Wielka Emigracja - tym terminem określa się ruch emigracyjny o podłożu patriotyczno-politycznym po upadku powstania listopadowego, jeden z największych ruchów emigracyjnych ówczesnej Europy. Do emigrantów należała głównie szlachta polska, żołnierze powstańczy, członkowie Rządu Narodowego, politycy, pisarze, artyści, inteligencja. W późniejszym czasie dołączyli do nich także inni uchodźcy, głównie z zaboru rosyjskiego. Ośrodkiem emigrantów była Francja (głównie Paryż), pomniejsze znajdowały się też w Saksonii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii. Wśród Polaków byli: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Józef Bem, książę Adam Jerzy Czartoryski, Ernest Malinowski Zygmunt Krasiński, Fryderyk Chopin i inni.

Główne ośrodki emigracji polskiej:

* Francja - ok. 5 tys. ludzi; głównie Paryż i okolice

* Niemcy (Saksonia) - ok. 3 tys. ludzi; gł. Drezno, Lipsk

* Belgia (gł. Bruksela) - ok. 200 osób

* Anglia - ok. 700 osób - gł. Londyn, wyspa Jersey

* Szwajcaria - ok. 50 osób

* Stany Zjednoczone

* również: Norwegia, Algieria i Turcja

Na Wielkiej Emigracji istniało wiele zrzeszeń, stowarzyszeń, instytucji i organizacji, takich jak:

* Towarzystwo Demokratyczne Polskie

* konserwatywny Hotel Lambert (od rezydencji księcia Adama Czartoryskiego, od lat 30. do 60. kierującego obozem)

* Towarzystwo Monarchiczne Trzeciego Maja

* Komitet Narodowy Polski

* Gromady Ludu Polskiego

* Zemsta Ludu

* Młoda Polska

* Zjednoczenie Emigracji Polskiej

* Towarzystwo Litewskie i Ziem Ruskich

* Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu

* Szkoła Narodowa Polska w Paryżu (szkoła w Batignolles)

* Biblioteka Polska

* liczne księgarnie i drukarnie

Głównym problemem politycznym Emigracji było ustosunkowanie się do upadku powstania listopadowego. Streszczało się to w odpowiadaniu kolejnych organizacji na trzy fundamentalne pytania: Dlaczego upadło powstanie? Co teraz? Czy jest sens jeszcze walczyć?

Wydawano wiele czasopism i periodyków, m.in.: Le Polonais, Kraj i Emigracja, Trzeci Maj, Czwarty Maja, Piąty Maja, Szósty Maja, Wiadomości Polskie, Pielgrzym Polski, Ideologia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, Postęp, Demokrata Polski, Pismo TDP, Pszonka "Przegląd Dziejów Polski", Polska Chrystusowa, „Zjednoczenie”, "Zbratnienie".

Z emigracją związani byli m.in. Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Kamil Norwid, Joachim Lelewel, Maurycy Mochnacki, Seweryn Goszczyński, Jan Czyński .

Tradycję Wielkiej Emigracji podjęła po upadku powstania styczniowego tzw. młoda emigracja.