Przykładowe pytania na zaliczenie ćwiczeń z teorii wychowania

1. Elementy wychowania.

relacja, podmioty, dobro i tożsamość.

2. Zasady wychowania bez porażek.

• zasada niekonsekwencji (rodzice w różny sposób określają zakres zachowań);

• zasada posiadania problemu (przedstawienie dziecku problemu i oczekiwanie na rozwiązanie);

• zasada wspólnego frontu (każdy rodzic na własny sposób reaguje na jego zachowanie);

• zasada komunikacji (słuchanie co dzieci mówią do rodziców).

3. Rodzaje (sposoby) wychowania.

• umysłowe;

• moralne;

• społeczne;

• estetyczne;

• fizyczne;

• samowychowanie.

4. Cechy wychowania.

• złożoność (zachowanie zależy od warunków zewnętrznych i wewnętrznych);

• relatywność (trudności w przewidywaniu skutków oddziaływań wychowawczych);

• intencjonalność (wychowawca musi wiedzieć co chce realizować, być świadomy celu);

• interakcyjność (współdziałanie wychowanka z wychowawcą);

• długotrwałość (wychowanie przebiega przez całe życie);

5. Cele wychowania wg Suchodolskiego.

• przygotowanie do zaangażowanego uczestnictwa społecznego;

• przygotowanie do twórczego wykonywania pracy zawodowej;

• przygotowanie do aktywnego udziału w życiu kulturalnym;

• zapewnienie wszechstronnego rozwoju intelektualnego, moralnego, fizycznego i estetyczne

6. Zmiana wychowawcza.

To zmiana dokonująca się w człowieku i z człowiekiem związana. Stanowi ona potwierdzenie, że proces wychowania przebiega we właściwym zakładanym kierunku.

7. Właściwości zmiany wychowawczej.

• ukierunkowanie na cel i osobę;

• dynamiczność;

• długotrwałość (wszystkie grupy wiekowe);

• ciągłość (od starożytności do dzisiaj).

8. Podział sytuacji wychowawczych

Dzielą się na dwie strony. Strona obiektywna - przedmiotowa (wszystko to co widzimy i możemy zmienić w danej sytuacji wychowawczej). Druga - subiektywna - podmiotowa (indywidualna sytuacja każdego osobnika).

9. Definicja sytuacji wychowawczej

To celowe i planowe organizowanie sytuacji społecznej -wg Dejnarowicza

10. Edukacja.

Ogół wpływów na jednostkę. Edukacja to Aproksymacja + Indoktrynacja.

Edukacja w znaczeniu szerokim jest podrzędna do wychowania, w znaczeniu wąskim jest nadrzędna do wychowania.

11. Opieka w sytuacji zagrożenia.

• ratownictwo;

• rehabilitacja;

• resocjalizacja (kompensacja, profilaktyka)

12. Rodzaje pseudowychowania.

• nieadekwatne (nie dostrzeganie talentów, potrafi malować, a ma grać);

• fikcyjne (wychowawca i wychowanek mają różne światy wartości);

• wyobcowane (dla kogoś ku czemuś np. Hitlerjugen);

• zawładające (przymus, wykorzystanie zależności).

13. Błędy wychowawcze nauczyciela.

• rygoryzm (bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń);

• agresja (atak słowny, fizyczny lub symboliczny poniżający dziecko);

• hamowanie aktywności (przerywanie, zakazywanie aktywności własnej dziecka);

• obojętność (dystans do spraw dziecka i jego samego);

• eksponowanie siebie (chęć imponowania, wyróżniania się, obrażanie się);

• uleganie (spełnianie zachcianek dziecka);

• zastępowanie (przejmowanie jego aktywności);

• idealizacja dziecka (brak krytycyzmu, ciągłe zajmowanie się dzieckiem);

• niekonsekwencja

14. Rodzaje i właściwości wprowadzenia w życie wartościowe.

• przyzwolenie na stawanie się człowiekiem;

• bezwarunkowa akceptacja wychowanka;

• bycie z wychowankiem;

• rezygnacja z oddziaływań.

15. Struktury procesu wychowania - rodzaje.

• planowy cel wychowawczy (stanowi cząstkę celu ogólnego);

• sytuacje wychowawcze;

• doświadczenie;

• efekt procesu.

16. Techniki wychowania bez porażek.

• słuchanie bierne;

• słuchanie aktywne;

• akcentowanie uwagi;

• zachęcanie do dyskusji.

17. Warunki skutecznego wychowania.

• autentyzm wychowawcy;

• akceptacja;

• rozumienie empatyczne (wsłuchanie się w wypowiedź drugiej osoby, wczucie się);

18. Wymień czynniki sprawcze wychowania jako bytu społecznego.

• czynnik podmiotowy (podmiot wychowujący i wychowywany);

• dobro (pożyteczne, przyjemne, zacne).

19. Przyczyny trudności wychowawczych.

• endogenne (biologiczne) - tkwiące w uczniu;

• egzogenne (społeczne) - zewnętrzne.

90

---