WYKŁAD 2 (20.10.2007r.)
Więcej wpływów niż wydatków: firmy ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne; mogą wychodzić na rynek z podażą płynności, dodatnia luka w płynności.
Najpierw wydatki później wpływy, chroniczny brak płynności: przedsiębiorstwa przemysłowe, usługowe, skarb państwa, wychodzą na rynek z popytem na płynność, ujemna luka w płynności.
Pośrednicy finansowi: banki, giełda papierów wartościowych, biura maklerskie.
Funkcje giełdy papierów wartościowych
komunikacyjna, integracyjna
transformacja kwot - z rozdrobnionych nadwyżek większe kwoty
transformacja terminów
Najbardziej popularne lokaty to lokaty 1 miesięczne lub 3 miesięczne. Z lokat krótkoterminowych znaczna część zostaje przedłużana, banki nazywają to osadem we wpłatach, z tych lokat banki udzielają kredytów długoterminowych.
Funkcję transformacji ryzyka spełniają tylko banki. Każdy bank ma służby analityczne do badania ryzyka. Nietrafne kredyty idą na stratę w wyniku finansowym banku.
W przypadku giełdy ryzyko bierze na siebie akcjonariusz.
Kapitał - majątek, który generuje dochód np. lokata bankowa, mieszkanie, które wynajmujemy, samochód służbowy
Kategorie kapitału
trwały - dłużej niż rok
obrotowy - krócej niż rok, np. lokata
pieniężny - trwała nadwyżka dochodów nad wydatkami, umożliwiająca tworzenie długoterminowych funduszy pożyczkowych, oferowanie ich jednostkom deficytowym
Cele, na które jednostki deficytowe wykorzystują kapitał
inwestycje - wielokrotny wpływ na wzrost PKB
konsumpcja
Kapitał ludzki - wiedza, umiejętności
Jednostki deficytowe
skarb państwa: około 130mld długu w Polsce, około 140mld długu za granicą, środki wykorzystane głównie na wydatki socjalne
przedsiębiorstwa - kapitał wykorzystywany na inwestycje
Aktywność skarbu państwa wypycha część inwestycji, które mogłyby być zrealizowane, efekt wypychania.
Rynek finansowy (definicja teorii ekonomii) - miejsce gdzie spotyka się popyt na płynność z jej podażą oraz popyt na kapitał z jego podażą.
Rynek finansowy (definicja teorii finansów) - infrastruktura umożliwiająca handel instrumentami finansowymi
Instrumenty finansowe: akcje, kontrakty terminowe, ubezpieczenia, obligacje
Żeby lepiej poruszać się po rynkach finansowych dokonuje się ich podziału.
Podział rynków finansowych
Teoria finansów
pieniężny - termin zapadalności do 1 roku
kapitałowy - termin zapadalności powyżej 1 roku, bez terminu
Teoria ekonomii - nie bierzemy pod uwagę kryterium czasu
popyt na pieniądz z jego podażą
mechanizm zamiany oszczędności na inwestycje
Podział rynków finansowych ze względu na instrumenty
depozytowy
kredytowy
walutowy
instrumentów pochodnych
papierów udziałowych wartościowych
papierów dłużnych
W Polsce dzienny obrót na rynku walutowym wynosi 9mld $, co w porównani do innych krajów czy miast jest kwota małą (Londyn 1bln 359mld $, USA 664mld $, Świat 3bln 200mld).
W teorii ekonomii uważa się, że S=I (oszczędności = inwestycjom) jest zawsze prawdziwe.
W 2002 roku skłonność do oszczędzania spadła
spadek inflacji
spadek oprocentowania
wprowadzenie podatku od zysku z oszczędności
W 2005 roku osoby fizyczne stanowiły większą część kredytobiorców niż podmioty gospodarcze. W czerwcu 2007 roku osoby fizyczne stały się jednostkami deficytowymi (więcej kredytów niż depozytów)
Rynek kredytowy
segment rynku detalicznego, hurtowego międzybankowego
pierwotny, wtórny
segment rynku pieniężnego i kapitałowego
4
Płynność finansowa
Przedsiębiorstwo:
zdolność do terminowego regulowania zobowiązań
Osoba fizyczna:
zdolność do zaspakajania bieżących potrzeb