SĄSIEDZI POLSKI W LATACH 30.

Wy­szcze­gólnienie	Liczba ludności (min, 1938)	Długość granic z Polską (km)	Sytuacja wewnętrzna w latach 30.	Stosunki z Polską
Niemcy	78,5^a	1912	Totalitarna dyktatura partii narodowo-socjalistycznej (hitlerowskiej) od 1933. Intensywne zbrojenia, prześladowania mniejszości narodowych (zwł. Żydów), kryteria polityczne i rasowe w oświacie, nauce i kulturze	Pakt o nieagresji z 1934, ale stosunki b. napięte (widoczny eks­pansjonizm, od końca 1938 nara­stające żądaniami ustępstw Polski). 28 IV 1939 wypowiedzenie przez Hitlera deklaracji o niestosowaniu przemocy
Wolne Miasto Gdańsk	0,4	121	Władze zdominowane przez partie narodowo-socjalisty-czną. 10% ludności polskiej	Stosunki napięte wobec dążeń do przyłączenia Gdańska do Niemiec
Litwa	2,5	507	Autorytarne rządy prezydenta Smetony. Wrogie stosunki z Polską (spór o Wilno) i Niemcami (spór o Kłajpedę), nieufność wobec ZSRR	Przez cały okres międzywojenny stosunki b. napięte w związku z konfliktem o Wilno. 17 III 1938 ultimatum polskie (w porozumieniu z niekt. kołami litewskimi) i nawią­zanie stosunków dyplomatycznych
Łotwa	2,0	106	Autorytarne rządy Ulmanisa	Stosunki dobre przez praktycznie cały okres międzywojenny
ZSRR	170,6	1412	Totalitarna dyktatura komu­nistyczna, władza w rękach Stalina. Rozkład rolnictwa po przeprowadzonej kolektywizacji. Trwające czystki w partii i wojsku	Silna nieufność we wzajemnych stosunkach, pakt o nieagresji z 1932 (1934 przedłużony do 1945), ale nieustanne afery szpiegowskie i działalność sterowanych z Mo­skwy komunistów polskich na rzecz zmiany granic Polski
Rumunia	19,4	347	Rządy autorytarne, słaby rozwój gospodarczy, konflikty z sąsiadami	Stosunki b. dobre, od 1921 sojusz wojskowy; jednak wobec nacis­- ków niemieckich internowanie w 1939 władz polskich uchodzących z kraju
Czecho­słowacja^b	10,3	984	Rządy demokratyczne, silny nacisk Niemiec, utrata części terytorium (Sudety) w 1938 (traktat monachijski) i rozpad państwa w marcu 1939	Stosunki napięte wobec sporu o Śląsk Cieszyński (zagarnięty przez Czechów w 1919). W 1938 wyko­rzystanie dramatycznej sytuacji Czechosłowacji (traktat mona­chijski) i zajęcie spornych ziem
Słowa-cja^c	2,4	638^C	Formalna niepodległość od 14 III 1939, ale faktycznie pełne uzależnienie od Niemców	Stosunki poprawne, ale pod nacis­kiem Niemców umożliwienie armii hitlerowskiej zaatakowanie Polski od południa
Węgry	10,1	277^c	Rządy autorytarne, związki z Niemcami, hasła rewizji granic z sąsiadami	Przyjazne stosunki, zwł. w końcu lat 30, przychylność w stosunku do Polski w początkach wojny

^a - wraz z Austrią i Sudetami; ^b - istniejąca do 15 III 1939; ^c - od 15 III 1939

POLSKA OD 1795 DO DZIŚ