zapadalności na
choroby zakaźne
Opracowały:
Kalisz Ewelina
Legutko Anna
Wisła Magdalena
Żołądek Agata
Zakażenie, infekcja (z łac. infectio) –
wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów
chorobotwórczych. W celu wywołania choroby
muszą one pokonać odporność organizmu.
Jeżeli wrota zakażenia znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji mówi się o
zakażeniu miejscowym. Gdy zakażeniu
towarzyszą objawy ogólnoustrojowej reakcji
zapalnej taki stan nazywa się sepsą.
zakażenie podkliniczne (utajone,
zakażenie kropelkowe – infekcja
bezobjawowe) – zakażenie
wywołane przez zarazki znajdujące
przebiegające bez objawów choroby
się we wdychanym powietrzu
zakażenie poronne – o łagodnym i
zakażenie endogenne
krótkotrwałym przebiegu
(samozakażenie, autoinfekcja) –
zakażenie miejscowe
zakażenie wywołane przez florę
zakażenie uogólnione (posocznica)
rezydentną (bytującą w organizmie
człowieka); większość z nich to
zakażenie pokarmowe – zakażenie
zakażenia oportunistyczne
wywołane przez drobnoustroje
chorobotwórcze znajdujące się w
nadkażenie (superinfekcja) –
pokarmie i wodzie, które dostały się
ponowne zakażenie tym samym
przez układ trawienny
zarazkiem w czasie trwania leczenia
lub rekonwalescencji
zakażenie wewnątrzszpitalne
(zakażenie szpitalne) – każde
reinfekcja – ponowne zakażenie tym
zakażenie związane z pobytem w
samym patogenem po wyzdrowieniu
szpitalu.
zakażenie oportunistyczne
zakażenie mieszane – jednocześnie
wywołane przez kilka różnych
patogenów
Jest to zespół różnych
Przyczyn tego stanu należy
chorób, mających jedną
upatrywać w:
wspólną cechę - specyficzne
- rozwoju inwazyjnych technik
powiązanie ze środowiskiem
diagnostycznych i
szpitalnym. Ich obraz
terapeutycznych,
kliniczny jest różnorodny, przy - pojawieniu się nowych czym ten sam zespół
chorób,
objawów czy choroba mogą
być powodowane przez
- niekontrolowanym
odmienne drobnoustroje,
nadużywaniu antybiotyków,
pochodzące z wielu zródeł i
- lekceważeniu zasad higieny
rozsiane różnymi drogami.
szpitalnej.
to zakażenie, które nastąpiło w
Zakażenia szpitalne mogą
szpitalu, ujawniło się podczas
występować stale z
hospitalizacji (minimum 48
częstotliwością
godzin po przyjęciu) lub po
charakterystyczną dla oddziału
wypisaniu pacjenta i zostało
(endemia) lub pojawić się
spowodowane przez
gwałtownie jako ognisko
udokumentowany
zachorowań (epidemia).
epidemiologicznie czynnik
Typowe zakażenia szpitalne
chorobotwórczy pochodzący od
inaczej egzogenne (krzyżowe)
innego chorego lub pracowników
maja swoje źródło w
szpitala albo przez endogenny
przeniesieniu na pacjenta
czynnik mikrobiologiczny.
czynnika zakaźnego z innego
chorego, osoby z personelu czy
ze środowiska szpitalnego;
zakażenia szpitalne endogenne
są spowodowane własną
mikroflorą chorego (patologiczną
lub oportunistyczną).
szpitalnych:
- zakażenia układu moczowego,
- zakażenia układu oddechowego,
- posocznica,
- zakażenia miejscowe,
- zakażenia ran operacyjnych,
- zakażenia wirusami hepatotropowymi,
- inne
pacjenci,
personel,
środowisko szpitalne (narzędzia,
sprzęt, powietrze),
odwiedzający.
kontaktowa, w tym przez naruszenie
ciągłości tkanek,
powietrzna,
pokarmowa.
pacjenci,
personel,
odwiedzający.
środowiskowych zakażeń
szpitalnych
brudne ręce personelu,
złe warunki pracy
zanieczyszczona odzież personelu,
- zbyt duże obciążenie personelu,
niejałowy sprzęt medyczny,
- nadmierne obłożenie,
nieodkażony sprzęt niemedyczny
- wprowadzanie nowych wymagań
oraz skażone otoczenie pacjenta,
bez szkolenia i treningu,
niewłaściwe sprzatanie,
przyjmowanie chorych,
niewłaściwy podział pracy,
wymagających szczególnych
- angażowanie osób
warunków hospitalizacji
nieprzygotowanych, zwłaszcza w
bez możliwości zapewnienia tychże
sytuacjach szczególnych,
warunków,
- „wypożyczanie” personelu z innych
złe warunki sanitarno-higieniczne
oddziałów,
placówek,
- brak procedur i standardów
- brak procedur i standardów
brak systemu kontroli zakażeń w
placówce
- brak procedur i standardów,
- brak fachowców,
Choroby zakaźne, choroby infekcyjne - grupa chorób ludzi, zwierząt i roślin, będących następstwem zakażenia ustroju czynnikiem zakaźnym i złamania sił odpornościowych organizmu (lub w odwrotnej kolejności) lub obecności w organizmie bioaktywnych toksyn (jadów) drobnoustrojów.
Do niedawna mianem choroby zakaźnej określano choroby wywoływane także przez robaki (np. owsica), pierwotniaki (np.
malaria) i małe stawonogi (np. wszawica). Obecnie te choroby nazywane są chorobami pasożytniczymi.
Choroba zakaźna, która może łatwo przenosić się pomiędzy organizmami (czy to ludzkimi czy zwierzęcymi) w sposób pośredni lub bezpośredni nosi nazwę choroby zaraźliwej.
mogą być następujące
czynniki etiologiczne:
wiroidy zakażające tylko rośliny
wirusy
priony
bakterie (w tym riketsje)
grzyby
Rezerwuarem zarazków (pierwsze ogniwo łańcucha epidemiologicznego) jest najczęściej organizm chory (np. w przypadku ospy prawdziwej człowiek, gruźlicy - zwierzę lub człowiek, mozaiki tytoniowej - roślina) lub nosiciel (np. w przypadku duru brzusznego). Rzadziej źródłem zakażenia jest materia nieożywiona (np. gleba jest źródłem tężca).
Do zakażenia jakiegoś organizmu może dojść różnymi drogami (II ogniwo), co niekoniecznie wiąże się z wywołaniem choroby, gdyż drobnoustroje chorobotwórcze mogą zostać zwalczone przez układ odpornościowy, wywołać nosicielstwo, itp.
Możliwe jest także przeniesienie czynnika etiologicznego na osobniki z tego samego gatunku lub między gatunkami (III ogniwo). Przeniesienie patogenu na inny gatunek, np. w przypadku wścieklizny u ludzi, może być
"ślepą uliczką" dla wywołujących tę chorobę RNA-wirusów.
Profilaktyka chorób zakaźnych polega
zasadniczo na unieszkodliwieniu źródeł
zakażenia, ograniczaniu mechanizmów i
dróg szerzenia, unikaniu wytwarzania
lekooporności przez drobnoustroje,
wzroście odporności populacji.
to do:
izolacji (o ile jest w ogóle
używania sterylnego sprzętu
konieczna) i leczeniu ludzi
medycznego
chorych i nosicieli
utylizacji jednorazowego sprzętu
poddawania kwarantannie
medycznego
zwierząt, osób i mienia
przeprowadzania zabiegów
podejrzanego o
dezynfekcyjnych
zakażenie/skażenie
przestrzegania higieny osobistej
izolacji, leczenia i
przeprowadzania ubojów
używania środków ochrony
sanitarnych wśród zwierząt
osobistej
kontrolowania osób pracujących
prowadzenia szczepień i
z żywnością
(historycznej już) wariolizacji
przetwarzania żywności i wody
dobierania antybiotyków na
podstawie antybiogramów
kontroli epidemiologicznej ludzi,
zwierząt, ujęć wody itd.
komitetu kontroli zakażeń
zakładowych
W skład zespołu kontroli zakażeń zakładowych powinien wchodzić lekarz jako przewodniczący zespołu oraz pielęgniarki lub położne – jako specjaliści do spraw epidemiologii lub higieny i epidemiologii, w liczbie nie mniejszej niż 1 na 200 łóżek szpitalnych oraz diagnosta
laboratoryjny jako specjalista do spraw
mikrobiologii, jeżeli lekarz nie posiada
specjalizacji z dziedziny mikrobiologii
lekarskiej.
W ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi określono, że do dnia 31
grudnia 2015 r. przewodniczącym zespołu kontroli zakażeń szpitalnych może być lekarz, który posiada specjalizację inną niż określona na podstawie art. 15
ust. 5 u.z.z.z. oraz ukończył kurs specjalistyczny z zakresu epidemiologi i kontroli zakażeń szpitalnych, a w skład zespołu kontroli zakażeń szpitalnych mogą wchodzić pielęgniarki i położne, które do tego dnia zostały zatrudnione na stanowisku pielęgniarki epidemiologicznej oraz ukończyły kurs kwalifikacyjny z zakresu pielęgniarstwa epidemiologicznego.
uwagę