® Kasia, Ania & Twins

Patomorfologia - wykład

Patologia jamy ustnej

Zmiany zapalne:

1. zapalenia rozlane (nieswoiste, swoiste gruźlica)

2. zapalenia ogniskowe objawy guza

• zapalne

• naczyniowe - krwawienie

• włókniste - rozrosty włóknisto-nabłonkowe

• olbrzymiokomórkowe - ziarniniaki olbrzymiokomórkowe periperal grantcell gramlara)

osteomielitis

granulocyty z B błony

pierścień waldeyera

Podst nadziąślak

• ziarninowanie

• nacieki przewlekłe włókniste

• protezy może w przewlekłe

• rozrośnięty nabłonek płaski

włókniste

• owrzodzenie

włókniste nabł.

2 postacie

• ogniskowa - klasyczna

• bardzo rozlana w skojarzeniu z niedobrą protezą

łagodny rozrost nabłonka płaskiego, podścielisko tkanka łączna włóknista, ewentualne nacieki

olbrzymiokomórkowe

• typowe dla jamy ustnej

• komórki wielojądrowe - typu osteoklasta

• obwodowe

• centralne - kości szczeki

• u dzieci w zmianach dysplastycznych na obwodzie komórki olbrzymiokomórkowe

• podścielisko bogato komórkowe

• osteoblasty, między nimi hemosyderyna

• wnikanie do naczyń krwionośnych ale łagodne

zmiany wtórne

• osteoplazja

• ewentualnie elementy kostne i zębowe w obrębie guza

• twardy - trudny do usunięcia

Torbiele jamy ustnej

1. torbiel zębopochodna

• zawiązkowa

• korzeniowa

resztkowe

2. pierwotne

• pojedyncza

• mnoga

3. inne

• dziąsłowa

• boczna

4. niezębopochodne

• szczelinowa na podniebieniu

• naskórkowa

• śluzowa (z górnych dróg oddechowych)

torbiele ustne

• proste

• tętniakowate

torbiele migdałkowe

T. follicularna

• każdy wiek

• K:M 1:1

• Głównie żuchwa

• Histologicznie

• Nabłonek płaski nierogowaciejący 4-6 warstw

• W szczęce ewentualne komórki kubkowate

• W ścianie kryształy cholestatyczne (zejście procesów zapalnych - ujawnienie kliniczne)

• Możliwy rozwój Ca Ba w nabł

• Czasami nabłonek górnych dróg oddechowych

• Komórki śluzowe

• naciek

Torbiel Korzeniowa

• najczęstsza

• K:M 2:3

• 70% torbieli zębopochodnych

• głównie w wierzchołku zęba

• histologicznie

• głównie naciek zapalny w torbieli

• głównie przewlekłe, ewentualnie granulocyty

• wyściółka z nabłonka płaskiego nierogowaciejącego

• w obrębie kwasochłonne ciałka szkliste, rozrost nabłonka w postaci cienkich rozgałęzionych pasm

• praktycznie minimalne ryzyko zezłośliwienia

• złogi hemosyderyny

Torbiel pierwotna

• K:M 1:1,3

• Każdy wiek

• 1,5 - 1,7%

• głównie ulega zmianą zapalnym

• 2 razy częściej w żuchwie niż w szczęce

• histologicznie

• wyściółka nabłonek płaski ulega pełnemu rogowaceniu (otorebkowanie)

• brak nacieków zapalnych

• warstwa podstawna nabłonka palisadowała

• nabłonek w ścianie torbieli z torbieli z tworzeniem prześwitów (~ torbiel postronna)

• różnicowanie z KCOT

• łagodny

• zębopochodny

• wielokomórkowy guz wewnątrz kostny

• nabłonek płaski z parakeratozą

• potencjalnie agresywny

• możliwe naciekanie

• brak wysp

• ewentualnie z zespołem CaBa

• na skórze

• guzy w jamie ustnej

• żuchwa dominuje

• objawy bólowe

• guz w jamie ustnej

• destrukcja kości

• brak nacieków zapalnych

• pochodzi z nabłonka zębowego

• aberacje chromosomalne typowe

• potencjalnie agresywny

• nawracanie nawet po kilkudziesięciu latach

• rzadko naciekanie (bez przerzutów)

Torbiele śluzowe

• górne drogi oddechowe

• żuchwa - rzadko

• powiększenie bardzo szybko - śluz niszczenie kości

Śluzak

• K=M

• 30-45 r.ż., dzieci

• 70% w żuchwie

• ~ CaB

• ~ guzy gruczołowe

• ewentualnie bardzo agresywny w jasnokomórkowym

• histologicznie

• pęcherzykowy

• splotowaty

• ziarnistokomórkowy - komórki oksyfilne (kwasochłonne ~guz Abrikorowa) zawiera dużo mitochondriów

• akantotyczny (z różnicowaniem płaskonabłonkowym)

• desmoplastyczny

• jasnokomórkowy

• torbielowaty - torbiele zębopochodne

• podstawnokomórkowy

• ewentualne wznowy brak usunięcia / nowe ogniska

• postać złośliwa

• bardzo rzadko

• przerzuty - do płuc

• głównie figury podziałowe w utkaniu

• cechy atypi minimalne

Guz Pindbarg (CEOT)

• Calcyfing epitheliac odontogenic tumor

• Około 1,5% wszystkich

• Charakterystyczny raczej dla starszego wieku

• K=M

• 2 x częściej w żuchwie

• histologicznie

• gniazda i sznury komórek nabłonkowych, bez atypii, delikatne

• zatapiane w homogennej szklistej substancji

• koncentrycznie zwapnione

• wariant jasnokomórkowy zróżnicowane, 70% wznowy miejscowo złośliwy

• klasyczny 14% wznowy

Pierwotne nowotwory

• CaB

• Płaskonabłonkowy

• Chłonniaki

• Szpiczaki

• Gruczołów śluzowych (złośliwe głównie)

• Guzy mezenchymalne

• Guz abrikosowa

• Znamiona barwnikowe

Rzadkie

• Fibromatozy fibrowa

• Neuromatozy fibrowa

• Schwanomma maligna

• Rhabdomyoma

• Kapossia angiosa

• Olfactory neuroblastom

• Ectomesenchymal

Raki Płaskonabłonkowy

• 90% guzów złośliwych jamy ustnej

• ludzie młodzi - infekcje wirusowe, głównie HPV

• inne warianty - częste

• verrucosus (brodawkowaty)

• minimalne naciekanie

• duży kalafior

• bardzo często zmiany zapalne

• martwica

• basoloid

• papillary (klasyczny ~brodawki drobne)

• spinalle cell

• acanthalitic (~gruczołowe)

• adenosquamosus

• curriculatum (częsty w jamie ustnej ~zagłębienie, ~keratoacancythoma)

• z komórek wrzecionowatych ~imituje Sa, barwienie z Chil.

• Bardzo duży rozrost nacieków

Ectomesenchymal chondromyxoid tumour

• Łagodny

• W przedniej grubszej części języka

• Wolno rosnący

• Twardy / elastyczny

• Bez torebki, dobrze odgraniczony

• Poligeniczne i wrzecionowate komórki, wielojądrowe, z jasną zasadochłonna cytoplazmą

Sa

• Rzadkie

• podstawowa strona jamy ustnej

• 2 szczyty - dzieciństwo (głowa, szyja), starsi

• rozpoznawanie

• nowotwór złośliwy

• nienabłonkowy

• Chil.

• Np. Ag mięśniowe

Przerzuty nowotworów

• Częstsze

• Schyłkowa forma choroby nowotworowej

• Pierwotna manifestacja choroby nowotworowej (guza obwodowo litego)

• Przerzuty do tkanek miękkich jamy ustnej lub do kości (droga naczyń krwionośnych częściej)

• Kobiety

• Gruczoł piersiowy

• Narząd rodny

• Nadnercza

• Tarczyca

• Mężczyźni

• Płuca

• Prostata

• Nerki nadnercza

• skóra

1