Podział preparatów o działaniu przeciwdrobnoustrojowym

INTERAKCJE

Antybiotyki

Chemioterapeuty

ki

ANTYBIOTYKÓW

Naturalne

Półsyntetyczne

Syntetyczne

Syntetyczne

Metabolity

Pochodne

Syntetyczne

Nie posiadają

drobnoustrojów

produktów

odtworzenie

naturalnego

naturalnych

struktury

wzorca

Małgorzata Berezińska

naturalnej

Penicylina

Makrolidy,

Aztreonam.

Chinolony,

Zakład Farmakologii

benzylowa,

ketolidy,

chloramfenikol

sulfonamidy,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

glikopeptydy,

cefalosporyny,

trimetoprim

aminoglikozydy penicyliny

półsyntetyczne

makrolidy

2

Miejsce docelowego działania antybiotyków w Mechanizmy działania antybiotyków i komórce bakteryjnej

chemioterapeutyków na drobnoustroje Element komórki

Działające

bakteryjnej

antybiotyki

Blokowanie

Uszkodzenia błony

Blokowanie

Blokowanie

Ściana komórkowa

β-laktamy,

biosyntezy

cytoplazmatycznej

biosyntezy

biosyntezy

glikopeptydy

ściany

białka

DNA

Podjednostka 30S Aminoglikozydy,

komórkowej

R

tetracykliny

yb

β-laktamy,

Polimyksyny, leki Chloramfenikol, Kotrimoksazol, os Podjednostka 50S Linkozamidy,

o

glikopeptydy,

przeciwgrzybicze

aminoglikozydy,

chinolony,

m

streptograminy,

y

fosfomycyna,

tetracykliny,

nitrofurany

makrolidy,

chloramfenikol

bacytracyna

makrolidy, kwas

metronidazol,

fusydowy

rifampicyna,

mRNA

Rifampicyna

leki

DNA

Chinolony,

przeciwwiruso

metronidazol,

nitrofurany,

we

kotrimoksazol

3

4

Podział ze względu na sposób działania Interakcje leków

antybiotyku

Bakteriobójcze

Bakteriostatyczne

Interakcje – wzajemne oddziaływanie leków w

β-laktamy

Makrolidy

Ŝywym

Aminoglikozydy

Linkozamidy

organizmie, to znaczy wpływ jednego leku na

Chinolony

Ketolidy

końcowy wynik działania innego, równocześnie

Kotrimoksazol

Tetracykliny

stosowanego leku.

Glikopeptydy

Chloramfenikol

Interakcje:

MBC – minimal bacteriocidal

Trimetoprim

activity

Farmaceutyczne

Sulfonamidy

MIC – Minimal inhibitory

Farmakokinetyczne

concentration

Farmakodynamiczne

Antybiotyk bakteriobójczy: MBC:MIC ≤ 4

5

6

1

Terapia skojarzona antybiotykami Zasady leczenia skojarzonego

Wskazania :

Antybiotyk bakteriostatyczny+ bakteriostatyczny – moŜliwy

Empiryczne leczenie cięŜkich zakaŜeń u pacjentów w cięŜkim synergizm hiperaddycyjny → moŜliwość działania stanie ogólnym.

bakteriobójczego

Terapia zakaŜeń mieszaną florą bakteryjną.

Antybiotyk bakteriobójczy+ bakteriobójczy

Zapobieganie powstawaniu oporności drobnoustrojów w leczeniu zakaŜeń przewlekłych.

Zmniejszenie dawek stosowanych leków.

Uzyskanie synergizmu hiperaddycyjnego.

Zmniejszenie działań niepoŜądanych.

7

8

Potencjalne niebezpieczeństwa powodowane Racjonalna chemioterapia

terapią skojarzoną

MoŜliwość nasilenia działań niepoŜądanych

Skuteczność

Zwiększenie ryzyka uczulenia dotyczące stosowanych

Bezpieczeństwo

składowych terapii skojarzonej

MoŜliwie niski koszt leczenia

MoŜliwość powstania oporności na wiele składników leczenia skojarzonego

MoŜliwie wygodne stosowanie leku

Niebezpieczeństwo działania antagonistycznego

Jak najmniejsze szerzenie oporności

Utrudnienie rozpoznania bakteriologicznego

Wzrost podatności na nadkaŜenia 9

10

Najczęstsze błędy popełniane przez

Błędy antybiotykoterapii

pacjentów

Rozpoczęcie antybiotykoterapii mimo braku

Rezygnacja z kupna antybiotyku

wskazań

Rezygnacja z rozpoczęcia leczenia

Niewłaściwy wybór antybiotyku

Opóźnienie rozpoczęcia leczenia

Niewłaściwe dawkowanie

Opuszczanie pojedynczych dawek antybiotyku

Niewłaściwy czas leczenia

Zmiana ilości dawek antybiotyku i odstępów

Niewłaściwa droga podania

czasowych między dawkami

Przedwczesne zakończenie kuracji

11

12

2

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo przestrzegania

Podział chinolonów

zaleceń lekarza

Chinolony

Fluorochinolony Polifluorochinolo Naftyrydynochinol ny

ony

Odpowiednie poinstruowanie pacjenta I generacja

II generacja

III generacja

IV generacja

Niska cena antybiotyku

Kwas

Norfloksacyna

Fleroksacyna

Moksifloksacyna

nalidyksowy

Ofloksacyna

Gemifloksacyna

Krótkotrwała terapia

Kwas

Pefloksacyna

Klinafloksacyna

Niewielka ilość dawek leku w ciągu doby pipemidowy

Ciprofloksacyna

Lomefloksacyna

Cinoksacyna

Odpowiednia postać leku i łatwe w uŜyciu Enoksacyna

Gatifloksacyna

opakowanie

Lewofloksacyna

Brak objawów niepoŜądanych

13

14

Chinolony - wskazania

Chinolony – reakcje niepoŜądane

I generacja – zakaŜenia układu moczowego

„Nowe” chinolony

Nudności, wymioty, biegunka

ZakaŜenia dróg moczowych i gruczołu krokowego

Bóle głowy, zaburzenia snu, podniecenie, drgawki

ZakaŜenia gruczołu krokowego

ZakaŜenia dróg oddechowych i ucha środkowego o etiologii

Reakcje alergiczne – wysypka, świąd, pokrzywka, P. aeruginosa

nadwraŜliwość na światło, gorączka

Atypowe zapalenia płuc

ŚródmiąŜszowe zapalenie nerek (>50 r.Ŝ.)

ZakaŜenia przewodu pokarmowego (profilaktyka „biegunki podróŜnych”)

Bóle stawów i mięśni, zapalenie ścięgna Achillesa

RzeŜączka

Zaburzenia wzrostu chrząstek stawowych (?)

Gruźlica

Zaburzenia czynności wątroby i szpiku kostnego

ZakaŜenia kości i szpiku

Posocznica

15

16

3