oszustwa i nadużycia
……………………………………………….
rozmyślne działanie, podejmowane w celu zapewnienia sobie nieuczciwych lub bezprawnych korzyści
The American Heritage Dictionary
klasyfikacja oszustw / nadużyć ze względu na stopień wykrywalności:
wykryte, które były przedmiotem postępowania karnego
wykryte, które nie były ścigane przez prawo
……………………..
……………….
czyn urzędnika / powiernika, który w nielegalny i zabroniony sposób wykorzystuje swoje stanowisko bądź rolę do przysporzenia korzyści sobie lub komuś innemu, z naruszeniem własnych obowiązków i praw innych osób
…………………………
…………………………
……………………..:
przekupstwo – oferowanie, wręczanie, przyjmowanie lub żądanie korzyści w zamian za podjęcie określonej decyzji w stosunkach gospodarczych
wymuszenie – korupcja oparta na groźbie, odmowa zapłaty za decyzję wiąże się ze stratą
nielegalne dowody wdzięczności – oferowane już po podjęciu decyzji
konflikt interesów – gdy pracownik ma ukryty interes w zawarciu transakcji niekorzystnej dla firmy
1
Czynniki sprzyjające nasilaniu się zjawisk korupcyjnych
……………
natura człowieka
…………………………….
tradycja
……………
zatarcie różnic między sferą prywatną a publiczną - władza i status jako element
„majątku” osoby
przeregulowanie gospodarki
brak odpowiedniego prawa;
………………
złe funkcjonowanie rynku
upolitycznienie gospodarki
…………….
zjawisko obecne zarówno w społeczeństwach tradycyjnych, jak i nowoczesnych
…………………
nadużycie
zajmowanego
stanowiska
przez
faworyzowanie,
protegowanie
krewnych
czy
znajomych np. przy zatrudnieniu, awansowaniu itp.
……………………………….
kradzież i każda inna forma nadużywania aktywów organizacji (firmy) dla osobistych korzyści
rodzaje ……………………
nieuczciwe wypłaty – gdy pracownik doprowadza wypłaty nienależnych mu kwot
przechwytywanie – kradzież gotówki przed jej ujęciem w ewidencji
kradzież – …………………………………………..
nadużycie
(pożyczenie) – nieuprawnione korzystanie z
majątku przedsiębiorstwa
2
wykorzystywanie
Internetu w godzinach pracy w celach
prywatnych
negatywne skutki:
spadek produktywności pracowników
nadszarpnięty wizerunek firmy
przeciążanie sieci
…………
niezadowalające wyniki finansowe
…………………………………………..
celowe, …………… dokonywanie manipulacji służących zniekształcaniu obrazu rzeczywistości gospodarczej w pożądanym przez dokonującego tych działań kierunku
…………………………………………..
fikcyjne przychody
różnice czasowe
zatajone zobowiązania i koszty
niewłaściwe ujawnienia
……………………………………….
3
osiągnięcie
/ zwiększenie zysku (przychodu) oczekiwanego
przez analityków giełdowych
przestrzeganie warunków umowy kredytowej
zwiększenie środków dostępnych z kredytów uzależnionych od wielkości majątku
spełnienie
kryteriów
wynikowych
podyktowanych
przez
jednostkę dominującą
otrzymanie premii wynikowych / prowizji
podtrzymanie
ceny akcji w obliczu fuzji / przejęcia /
sprzedaży akcji
wykazywanie dobrej kondycji w związku z planowaną emisją papierów wartościowych / sprzedaży firmy
………………………………
odroczenie nadwyżki na następny okres sprawozdawczy
odpisanie wszystkiego co możliwe już teraz, by przyszłe zyski były istotnie wyższe
ograniczenie oczekiwań, by przyszły wzrost był lepiej przyjęty i wynagrodzony
utrzymanie tendencji wzrostowej
zmniejszenie wartości firmy (dla późniejszego odłączenia)
zmniejszenie wartości jednostki, w której kierownictwo chce wykupić udziały
…………………………….
wykorzystywanie informacji poufnych (wewnętrznych) dla własnych
korzyści
(najczęściej
w
obrocie
papierami
wartościowymi)
4
…………………………
takie wypełnianie powierzanych zadań (najczęściej umyślne), które doprowadza do zaniżenia jakichś wartości organizacji oraz do chwilowej lub trwałej dezorganizacji
przyczyny …………….:
racjonalne (niesprawiedliwość, mobbing)
nieracjonalne (nuda, nieodpowiedzialne zachowania) Czynniki warunkujące istnienie nadużyć
………………………..
…………………………
……………
…………………………
………………………….
organizacyjne i techniczne bariery wewnątrz firmy (np.
banku), nie pozwalające na swobodny przepływ informacji 5
ujawnienia dokonane przez członka organizacji (byłego lub obecnego)
dotyczące
nielegalnych,
niemoralnych
lub
bezprawnych praktyk dokonywanych za wiedzą pracodawcy polega na informowaniu
osób lub organizacji, które
dysponują władzą umożliwiającą wpłynięcie na postępowanie krytykowanych osób lub organizacji
(Miceli,Near)
Inne rodzaje oszustw
oszustwo ………………
przedkładanie fałszywych / nierzetelnych informacji celem wyłudzenia kredytu
oszustwo ……………….
celowe powodowanie wydarzenia celem uzyskania odszkodowania
oszustwo ………………….
utrudnianie lub działanie w porozumieniach przy przetargach publicznych
działania przestępcze na znakach identyfikacyjnych towarów lub urządzeń
usuwanie, przerabianie i podrabianie oznaczeń towarów i urządzeń
oszustwo informacyjne emitentów papierów wartościowych
rozpowszechnianie nieprawdziwych lub ukrywanie prawdziwych informacji przez emitentów papierów wartościowych
…………………………….
…………………………….
wszelkiego rodzaju operacje mające zazwyczaj na celu wprowadzenie do legalnego obrotu wartości majątkowych, które pochodzą z ………………………
rodzaje pieniędzy ze względu na ich „czystość”
czyste – których pochodzenie nie budzi żadnych wątpliwości
szare – pochodzące z tzw. ……………………
brudne – pochodzące z działalności przestępczej 6
Fazy prania brudnych pieniędzy
…………………..
fizyczne przeniesienie pieniędzy do innego miejsca (np. metoda walizkowa, przemyt, transfer dóbr luksusowych itp.)
…………………..
wprowadzenie nielegalnych środków do systemu finansowego (najczęściej
fizyczna wpłata na rachunek bankowy – często wykorzystuje się tzw.
structuring, smerfowanie)
……………………
„urwanie” śladu prowadzącego do źródła pieniędzy (np. serie przelewów, wielokrotne transakcje instrumentami finansowymi)
……………………..
„dorobienie” legalnego świadectwa
dla pieniędzy (np. blending, puste
transakcje, kasyna)
………………………………………..
działalność gospodarcza (polegająca na prawem dozwolonej produkcji
dóbr
/
usług)
ukrywana
przed
organami
podatkowymi, celnymi i innymi instytucjami kontrolnymi
elementami …………………. są:
praca „na czarno” niezarejestrowanego pracownika
funkcjonowanie uchylającej się od płacenia podatków firmy
nielegalna
sprzedaż towarów i usług (bez odprowadzania
należnych podatków pośrednich)
wykonywane odpłatnie – ale bez zgłoszenia do odpowiednich organów i spełnienia wymogów podatkowych – usług
nie zalicza się do szarej strefy ……………………………
…………………………………….
…………………………….
państwa posiadające:
niską / zerową stawkę podatkową na wszystkie lub wybrane kategorie dochodów
pewien poziom tajemnicy bankowej / handlowej
minimalne lub żadne ograniczenia wymiany walut
…………………………………………………………………..
rodzaje …………………………
w których w ogóle nie ma podatków dochodowych (Kajmany)
w których podatki dochodowe są niskie (Hongkong, Panama)
o niskim opodatkowaniu (Antyle Holenderskie)
stosujące ułatwienia podatkowe dla określonego rodzaju spółek (Gibraltar, Jamajka)
w których przy normalnych stawkach podatkowych oferuje się przywileje dla konkretnych typów działalności gospodarczej (przywilej holdingowy) (Liechtenstein) 7