tchewan), zobaczy∏ zdjćie w ubieg∏o-ANTROPOLOGIA

W SKRÓCIE

rocznym doniesieniu prasowym o tym odkryciu, od razu zwróci∏ uwagńa roz-Na neandertalskà nut´

staw otworów. Odleg∏oÊç mi´dzy dru-gim a trzecim otworem by∏a dwukrotnie

Kronika marsjaƒska

Czy praludzie grali muzykópartà wi´ksza ni˝ mi´dzy trzecim a czwartym.

Pathfinder i jego minipojazd Sojourner na dzisiejszych gamach?

Zdaniem Finka wskazywa∏o to, ˝e flet wcià˝ przynoszà nowe informacje móg∏ wydawaç tony i pó∏tony, podsta-o ska∏ach Czerwonej Planety.

Wystrzelone w 1975 roku sondy wowe elementy skali diatonicznej, jakà Viking

dostarczy∏y doÊç

Julie Andrews rozs∏awi∏a gam´ do-re-

-mi, zrćznie uczàc jej swych niesfor-jest gama do-re-mi (w skali tej oktawa ograniczone dane,

nych podopiecznych (mowa o filmie sk∏ada siź pićiu tonów i dwóch pó∏to-gdy˝ wi´kszoÊç ska∏

The Sound of Music – Brzmienie muzyki –

nów – przyp. t∏um.). Nuty sà „nieodpar-otaczajàcych ich

przyp. t∏um.), ale poj´tniejszymi ucznia-cie diatoniczne” – pisze Fink w swej làdowiska wyglàda∏a

podobnie. Pathfinder

mi mogliby siókazaç neandertalczycy.

analizie (dost´pnej w Internecie pod ad-natomiast wylàdowa∏

Jak wynika z niedawnej analizy znalezi-resem: http://www.webster.sk.ca/green-na obszarze

ska, które jest byç mo˝e najstarszym zna-wich/fl-compl.htm). Twierdzi te˝, i˝ po-niegdysiejszego zalewu.

nym instrumentem muzycznym przy-wszechnoÊç tej skali wÊród rozmaitych Naukowcy sàdzà,

˝e dawno temu woda

pominajàcym flet, tj. kawa∏ka koÊci kultur pozwala przypuszczaç, ˝e na ca-przynios∏a tam

odkrytego w neandertalskim obozowi-

∏ym flecie mo˝na by∏o wygraç pe∏nà ga-z daleka ska∏y

sku – ju˝ ponad 43 tys. lat temu podnó-

m´. Sàdzi wić, ˝e pierwotnie flet mia∏

ró˝nych rodzajów.

˝e Po∏udniowych Alp Wapiennych na co najmniej szeÊç otworów i oko∏o 37 cm Najnowsze dane

uzyskane na podstawie

terenie S∏owenii mog∏o rozbrzmiewaç d∏ugoÊci.

badaƒ Pryszczatego

muzykà opartà na tej samej gamie.

Nie wszyscy podzielajà poglàd Fin-Bolka i nieco

„Flet” zosta∏ odkryty w roku 1995

ka. Etnomuzykolog T. Temple Tuttle wi´kszego ni˝ on

przez paleontologa ze S∏oweƒskiej Aka-z Cleveland State University zwraca kamienia nazwanego

Misiem Yogi

demii Nauk, Ivana Turka, kierujàcego uwagńa fakt, ˝e do zaobserwowanych wskazujà, ˝e mia∏y one ca∏kowicie wykopaliskami w jaskini Divje Babe I odst´pów mi´dzy otworami „pasuje NASA

odmiennà histori´. Analiza kolejnych w pó∏nocno-zachodniej S∏owenii. Frag-wiele skal wywodzàcych siź tego ska∏, jak Scooby Doo, powinna ujawniç ment koÊci udowej niedêwiedzia jaski-wzorca”, i podaje system u˝ywany dalsze szczegó∏y na temat historii Marsa.

Obrazy i najnowsze informacje mo˝na niowego znaleziony w pobli˝u pradaw-przez Indian z po∏udnia Stanów Zjed-znaleêç pod adresem

nego paleniska i narz´dzi mustierskich noczonych jako bardziej prawdopodob-http://www.jpl.nasa.gov/mpfmir (typowych dla ówczesnych neandertal-ny odpowiednik.

czyków) ma dwa kompletne okràg∏e Inni zastanawiajà si´, czy ten kawa-

Umieszczenie seaborga na miejscu

otwory i pozosta∏oÊci przypuszczalnych

∏ek koÊci w ogóle jest fletem. Otwory Okaza∏o si´, ˝e niektóre z ci´˝kich dwóch dalszych. Owe otwory w koÊci mog∏y powstaç w wyniku gryzienia ko-pierwiastków nie∏atwo jest umieÊciç liczàcej sobie od 43 do 82 tys. lat sà Êci przez miśo˝erców. Blackwell twier-w uk∏adzie okresowym. Nie wystarczy

„równo zaokràglone i rozmieszczone dzi, ˝e na mikrofotografiach nie widaç policzyç elektrony. Relatywistyczne w odst´pach w sam raz dla ludzkich

˝adnych Êladów ogryzania, ale inni ba-efekty oddzia∏ywaƒ mi´dzy nimi powodujà, ˝e niedawno odkryty palców” – twierdzi geolog Bonnie Black-dacze chcà sió tym przekonaç osobi-rutherford, który ma 104 elektrony, well z Queens College, cz∏onek zespo-

Êcie. „Nie widzia∏em go – przyznaje zachowuje si´ w nieoczekiwany sposób.

∏u wykopaliskowego.

Randall K. White, antropolog z New Matthias Schädel i jego wspó∏pracownicy Kiedy Bob Fink, muzykolog z Saska-York University – ale w przypadku tego z GSI w Darmstadtcie w Niemczech wykazali równie˝ ostatnio,

toon (w kanadyjskiej prowincji Saska-rodzaju obiektów z okresu kultury mu-

˝e 106-elektronowy seaborg

przypomina w gruncie rzeczy

l˝ejsze pierwiastki z VI grupy, takie jak molibden i wolfram.

Dotyk DNA

SpecjaliÊci sàdowi udowodnili ostatnio,

˝e „odciski palców” DNA mo˝na pobraç...

z odcisków palców. Nie potrzeba krwi, w∏osów ani koÊci. Roland A. H. van Oorschot i Maxwell K. Jones z Victoria Forensic Science Center po prostu pobrali (rysunek)

wymazy z ràczek teczek, piór i s∏uchawek telefonicznych, których dotyka∏y wybrane osoby. W ka˝dym przypadku znaleziono DNA

odpowiadajàce DNA u˝ytkownika.

Czy to dowód, ˝e on jest winny?

Na przedmiotach dotykanych przez ró˝ne osoby znajduje si´ wiele profili i nie zawsze ten, który przewa˝a iloÊciowo, ma istotne znaczenie.

Co wićej, nawet uÊcisk d∏oni

mo˝e wystarczyç do przekazania wiele mówiàcego DNA.

Za zgodà BONNIE BLACKWELL; PORTIA ROLLINGS

NEANDERTALSKI FLET zrekonstruowany na podstawie zachowanego fragmentu

Ciàg dalszy na stronie 14

niedêwiedziej koÊci móg∏ wygraç do-re-mi.

12 ÂWIAT NAUKI Listopad 1997