PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA - wykład, dn. 19.01.2011

*Terytorialność:

1. Pojęcie wywodzi się z badań nad zachowaniem się zwierząt.

2. Wg Shawa, w odniesieniu do ludzi o terytorialności mówimy wówczas, gdy osoba lub grupa przyjmuje orientację własnościową wobec jakiegoś obszaru. Brak tu podstaw prawnych a tendencja rodzi się tylko z racji prostego zajmowania danej przestrzeni.

3. Posiadanie terytorium uruchamia mechanizmy obrony zajętego terytorium przed zaborem.

4. Można wyróżnić terytorialność indywidualną i grupową.

5. Czynniki wpływające na przepuszczalność granic terytorium:

1. stopień powiązania członków zajmujących terytorium

2. ustrukturowanie przestrzeni wewnątrz grupy (miejsca uprzywilejowane, miejsce poślednie)

3. usytuowanie drzwi, okien, przejść

*Formacja facingowa:

1. Wg Kendona, formacja fadingowa powstaje wtedy, kiedy dwoje lub więcej ludzi współpracuje ze sobą dla utrzymania przestrzeni między nimi, a do której wszyscy z nich mają bezpośredni i wyłączny dostęp.

2. Jest to system behawioralnej organizacji umożliwiającej powstanie i przetrwanie wzorca przestrzennego zorganizowania ludzi. W ramach tego wzorca, członkowie grupy stoją zwróceni twarzami w kierunku małej przestrzeni wewnątrz grupy.

3. Taki wzorzec działania i ustrukturowania sprzyja utrzymaniu wspólnej przestrzeni, która staje się trudno dostępna dla osób w pobliżu.

4. Pojęcie formacji fadingowej powiązane jest z pojęciem (Kendon) „jednostkowego segmentu transakcjonalnego” (przestrzeni rozciągającej się przed jednostką, zmienna co do wielkości i zmieniającą swoje położenie zależnie od położenia ciała). Formacja fadingowa powstaje, gdy nakładają się segmenty transakcjonalne co najmniej dwóch współpracujących ze sobą ludzi.

*Przestrzeń interpersonalna:

1. Wg Domachowskiego, przestrzeń interpersonalna to przestrzeń fizyczna, rozciągająca się w trzech wymiarach, dostępna jednakowo dal wszystkich osób, które nawiązały ze sobą dowolny rodzaj interakcji, ograniczona do takich rozmiarów, by do utrzymania interakcji nie były potrzebne dodatkowe urządzenia techniczne, a wystarczyły tylko przeciętnie sprawne zmysły.

2. W ramach tej przestrzeni rozwija się (toczy) aktywność członków interakcji z tą interakcją związana.

3. Utrzymanie przestrzeni interpersonalnej nie wymaga współdziałania członków interakcji, ponieważ powstaje w momencie, gdy interakcja zostaje nawiązana.

4. Własności przestrzeni interpersonalnej:

• Służy analizie i kształtowaniu relacji interpersonalnych.

• Uświadamia, że grupa osób związanych z interakcją tworzy konfigurację o kształcie nieregularnej bryły, o różnym stopniu przenikliwości dla osób nie będących uczestnikami tej interakcji.

• Jest personalnie ustrukturowana (zajmowane miejsce jest związane z pozycją społeczną w interakcji, która utworzyła przestrzeń interpersonalną). Jest to właściwość dynamiczna.

5. Funkcje przestrzeni interpersonalnej:

• Funkcja informacyjna (dla innych członków interakcji i dla obserwatora z zewnętrz: o statusie, sympatii i atrakcyjności).

• Funkcja diagnostyczna (z punktu widzenia psychologa analizującego relacje interpersonalne).

• Kształtuje zachowania użytkowników przestrzeni interpersonalnej.

• Strukturuje sytuacje społeczne.