ŻYCIE KONSEKROWANE W KOŚCIELE
Vita consecrata, 16:
Porównanie trzech stanów życia w Kościele:
„Ludzie świeccy ze względu na świecką naturę swego powołania odzwierciedlają tajemnicę Wcielonego Słowa przede wszystkim jako tego, który jest Alfą i Omegą świata, podstawą i miarą wartości wszystkich rzeczy
Z kolei ci, którzy otrzymali święcenia, są żywymi wizerunkami Chrystusa - Głowy i Pasterza, prowadzącego swój lud, który wędruje przez rzeczywistość doczesną pomiędzy `już' a `jeszcze nie', w oczekiwaniu na Jego przyjście w chwale
Zadanie powierzone życiu konsekrowanemu polega na ukazywaniu, że Wcielony Syn Boży jest eschatologicznym celem, ku któremu wszystko zmierza, blaskiem, przy którym blednie wszelkie inne światło, nieskończonym pięknem, które samo zdolne jest zaspokoić wszystkie pragnienia ludzkiego serca”
(dalej - streszczenie) nie tylko naśladowanie Chrystusa, co ma czynić każdy ochrzczony, ale przeżywanie swej konsekracji jako „poddanie Chrystusowi całej egzystencji, które upodabnia do Niego i przez totalny wysiłek, który zapowiada... eschatologiczną doskonałość”
Życie konsekrowane powstało na podstawie odczytania tzw. rad ewangelicznych danych przez Chrystusa (czystość, ubóstwo, posłuszeństwo)
Mt 19, 12 Bo są niezdatni do małżeństwa, którzy z łona matki takimi się urodzili; i są niezdatni do małżeństwa, których ludzie takimi uczynili; a są i tacy bezżenni, którzy dla królestwa niebieskiego sami zostali bezżenni. Kto może pojąć, niech pojmuje!
Łk 18, 21-24 On odrzekł: Od młodości przestrzegam tego wszystkiego. Jezus słysząc to, rzekł mu: Jednego ci jeszcze brak: sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie; potem przyjdź i chodź za Mną. Gdy to usłyszał, mocno się zasmucił, gdyż był bardzo bogaty. Jezus zobaczywszy go [takim] rzekł: Jak trudno bogatym wejść do królestwa Bożego.
J 4, 34 Powiedział im Jezus: Moim pokarmem jest wypełnić wolę Tego, który Mnie posłał, i wykonać Jego dzieło.
Rada tzn. „Kto może pojąć niech pojmuje” (Mt 19, 12). Nie dla wszystkich, ale dla tych którzy pojmują i chcą w sposób bardziej radykalny żyć i poświęcić się Bogu. Bez zachowania rady można się zbawić. Ale przy pomocy rady można dynamiczniej zdążać do świętości (nie zapominając, że jest to większa odpowiedzialność).
Czystość (czyli celibat) swoją energię seksualną należącą do struktury człowieka i wartość osobową opanowuje i ukierunkowuje, by stanowiła czynnik wspomagający w służbie Bogu i ludziom. Od tej chwili jest zaślubiony Bogu a nie tylko człowiekowi (współmałżonkowi).
Ubóstwo - zrzeczenie się samowolnego rozporządzania rzeczami materialnymi, wyrzeczenie ma stanowić czynnik wewnętrznej wolności, gotowość do dzielenia się z potrzebującymi; naśladowanie Chrystusa ubogiego; stopień ubóstwa zależy od reguły danego zgromadzenia.
Posłuszeństwo - życie i praca we wspólnocie pod kierunkiem przełożonych wg. konstytucji, zgodnie z celem zgromadzenia; ściślejsze łączenie się z posłuszeństwem Chrystusa i włączenie w zbawczą wolę Ojca;; doskonałe wyzyskanie swej wolności.
Poświęcenie się Bogu z nowego szczególnego tytułu czyli konsekracja (poświęcenie wszystkich chrześcijan przez Chrzest tu coś więcej).
Konsekracja chrzcielna dopełniona konsekracją przez rady ewangeliczne.
„Naśladowanie Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego w dążeniu do doskonałej miłości” (Vita consecrata n,. 12). Czyli w dążeniu do świętości.
Osiąganie celów we wspólnocie osób życia konsekrowanego
znak Królestwa Bożego (eschatologiczny), znak innego życia
znak dla świata innych, wyższych wartości
doskonalsze poświęcenie się Bogu (nieustanne przebywanie z Panem) już przez sam ten fakt służą Kościołowi i światu zbliżając do Boga
doskonalsze poświęcenie się Kościołowi, na różny sposób: modlitwa, apostolstwo (głównie dzieła miłosierdzia, ewangelizacja, dzieła wychowawcze - paleta jest bardzo szeroka).
Harmonijne łączenie
- życia wewnętrznego
- pracy (fizycznej i umysłowej)
- ewangelicznego wysiłku przemiany obyczajów
- posłuszeństwa
- wytrwałości
- rozważania słowa Bożego (lectio divina)
- sprawowania liturgii
- modlitwy
Różne formy życia konsekrowanego
- w czasach wczesnochrześcijańskich: dziewice konsekrowane (dziewice poświęcone Bogu, znakiem okrycie welonem) i asceci; konsekrowane wdowy (por. 1 Tm 5,5.9-10; 1Kor 7,8)
- Życie pustelnicze (monastyczne) - pokuta, modlitwa; pustynia miejscem duchowej walki; eremici - pojedynczo; cenobici - we wspólnotach
- życie łączące kontemplację z duszpasterstwem i apostolstwem (kanonicy regularni, premonstratensi, zakony żebracze, np. franciszkanie, dominikanie)
- zakony kleryków regularnych społeczności kapłanów, które podejmują obowiązki życia zakonnego (zgromadzenia księży np. salezjanie, salwatorianie)
- zgromadzenia zakonne żeńskie (np. Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania PJ, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek)
- instytuty świeckie
- stowarzyszenia życia apostolskiego
Rozróżnienia zakonów:
1. ze względu na śluby: zakony ścisłe (składają śluby uroczyste) i kongregacje zakonne (śluby proste)
2. ze wzgl. na zatwierdzenie: na prawie papieskim lub diecezjalnym
3. wyjęte (spod władzy biskupa diecezjalnego i poddane bezpośrednio Stolicy Apostolskiej) i nie wyjęte
4. kleryckie (znaczna część przyjmuje święcenia kapłańskie) i laickie (sami nie kapłani)
5. ze wzgl. na sposób życia: kontemplacyjne i oddane dziełom apostolskim (czynne) czasem wyróżnia się klauzurowe (ze względu na bardziej lub mniej ścisłe oddzielenie przez klauzurę)
6 ze względu na ubiór: habitowe i bezhabitowe (np. św.Honorat Koźmiński, w XIX były ograniczenia w życiu oficjalnym zakonów)
Etapy włączania do życia konsekrowanego:
1. Postulat (przynajmniej 6 miesięcy) - okres próby wstępnej
2. Nowicjat - wg Prawa Kanonicznego przynajmniej rok (zwykle dwa lata) - rozpoczęcie zasadniczej formacji wewnętrznej do życia zakonnego, zapoznanie z życiem danego zgromadzenia, próba
3. Śluby czasowe i rozpoczęcie junioratu (3-6 lat) - staje się członkiem zakonu
4. Śluby wieczyste
Instytuty świeckie (Instytuty życia konsekrowanego)
Nie są zakonami, choć podejmują rady ewangeliczne.
Bezwarunkowe pójście za Chrystusem i całkowite oddanie sprawie Jego Królestwa W ten sposób dokonuje się „konsekracja życia”.
Vita consecrata n. 10: „przeżywają swą konsekrację w świecie poprzez praktykę rad ewangelicznych w kontekście doczesnych struktur, aby w ten sposób być zaczynem mądrości i świadkami łaski w ramach życia kulturalnego, gospodarczego i politycznego” Synteza świeckości i konsekracji. Cecha specyficzna: „przepajanie społeczeństwa nowymi energiami Królestwa Chrystusowego, dążenie do przemiany świata od wewnątrz mocą Błogosławieństw”.
Pozostają w świecie, pracują zawodowo, uświęcają się osobiście i uświęcają świat od wewnątrz.
Pole działania szerokie: życie społeczne, zawodowe, gospodarcze, polityczne, kulturalne
Zatwierdzone przez Piusa XII Konstytucją Apostolską Provida Mater Ecclesia (2 lutego 1947 r.)
1972 - powołano Światową Konferencję Instytutów Świeckich (CMIS)
W Polsce powojennej szereg lat trudności. Najpierw rozwijały się jako grupy nieformalne. Dziś szukają swej tożsamości
Przykłady instytutów świeckich
Instytut Niepokalanej Matki Kościoła (w Ruchu Światło-Życie)
Świecki Karmel Terezjański
Instytut Świecki Misjonarek Chrystusa
Stowarzyszenia Życia Apostolskiego
Nie składają ślubów zakonnych, ale realizują własny cel apostolski stowarzyszenia.
Prowadzą życie we wspólnocie.
Dążą do doskonałej miłości przez zachowanie konstytucji.
Niektóre przyjmują