkowatym i krótkiej. Odnoga krótka łączy się wiązadełkiem ze ścianą tylnia jamy bębenkowej. Odnoga długa tworzy z głowa strzemiączka staw kowadełkowo-strzemiączkowy.
*strzemiączko - ma kształt strzemienia w jego budowie wyróżnia się; głowę i dwie odnogi (przednia i tylną) oraz podstawę strzemiączka. Podstawa znajduje się w okienku przedsionka z którym łączy je więzadło pierścieniowate strzemiączka. Do głowy strzemiączka przyczepia się mięsień strzemiączkowy i kończy się aż na tylniej ścianie jamy bębenkowej. Przy skurczu ustawia strzemiączko skośnie zmniejszając amplitudę drgań układu.
- trąbka słuchowa
Trąbka słuchowa łączy gardło z uchem środkowym. Ma długość ok. 3,5 cm, ma wąskie ujście bębenkowe i szerokie ujście gardłowe. Od ucha trąbka biegnie w półkanale trąbki słuchowej, który dzieli się na część kostną, chrząstkową i cieśń. Do części chrząstkowej przyczepia się mięsień napinacz podniebienia umożliwiając wentylację jamy bębenkowej (podczas skurczu otwiera światło trąbki).
Ucho wewnętrzne
-błędnik kostny
W budowie błędnika kostnego wyróżnia się przedsionek z zachyłkami w których leżą woreczek i łagiewka (należące do błędnika błoniastego). W zachyłkach znajduje Się też początek przewodu ślimakowego - kątnica przedsionkowa. W części tylniej przedsionka znajduje się 5 otworów prowadzących do kanałów półkolistych. Kanały półkoliste leżą w trzech prostopadłych do siebie płaszczyznach. Kanały przedni i tylny są pionowe a kanał boczny poziomy. Każdy kanał zakończony jest odnoga bańkową i bańką kostną. Kanał boczny dochodzi do przedsionka w postaci odnogi kostnej prostej. A kanały przedni i tylny łącza się tworząc odnogę kostną wspólną. Kolejną częścią błędnika jest ślimak. Jest on spiralnie zwiniętym kanałem tworzący dwa i pół zwoju. Zwoje ślimaka okręcają się wokół kostnego wrzecionka (znajduje się w osi ślimaka). Jest ono szersze przy podstawie i zwęża się ki wierzchołkowi. Wewnątrz jest kanał wrzecionka mieszczący nerw ślimakowy. Od wrzecionka do światła kanału ślimaka odchodzi blaszka spiralna kostna. Składa się ona z dwóch listków między którymi biegną odgałęzienia nerwu ślimakowego. Blaszka spiralna dzieli kanał ślimaka na dwa piętra. Niższe (bliższe podstawy) to schody bębenka, a wyższe - schody przedsionka. Obie te przestrzenie wypełnia przychłonka. Schody bębenka łączą się z okienkiem ślimaka a schody przedsionka z okienkiem przedsionka. Od blaszki kostnej spiralnej do ściany kanału ślimaka biegną błony: spiralna i przedsionkowa. Stanowią one ściany przewodu ślimakowego. Tworzą szparę osklepka która stanowi jedyną przerwę w rozdzieleniu schodów bębenka i przedsionka. Nerwem słuchowym jest część ślimakowa ósmego nerwu czaszkowego (tworzy zwój spiralny we wrzecionku ślimaka)
- błędnik błoniasty
Zawieszony w przychłonce wewnątrz błędnika kostnego, błędnik błoniasty stanowi łącznotkankowy worek wysłany nabłonkiem i wypełniony śródchłonką. W jego skład wchodzą:
*przewód ślimakowy
Oddziela schody bębenka od schodów przedsionka. W przekroju poprzecznym ma kształt trójkąta. Zewnętrzna ściana jest zrośnięta z okostną kanału ślimaka. Ścianę przedsionkową tworzy błona przedsionkowa. Trzecią ścianę tworzy błona spiralna. Przewód ślimakowy wypełnia śródchłonka. Na błonie spiralnej w przewodzie ślimakowym znajduje się narząd spiralny zawierający komórki odbierające wrażenia słuchowe.
*przewody półkoliste
Kanały półkoliste błędnika mają ok. 0,5 mm średnicy i zajmują jedną piątą przekroju kanału kostnego. Są powiązane ze ścianami kanałów pasemkami z tkanki łącznej a całość otoczona jest przychłonką. Przewody półkoliste kończą się bańkami błoniastymi w których znajdują się sierpowate grzebienie bańkowe. Są to twory ustawione prostopadle do płaszczyzny odpowiedniego przewodu i pokryte nabłonkiem nerwowym. Powierzchnia wolna grzebienia łączy się z galaretowatym osklepkiem nasadzonym na grzebień. Wnikają do niego włoski wytworzone przez nabłonek nerwowy. Przewody półkoliste wypełnia śródchłonka, przesuwa się ona podczas ruchów głowy. Jej ruch pobudza włoski co daje bodźce przenoszone do ośrodkowego układu nerwowego.
*łagiewka i woreczek
Łagiewka ma wydłużony kształt a woreczek jest kulisty. W obu znajdują się powierzchnie pokryte nabłonkiem nerwowym. Miejsca te noszą nazwę plamek rozróżnia się plamki utriculi i sacculi. Plamka łagiewki ma około 3 na 2 mm a plamka woreczka jest mniejsza i ustawiona pionowo (w odróżnieniu od tej w łagiewce). Plamki pokrywa galaretowata błona kamyczkowa. Wchodzą do niej włoski komórek nerwowych. W błonie znajdują się liczne otolity czyli kryształki węglanu i fosforanu wapniowego tworząc kamyczki błędnikowe. Podrażniają one włoski kom nerwowych podczas ruchu pozwalając na odczuwanie bodźców przetwarzanych na wrażenia przestrzenne. Od woreczka do przewodu ślimakowego biegnie przewód łączący a łagiewkę z woreczkiem łączy przewód łagiewkowo-woreczkowy. Odgałęzia się od niego przewód śródchłonki.