Motywacja tytułu "Przedwioœnie" Żeromskiego i "Granica" Nałkowskiej.
Tytuł powieœci S. Żeromskiego można interpretować na kilka sposobów. Dosłownie ponieważ pisarz kilkakrotnie wspomina o tej porze roku ( w scenie kiedy Cezary Baryka przekracza granicę Polską, również w ostatniej scenie, podczas marszu robotników na Belweder. Można go odbierać również przenoœne. Pierwsza z metafor dotyczyłaby kwestii budzenia się uczucia między dwojgiem ludzi ( scena miłosna, gdy Cezary spędza noc z Laurą Koœcieniecką). Jednak najistotniejsza jest trzecia interpretacja. Tytuł powieœci należy interpretować, jako wskazanie na istotny etap w historii najnowszej Polski - budzenie się w kraju do życia po około 120 - letnim okresie niewoli. Przedwioœnie to niejako wstęp do zaistnienie na mapach Europy owego państwa.
Tytuł powieœci Z. Nałkowskiej jest wieloznaczny, można wręcz mówić o symbolicznym znaczeniu słowa " granica". Wiąże się to z faktem poruszenia przez pisarkę szeregu ważnych problemów natury obyczajowej, moralnej ora etycznej. Do najbardziej popularnych interpretacji tytułu należą; następujące odczytania tego słowa:
jako granica społeczna ( podziały istniejące między ludŸmi należącymi do różnych warstw społecznych, mamy tu doczynienia z przedstawicielami zubożałego i dobrze sytuowanego mieszczaństwa i ziemiaństwa, pomiędzy tymi warstwami istnieją ogromne różnice ).
jako granica moralna ( okreœla pewne normy etyczno- moralne, których przekroczenie powoduje nieszczęœcie innego człowieka, tak dzieje się w przypadku kiedy Zenon Ziembiewicz żeni się z Elżbietą Biecką i równoczeœnie romansuje z Justyną - postępuje niezgodnie z zasadami moralnymi w konsekwencji krzywdzi żonę, Justynę oraz samego siebie ).
jako granica odpornoœci psychicznej człowieka ( człowiek traci zdolnoœć racjonalnego myœlenia, niszczy własną osobowoœć, przestaje być sobą. Przykładem tego jest prowadzenie przez Zenona podwójnego życia - przykładny mąż i kochanek. Niszczy siebie i kobiety. Granicę przekracza także Justyna, która popada w obłęd po usunięciu ciąży ).
jako granica psychologiczna ( porusza problem możliwoœci poznania samego siebie, udowadnia, że działania jakie w życiu podejmujemy, motywowane są nie tylko psychologicznie, ale również poprzez czynniki społeczno - historyczne, co uniemożliwia jednoznaczną, subiektywną ich ocenę).
jako granica filozoficzna ( porusza problem możliwoœcią poznania przez człowieka ostatecznej prawdy o otaczającym go œwiecie, zrozumienie mechanizmów nim rządzących. Granica filozoficzna to również kwestia umiejętnoœci borykania się z przeciwnoœciami losu - jak to jest, że jedni potrafią stawić czoła niepowodzeniom, inni zaœ rezygnują z walki i stają się konformistami ).