Analiza popytu i produkcji

Do badania wpływu determinant popytu oraz analizy zależności produkcji od nakładów czynników produkcji wykorzystujemy:

• modele potęgowe
  

(np.
),

• modele liniowe o ogólnej postaci
  

(np.
)

gdzie:

- prognoza wielkości produkcji lub prognoza wielkości popytu

- czynniki produkcji lub determinanty popytu

- estymatory parametrów

Parametry są szacowane najczęściej metodą najmniejszych kwadratów, po uprzednim zlogarytmowaniu modelu potęgowego w wyniku, którego otrzymujemy model liniowy:

Do determinant popytu:

• cena dobra,

• nakłady na reklamę i promocję,

• ceny produktów substytucyjnych i komplementarnych,

• wydatki na reklamę produktów substytucyjnych i komplementarnych,

• gusty, preferencje, oczekiwania i dochody konsumentów,

• polityka rządu: cła, podatki, kontyngenty, kursy walutowe.

:

Wielkość popytu (wartość funkcji regresji) w punkcie
jest równa:

dla

gdzie:
- t-ta wartość funkcji regresji (wartość teoretyczna)

- t-ta wartość zmiennej niezależnej

odpowiednio

Elastyczność popytu:

• odsetek zmian w popycie wynikający ze zmiany o 1% jednej ze zmiennych niezależnych (przy założeniu ceteris paribus)

Rozróżnia się elastyczności:

• mieszane (oblicza się względem zmiennych charakteryzujących produkty konkurencyjne (substytucyjne) i komplementarne):

• elastyczność krzyżowa cenowa
  ,

• elastyczność krzyżowa względem wydatków na reklamę
  .

• zwykła (oblicza się względem pozostałych zmiennych występujących w modelu):

• elastyczność cenowa
  ,

• elastyczność dochodowa
  ,

• elastyczność względem wydatków na reklamę
  

Elastyczność cenowa popytu
:

• na ogół ujemna, tzn. wraz ze wzrostem ceny obserwujemy spadek popytu

3 przypadki elastyczności cenowej popytu:

• popyt elastyczny
  - popyt spada (wzrasta) w większym stopniu niż wzrasta (spada) cena,

• popyt proporcjonalny
  - popyt spada (wzrasta) w takim samym stopniu jak wzrasta (spada) cena,

• popyt nieelastyczny
  .

Elastyczność dochodowa popytu
:

• zmiany popytu wywołane zmianami dochodów klientów

3 przypadki elastyczności dochodowej popytu:

• jeśli
  - popyt na produkty firmy rośnie szybciej niż dochody konsumentów,

• jeśli
  - popyt na produkty firmy rośnie wolniej niż dochody konsumentów,

• jeśli
  - popyt na produkty firmy spada podczas, gdy rosną dochody konsumentów.

Elastyczność względem wydatków na reklamę
:

• na ogół elastyczność przyjmuje wartości dodatnie, więc wzrost wydatków na reklamę powoduje zwykle wzrost popytu na badane dobro.

Elastyczność krzyżowa cenowa popytu
:

• mierzy względne zmiany popytu na badane dobro wywołane zmianami ceny dobra konkurencyjnego (substytucyjnego) lub komplementarnego,

2 przypadki:

• jeśli
  - dobra konkurencyjne,

• jeśli
  - dobra komplementarne.

Elastyczność krzyżowa popytu względem wydatków na reklamę
:

• zmiany popytu na badane dobro wywołane zmianami wydatków na reklamę dobra konkurencyjnego (substytucyjnego) lub komplementarnego.

2 przypadki:

• elastyczność z reguły ujemna dla dóbr konkurencyjnych,

• elastyczność z reguły dodatnia dla dóbr komplementarnych.

Elastyczność dochodowa a klasy produktów:

• jeśli
  - dobra luksusowe,

• jeśli
  - dobra podstawowe,

• jeśli
  - dobra niższego rzędu (chleb, ziemniaki)