Pytanie IV: Jaka jest istota monopolu naturalnego i na czym polega jego regulacja przez państwo?
Monopol naturalny występuje wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z bardzo dużymi kosztami stałymi i małymi kosztami krańcowymi (np. telekomunikacja- duże koszty zakładania i podłączania sieci, dodatkowy koszt krańcowy dodatkowej jednostki usług telefonicznych jest bardzo mały.) Monopole kierowane są przez rządy lub przez firmy prywatne sterowane przez rządy.
/jak chcesz to mam do tego wykresy w zeszycie/
2 typy interwencji:
-cena regulowana
-dotacje
Monopol naturalny jest niezgodny z zasadą Pareta.
Monopolista produkuje na poziomie, przy którym krańcowy przychód równa się krańcowemu kosztowi, i z tego powodu wytwarza zbyt mało produktu.
Gdyby narzucić ceny na poziomie kosztu krańcowego - straty dla producenta.
Monopol naturalny - wysokie koszty stałe, niskie koszty krańcowe
Dwa podejścia do monopoli:
- monopole państwowe
- regulowanie monopoli przez państwo
Gdy monopolista wytwarza po cenie równej kosztą przeciętnym - mniejszy poziom efektywności niż przy kosztach krańcowych.Państwowe urzędy regulacji ustalają ceny, jakie przedsiębiorstwo użyteczności publicznej ma prawo pobierać. W idealnym przypadku ceny te mają pozwolić przed. na osiągnięcie progu rentowności. Problem - prawdziwe koszty firmy. Zazwyczaj tworzy się komisję do spraw dóbr użyteczności publicznej, która bada koszty monopolu i próbuje ocenić, jakie są prawdziwe koszty przeciętne a następnie ustala się cenę pokrywającą te koszty.
Inne rozwiązanie - monopolem naturalnym kieruje rząd. Idealnym rozwiązaniem w takim przypadki jest dostarczanie usług po cenie równej kosztowi krańcowemu i zapewnienie zryczałtowanej dotacji, by podtrzymać działanie firmy (przed. Transportowe)
Dotacje mogą odzwierciedlać koszty stałe związane z wytwarzaniem dóbr użyteczności publicznej lecz mogą też odzwierciedlać nieefektywność..