NERWY RDZENIOWE ( nervi spinales)

1. Charakterystyka ogólna:

• należą doobwodowego układu nerwowego

• 31 par (8 szyjnych, 12 kręgowych, 5 lędźwiowych, 5 krzyżowych i 1 guziczna)

• związane z rdzeniem kręgowym przez NEUROMERY (neuromer to część rdzenia

kręgowego związana z jedną parą nerwów rdzeniowych

• powstają w kanale kręgowym w pobliżu otworu międzykręgowego z zespolenia dwóch korzeni: brzusznego i grzbietowego.

2. Korzenie:

a) korzeń rdzeniowy – część nerwu zawarta w obrębie kanału kręgowego

b) korzeń brzuszny ( radix ventralis) – rozpoczyna się w jądrze ruchomym ( nucleus motorius – skupienie komórek nerwowych w ROGACH PRZEDNICH);

ich wypustki biegną do otworu międzykomórkowego z wyjątkiem I nerwu

rdzeniowego (między kością potyliczną a kręgiem C1)

c) korzeń grzbietowy ( radix dorsalis) – rozpoczyna się w zwoju rdzeniowym

(gangalion spinale). Część właściwa biegnie dośrodkowo wnikając do rogu tylnego, a część na obwód do otworu międzykręgowego i zespala się z korzeniem

brzusznym.

Z zespolenie korzenia brzusznego i grzbietowego powstaje PIEŃ NERWU

RDZENIOWEGO.

3. Pień nerwu rdzeniowego ( truncus nervi spinałeś ) dzieli się na 4 gałęzie:

• gałęzie brzuszne ( rami ventrales)

• gałęzie grzbietowe ( rami dorsoles)

• gałąź oponowa ( ramus meningus)

• gałąź łącząca ( ramus communicaris)

4. GAŁĘZIE GRZBIETOWE unerwiają skórę i mięśnie głębokie grzbietu oraz połączenia kręgosłupa:

a) gałęzie grzbietowe nerwów szyjnych:

• I nerw podpotyliczny

• II nerwy potyliczny większy

• III nerw potyliczny trzeci

b) gałęzie grzbietowe nerwów krzyżowych:

• nerwy pośladkowe górne

5. GAŁĄŹ OPONOWA – wraca do kanału kręgowego i unerwia opony rdzeniowe.

6. GAŁĄŹ ŁĄCZĄCA – zawiera włókna współczulne przedzwojowe, biegnie do pnia współczelnego

7. GAŁĘZIE BRZUSZNE

• C1 – C4 splot szyjny ( plexus cervicalis)

• C5 – Th1 splot ramienny ( plexus brachialis)

• Th1 – Th12 nerwy międzyżebrowe ( nervi intercostales) – brak splotów

• L1 – L4 splot lędźwiowy ( plexus limbalis)

• L5 – Co1 – Co3 splot krzyżowy ( plexus sacralis)

• S3 – S4 splot sromowy ( plexus pudendalis)

• S5 – Co1 – Co3 splot guziczny ( plexus

Splot lędźwiowo krzyżowy

8. Sploty:

a) splot szyjny złożony z:

• gałęzi mięśniowych:

- nerw przeponowy

• gałęzi skórnych:

- nerw potyliczny mniejszy

- nerw uszny wielki

- nerw poprzeczny szyi

- nerw nadobojczykowy przedni, środkowy i tylny

b) splot ramienny unerwiający mięśnie, skórę, kości i połączenia kostne w kończynach górnych

c) splot lędźwiowy unerwiający obręcze kończyn dolnych, brzuch

d) splot krzyżowy unerwiający mięśnie obręczy kończyny dolnej, kończynę dolną, miednicę mniejszą, skórę krocza, okolice odbytu, moszny i prącia (u mężczyzn), warg

sromowych większych (u kobiet).

9. Każdy nerw rdzeniowy prowadzi włókna:

a) czuciowe – dendryty pochodzą ze zwojów rdzeniowych i biegną na obwód jak aksony

biegną do rogów tylnych rdzenia kręgowego; powstają w zwojach czuciowych (poza

Centralnym Układem Nerwowym) lub w zwojach rdzeniowych

b) ruchowe – wypustki motoneuronów, znajdujących się w rogach brzusznych rdzenia kręgowego; powstają w jądrach ruchowych

c) autonomiczne – włókna zazwojowe (przełęczowe) ze zwojów pnia współczulnego powstałe w rogach bocznych rdzenia kręgowego C8 – L1

NERWY CZASZKOWE ( nervi craniales)

I Węchowe

II Wzrokowe

III Okoruchowe

IV Bloczkowy

V Trójdzielny

VI Odwodzący

VII Twarzowy

VIII Przedsionkowo-ślimakowy

IX Językowo-gardłowy

X Błędny

XI Dodatkowy

XII Podjęzyczkowy

czuciowe

ruchowe

przywspółczulne

mieszany

AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY

1. Części układu autonomicznego, w których powstają włókna autonomiczne (w mózgowiu

lub w rdzeniu kręgowym: w jądrach). Komórki powstające w Centralnym Układzie

Nerwowym nigdy nie dochodzą do efektora, ulegają przełączeniu synaptycznemu.

2. Drogi eferentne:

• włókna przedzwojowe

• włókna zazwojowe

3. Funkcje Autonomicznego Układu Nerwowego:

a) działa niezależnie od naszej woli – ewentualny mały wpływ (np. staramy się uspokoić)

b) jest połączony z układem dokrewnym (funkcjonowanie układu pokarmowego)

c) działanie tego układu jest widoczne na zewnątrz w postaci reakcji emocjonalnych i behawiorycznych

d) unerwia gruczoły i mięśniówkę gładką (skóra, naczynia, narządy), serce przez co jest

odpowiedzialny za takie procesy jak: oddychanie, wydzielanie, przemianę materii,

utrzymywanie ciepłoty ciała, odpowiedniego ciśnienia i temperatury

4. Autonomiczny Układ Nerwowy dzieli się na UKŁAD WSPÓŁCZULNY oraz UKŁAD

PRZYWSPÓLCZULNY. Układy te znajdują się w równowadze, gdy układ współczulny

jest pobudzony, a układ przywspółczulny jako jego antagonista dąży do wyrównania.

5. Mediatory:

w układzie współczulnym

w układzie przywspółczulnym

włókna przedzwojowe

włókna zazwojowe

• acetylocholina

• acetylocholina

• adrenalina

• noradrenalina

6. OŚRODKI:

a) układu współczulnego:

• rdzeń kręgowy (C8 ÷ L2,3) – jądra współczulne znajdują się w istocie szarej, w

rogach bocznych (rogi te utworzone są przez istotę szarą pośrednią boczną)

b) układu przywspółczulnego:

• rdzeń kręgowy (S2 – S4) – rogi boczne mniejsze

• pień mózgu: tu znajdują się cztery jądra przywspółczulne przypisane czterem

nerwom czaszkowym (III, VII, IX i X)

7. CZĘŚĆ PRZYKRĘGOWA tzw. pnie przywspółczulne

a) biegną po obu stronach kręgosłupa i łączą się w obrębie zwoju granicznego (ostatni zwój pojedynczy); w zwojach przełącza się większość włókien powstających w

rdzeniu kręgowym

b) ze zwojów wychodzą:

• gałęzie łączące szare, które biegną do nerwów rdzeniowych i z nimi na obwód

• gałęzie łączące – do nerwów czaszkowych IX, X, XI i XII i z nimi na obwód,

odchodzą w części szyjnej

• gałęzie krtaniowo-gardłowe – biegną bezpośrednio do narządów w odcinku

szyjnym

• gałęzie naczyniowe – oplatają naczynia tworząc sploty okołonaczyniowe

• nerwy trzewne - biegną do splotów jam ciała, czyli części przedkręgowej

8. CZĘŚĆ PRZEDKRĘGOWA – sploty jam ciała – dochodzą tu włókna współczulne i

przywspółczulne

a) splot śródpiersiowy –

• leży na łuku aorty, unerwia narządy klatki piersiowej (z wyjątkiem przełyku)

czyli płuca, serce, aortę;

• dochodzi po gałęziach aorty do narządów. W ich obrębie tworzą się sploty

wtórne (płucny, sercowy, aorty zstępującej, graniczny)

• włókna przywspółczulne z jądra nerwu błędnego drogą i jego gałęzi

b) splot trzewny

• leży na aorcie, otacza pień trzewny i tętnicę krezkową górną;

• unerwia narządy unaczyniane przez pień trzewny i tętnicę krezkową górną

[żołądek, śledziona, trzustka, wątroba, jelito cienkie, okrężnicę wstępującą,

jelito ślepe…] i parzyste narządy [nerki, nadnercza, moczowody]

• sploty wtórne (śledzionowy, żołądkowy, trzustkowy, wątrobowy, krezkowy

górny, nerkowy, nadnerczowy, moczowodowy) – włókna ze splotów:

trzewnego, międzykrezkowego i miedniczego

• włókna przywspółczulne z nerwu błędnego

c) splot międzykrezkowy – kontynuacja splotu trzewnego, sięga do tętnic nerkowych

• sploty wtórne: krezkowy dolny, jądrowy, jajnikowy, oddaje włókna do splotu

moczowodowego

• włókna przywspółczulne: z jąder w odcinku S2 – S4 rdzenia kręgowego

d) splot miedniczy: leży w miednicy

• sploty wtórne: pęcherzowy, odbytniczy, sterczy, nasieniowodowy, maciczno-

pochwowy

• włókna przywspółczulne: z jąder odcinka S2 – S4 rdzenia kręgowego

e) sploty śródścienne – ze splotów wtórnych biegną włókna do ścian narządów np. jelita

NERWY CZASZKOWE

12 par nerwów odchodzących od mózgowia, od przodu ku tyłowi:

• grupa nerwów narządów zmysłów: 1,2,8,9

• grupa nerwów mięśni gałki ocznej: 3,4,6

• grupa nerwów łuków skrzelowych: 5,7,9,10,11

I NERWY WĘCHOWE ( nervi oflactori)

• neuryty komórek dwubiegunowych w okolicy węchowej błony śluzowej jamy

nosowej (zajmuje ona górną część przegrody nosa).

• komórki węchowe wysyłają na obwód dendryty będące receptorami węchu oraz aksony w postaci nitek węchowych

• komórki węchowe, receptory węchu oraz nitki węchowe tworzą nerwy węchowe, które przechodzą przez otwory w ścianie poziomej komory sitowej i kończą się w

opuszce węchowej

• opuszka węchowa należy do węchomózgowia leżącego na powierzchni podstawy płata czołowego

II NERW WZROKOWY ( nervi oculari)

• prowadzi włókna aferentne czuciowe, które rozpoczynają się w komórkach

zwojowych siatkówki

• nerw wzrokowy to trzeci neuron drogi wzrokowej – opuszcza on gałkę oczną

• wyróżniamy 4 odcinki przebiegu nerwu wzrokowego:

- wewnątrzgałkowy

- wewnątrzoczodołowy

- wewnątrzkanałowy

- wewnątrz czaszkowy

• nerw prowadzi krzyżujące się włókna donosowe i włókna doskroniowe

• po skrzyżowaniu nerw wzrokowy przechodzi w pasma wzrokowe, które dochodzą do

ciał galaretowatych bocznych a następnie do ośrodka wzrokowego w płacie

potylicznym

III NERW OKORUCHOWY ( nervus oculomotorius)

a) składa się z:

• włókien ruchowych pochodzących z jąder ruchowych w śródmózgowiu i

unerwiających mięśnie gałki ocznej z wyjątkiem mięśnia skośnego

górnego i mięśnia prostego bocznego

• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu

• włókien przywspółczulnych z jądra przywspółczulnego tego nerwu w

śródmózgowiu

• włókien przywspółczulnych pozazwojowych ze zwoju rzęskowego

dochodzących do mięśnia rzęskowego i zwieracza źrenicy

IV NERW BLOCZKOWY ( nervus trochlearis)

a) składa się z:

• włókien ruchowych z jądra ruchowego w śródmózgowiu unerwiających

mięsień skośny górny gałki ocznej

• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu

V NERW TRÓJDZIELNY ( nervus trigeminus)

• nerw I łuku skrzelowego

• składa się z korzenia czuciowego (włókien dośrodkowych czuciowych) ze zwoju trójdzielnego; z korzenia ruchowego (włókien odśrodkowych ruchowych) z jądra ruchowego

w

moście

oraz

włókien

autonomicznych

współczulnych

i

przywspółczulnych

• wyróżniamy 3 gałęzie nerwu trójdzielnego:

NAZWA

RODZAJ WŁÓKIEN

ZAKRES

SKŁAD

UNERWIENIA

• opona twarda

• nerw łzowy

NERW

włókna czuciowe ze • skóra

• nerw czołowy

OCZNY

zwoju trójdzielnego

• błona śluzowa

• nerw nosowo-

• błona zewnętrzna i

rzęskowy

wewnętrzna gałki ocznej

NERW

włókna czuciowe

• oponę twardą

• nerwy zębodołowe

SZCZĘKOWY

• skrzydła nosa

górne tylne

• zęby szczęki górnej

• nerw jarzmowy

• wargę górną

• nerw podoczodołowy

• policzki

• nerw skrzydłowo-

podniebienny

NERW

mieszane

CZUCIOWO:

ŻUCHWOWY

• dolna część policzków

• skroń

• błona śluzowa jamy

nosowej

• język

RUCHOWO:

• mięśnie nadgnykowe

• mięśnie żuchwy

• skórę dolnej okolicy

twarzy

Nerw szczękowy przechodzi przez otwór okrągły w dole czaszki

Nerw żuchwowy przechodzi przez otwór owalny i jest największą gałęzią nerwu trójdzielnego.

VI NERW ODWODZĄCY ( nervus abducens)

a) złożony z:

• włókien czuciowych z komórek leżących na przebiegu nerwu

• włókien ruchowych z jądra ruchowego w moście unerwiających mięsień prosty boczny gałki ocznej

b) przechodzi przez szczelinę oczodołową górną

VII NERW TWARZOWY (nervus facialis)

a) złożony z:

• włókien ruchowych w moście unerwiających mięśnie mimiczne twarzy oraz

mięśnie nadgnykowe

• włókien przywspółczulnych z jądra ślinowego górnego

• komórek czuciowe tworzących tzw. zwój kolanka; unerwiają one 2/3 przodu

języka (smakowo), nerw strzemiączka oraz strunę węchową

b) przechodzi w dole czaszki tylnym przez otwór słuchowy wewnętrzny

VIII NERW PRZEDSIONKOWO-ŚLIMAKOWY ( nervus vestibulocochlearis)

• włókna przywspółczulne unerwiają gruczoł łzowy, ślinianki: podżuchwową i

podjęzykową oraz gruczoły podniebienne i jamę ustną

• nerw dzielimy na część ślimakową i część przedsionkową

• nerwy dla zmysłów ucha wewnętrznego i równowagi

• przechodzi w dolne tylnym czaszki przez otwór słuchowy wewnętrzny

IX NERW JĘZYKOWO-GARDŁOWY( nervus glassopharyngeus)

a) składa się z:

• komórek czuciowych w zwoju górnym unerwiających język,

• komórek ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym

unerwiających mięsnie podniebienia miękkiego i gardła

• komórek przywspółczulnych z jądra ślinowego dolnego prowadzących włókna

przedzwojowe do zwoju trzewnego

b) przechodzi przez otwór żyły szyjnej

X NERW BŁĘDNY ( nervus vagus)

a) zbudowany z dwóch zwojów: górnego i dolnego

b) wyróżniamy odcinki:

• głowowy

• szyjny

• piersiowy

• brzuszny

c) składa się z:

• włókien ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym

unerwiających mięśnie krtani i gardła. Włókien tych jest mniej niż włókien

przywspółczulnych

• włókien czuciowych ze zwoju górnego i dolnego tego nerwu unerwiających

(razem z włóknami przywspółczulnymi) narządy szyi, śródpiersia i jamy

brzusznej (splot trzewny)

• włókien przywspółczulnych z jądra początkowego przywspółczulnego nerwu błędnego

d) przechodzi przez otwór żyły szyjnej

XI NERW DODATKOWY (nervus accesorius)

a) zbudowany z dwóch korzeni: czaszkowego i rdzeniowego

b) składa się z włókien ruchowych z jądra dwuznacznego unerwiających mięsień czworoboczny i mięsień obojczykowo-sutkowy

c) przechodzi przez otwór żyły szyjnej

XII NERW PODJĘZYKOWY (nervus hypoglossus)

a) posiada liczne połączenia z innymi nerwami

b) składa się z włókien ruchowych z jądra dwuznacznego w rdzeniu przedłużonym unerwiających mięśnie języka

c) włókna ruchowe tworzą jądro ruchowe nerwu podjęzykowego

d) przechodzi przez dół tylny, kanał nerwu podjęzykowego

UCHO ( auris) – NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI

UCHO ZEWNĘTRZNE ( auris externa)

1. Małżowina uszna ( auricula) – zbudowana głównie z chrząstki (z wyjątkiem płatka) pokrytej skórą. Na chrząstkach znajdują się szczątkowe mięśnie małżowiny.

a) powierzchnie:

• przyśrodkowa przylegająca do czaszki, gładka

• boczna – wklęsła z wypukłościami i zagłębieniami takimi jak np. skrawek (najbardziej obwodowa wypukłość) oraz przeciwskrawek przykrywający

otwór słuchowy zewnętrzny

b) funkcje: zbieranie fal dźwiękowych

2. Przewód słuchowy zewnętrzny ( meatus acusticus externus) – przedłużenie małżowiny a) część boczna – chrzęstna oraz część przyśrodkowa utworzona przez kość skroniową

b) kanał wysłany jest skórą; znajdują się w nim gruczoły woszczynowe, łojowe oraz włosy

c) kanał w kształcie litery S zakończony błoną bębenkową oddzielającą przewód słuchowy zewnętrzny od jamy bębenkowej (ucho wewnętrzne od środkowego).

UCHO ŚRODKOWE ( auris media)

1. Jama bębenkowa (cavum tympani) – znajduje się w jamie kości skroniowej, ma sześć ścian i w przybliżeniu sześcienny kształt:

a) ściana górna (nakrywkowa)

b) ściana boczna (błoniasta) – łączy się przez błonę bębenkową z przewodem słuchowym zewnętrznym (uchem zewnętrznym)

c) ściana przyśrodkowa (błędnikowa) – posiada połączenie z uchem wewnętrznym oraz 2 otwory:

• okienko górne – owalne, tzw. okienko przedsionka, zamknięte

podstawą strzemiączka

• okienko dolne – okrągłe, tzw. okienko ślimaka, zamknięte przez błonę bębenkową wtórną

d) ściana dolna (żylna) – biegnie tu żyła szyjne wewnętrzna

e) ściana przednia (szyjna, tętnicza) – w pobliżu znajduje się tętnica szyjna wewnętrzna

f) ściana tylna (sutkowa) – połączona z jamą sutkową

Jama bębenkowa jest przestrzenią znajdującą się w piramidzie kości skroniowej, jest wypełniona powietrzem, wysłana błoną śluzową. W niej są połączone stawowo kosteczki

słuchowe tworzące mostek, a mianowicie:

• młoteczek przyrośnięty do błony bębenkowej, połączony z

• kowadełkiem, które z kolei łączy się ze

• strzemiączkiem, które swoją podstawą zamyka okienko owalne w ścianie przyśrodkowej

2. Błona bębenkowa ( membrana tympani)

• na granicy ucha środkowego i zewnętrznego;

• od strony jamy bębenkowej przyrośnięty jest do niej młoteczek

• kształt lejka

• wyróżnia się część górną (wiotką) oraz część napiętą

• pępek – najbardziej wybrzuszona część błony bębenkowej

• fale dźwiękowe wprowadzają błonę bębenkową w drgania drgania

przenoszone na kosteczki słuchowe przenoszone dalej na ucho wewnętrzne

3. Trąbka słuchowa = trąbka Eustachiusza (tuba auditiva) – łączy ucho środkowe z gardłem, wyrównuje ciśnienie w uchu środkowym. Przełykając otwieramy otwór

znajdujący się w gardle.

• posiada dwa ujścia: gardłowe i bębenkowe

• przewód w części przyśrodkowej jest kostny, reszta przewodu ma budowę

chrzęstną

4. W skład ucha środkowego wchodzą ponadto komórki sutkowe lub jama sutkowa

UCHO WEWNĘTRZNE ( auris interna) = BŁĘDNIK ( labirynthus) 1. Błędnik kostny ( labirynthus osseus) utworzony przez piramidę kości skroniowej. Jest złożony z trzech części:

• ślimak ( cochlea)

• przedsionek ( vestibulum)

• 3 kanały półkoliste: przedni, tylny i boczny

Przedsionek jest połączony od przodu ze ślimakiem, z tyłu z kanałami półkolistymi.

Kanały te posiadają 5 ujść. Każdy kanał ma dwie odnogi: pojedynczą i bańkową. Odnogi

pojedyncze kanału przedniego i tylnego łączą się przed ujściem do przedsionka.

2. Błędnik błoniasty ( labirynthus membranaceus)

a) przewody półkoliste biegnące w kanałach półkolistych (w związku z czym mają tę

samą budowę – 5 ujść)

b) w przedsionku błędnika błoniastego znajdują się:

• woreczek

• łagiewka (będąca podstawą przewodów półkulistych)

• przewód woreczkowo-łagiewkowy

c) w obrębie ślimaka znajduje się przewód spiralny ślimaka połączony przez przewód łączący z łagiewką;

d) śródchłonka – płyn wypełniający błędnik błoniasty

e) przychłonka – płyn znajdujący się pomiędzy błędnikiem kostnym a błoniastym

f) komórki receptorowe słuchu znajdują się w narządzie Cortiego w przewodzie spiralnym ślimaka

g) komórki receptorowe równowagi znajdują się w plamce woreczka i łagiewki oraz

w grzebieniach baniek przewodów półkolistych

OKO ( oculis) – NARZĄD WZROKU

błona włóknista

ROGÓWKA

TWARDÓWKA

GAŁKA OCZNA

błona naczyniowa

NACZYNIÓWKA

(bulbus oculi)

CIAŁKO RZĘSKOWE

TĘCZÓWKA

błona wewnętrzna

SIATKÓWKA

1. ROGÓWKA – przeźroczysta, wchodzi w skład układu załamującego promienie świetlne.

Ogranicza od przodu komorę przednią oka. Jest bogato unerwiono, ale nie posiada

własnych naczyń krwionośnych. Miejsce przejścia twardówki i rogówki to kąt rogówkowo-twardówkowy.

2. TWARDÓWKA – nieprzeźroczysta. W jej tylnej części leży plamka ślepa – mniejsze ujście nerwu wzrokowego. W przedniej części przechodzi przez rogówkę.

3. NACZYNIÓWKA – znajduje się w środkowej i tylnej części gałki ocznej, ku przodowi

przechodzi w:

4. CIAŁKO RZĘSKOWE – składa się z mięśnia rzęskowego (mięsień gładki) objętego wieńcem rzęskowym, który składa się z wyrostków rzęskowych, do których dochodzą włókienka obwódki rzęskowej, które łączą mięsień rzęskowy z soczewką. Skurcz i rozkurcz mięśnia rzęskowego zmienia krzywiznę soczewki. W zależności od kąta

załamania promieni świetlnych na soczewce różny jest ich kąt padania na siatkówkę.

Mówimy o:

• prawidłowym widzeniu (EMETROPIA)

• krótkowzroczu (MYOPIA)

• dalekowzroczu (HYPEMETROPIA)

5. TĘCZÓWKA – leży do przodu od ciałka rzęskowego, zrębem tęczówki jest mięsień gładki, którego włókna okrężne tworzą zwieracz źrenicy (otwór w tęczówce), a włókna podłużne jej rozwieracz. Zwieracz unerwiony jest przywspółczulnie przez nerwy rzęskowe krótkie ze zwoju rzęskowego, a rozwieracz – współczulnie przez nerwy

rzęskowe długie.

6. SIATKÓWKA – jest zbudowana z 10 warstw. Jej część tylna (wzrokowa) posiada receptory: pręciki i czepki. Z kolei część przednia jest ślepa.

Receptory odbierają i przekształcają impuls świetlny, przechodzi on przez kolejne

warstwy siatkówki oraz przez nerw wzrokowy po czym dochodzi do ośrodków

podkorowych (ciał kolankowatych bocznych zaliczanych do struktur ZAWZGÓRZA,

czyli części wzgórzomózgowia w międzymózgowiu).

Ośrodki korowe wzroku leżą w płacie potylicznym.

7. APARAT RUCHOWY GAŁKI OCZNEJ jest tworzony przez 6 mięśni poprzecznie-

prążkowanych:

MIĘSIEŃ

UNERWIENIE

mięsień skośny górny

nerw bloczkowy

mięsień prosty boczny

nerw odwodzący

mięsień skośny dolny

mięsień prosty górny

nerw okoruchowy

mięsień prosty dolny

mięsień prosty przyśrodkowy

8. APARAT OCHRONNY OKA:

• powieki z rzęsami

• spojówki

• brwi

• narząd łzowy = gruczoł łzowy + drogi łzowe; łzy wytworzone w gruczole są

odprowadzane przez przewód nosowo-łzowy do przewodu nosowego dolnego,

który leży na bocznej ścianie jamy nosowej.

9. KOMORA PRZEDNIA OKA – obszar pomiędzy rogówką a tęczówką i soczewką

KOMORA TYLNA OKA – obszar zawarty pomiędzy soczewką, tęczówką i ciałkiem

rzęskowym. Jest wypełniona cieczą wodnistą.

CIAŁO SZKLISTE – wypełnia centrum gałki ocznej między soczewką a siatkówką