RYTMICZNOŚĆ PRODUKCJI
produkcji
Podstawową cechą określającą poziom
organizacji procesu produkcyjnego
jest regularność przebiegu produkcji.
Równomierność produkcji – polega na
wytwarzaniu w równych jednostkach czasu
jednakowych wielkości produkcji, co związane jest z równomiernym rozłożeniem w czasie nakładów
materiałowych i pracy ludzkiej oraz równomiernym
wykorzystaniem maszyn i urządzeń.
Rytmiczność produkcji – to jej równomierna realizacja, oznaczająca otrzymywanie tej samej wielkości produkcji w równych odstępach czasu.
Rytmiczna produkcja wymaga zatem precyzyjnego podziału zadań i środków na poszczególne okresy i jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa oraz bieżącego korygowania ewentualnych odchyleń.
Rytmiczność produkcji – traktowana jest na
ogół jako wyższa forma równomierności
wytwarzania, charakteryzująca się regularną
powtarzalnością określonego zespołu
detalooperacji na stanowiskach roboczych.
Pojęcie równomierności produkcji
stosowane jest do określenia regularności
przebiegu produkcji jednostkowej i
małoseryjnej,
Pojęcie rytmiczności odnosi się do produkcji o wyższym stopniu powtarzalności
organizowanej w sposób potokowy.
Rytm – to regularne powtarzanie się tych samych zjawisk w tych samych odstępach czasu.
Zatem przebieg procesu według ustalonego rytmu
można nazwać przebiegiem rytmicznym, natomiast samą cechę takiego procesu – rytmicznością
T
– takt
max
pracy zespołu
S 1
S 2
S 3
S 4
S 5
S 6
Rytmiczność procesu produkcyjnego
Rytmiczność procesu produkcyjnego – oznacza równomierność wytwarzania, tzn. systematyczne
wykonywanie przez przedsiębiorstwo (realnego) planu wytwarzania wyrobów zgodnie z ustalonym asortymentem, jakością i przewidzianym terminem realizacji (gdy
przewiduje się nierównomierny podział zadań
produkcyjnych) oraz wykonywanie takiej samej cząstki planu w ciągu każdego okresu planowego (gdy ustalono
równomierny podział zadań w określonym czasie).
rytmiczność
Podczas produkcji jednostkowej lub małoseryjnej, przy której osiąganie powtarzających się jednakowych partii wyrobów w równych odstępach czasu nie jest możliwe, rytmiczny przebieg procesu polega na osiąganiu przez poszczególne komórki produkcyjne w jednakowych
odstępach czasu planowanej wartości lub pracochłonności produkcji, obejmującej rzeczowe wykonanie wszystkich rodzajów prac niezbędnych do wyprodukowania wyrobu gotowego.
seryjna
Dla produkcji powtarzalnej (seryjnej) rytmiczność procesu produkcyjnego można zdefiniować jako planową
powtarzalność przebiegu procesu produkcyjnego w
jednakowych odstępach czasu, prowadzą w konsekwencji do równomiernego w czasie zarówno wykonywania planów produkcyjnych w przekroju ilościowym i jakościowym oraz realizowania zapotrzebowania na siłę roboczą, surowce, materiały i dostawy kooperacyjne, jak i wykorzystywania maszyn i urządzeń.
Między równomiernością i rytmicznością wytwarzania a równomiernością i rytmicznością spływu wyrobów mogą zachodzić różne relacje.
Zachodzi prawidłowość - produkcji równomiernej lub rytmicznej w poszczególnych komórkach produkcyjnych towarzyszy równomierny lub rytmiczny spływ produkcji.
Omówiona zależność nie jest odwracalna, tzn. spływowi równomiernemu lub rytmicznemu nie musi odpowiadać
produkcja równomierna lub rytmiczna.
Wynika to z faktu, iż tworzenie w poszczególnych komórkach produkcyjnych zapasów wyrobów gotowych i zapasów
produkcji w toku czy poprzez angażowanie siły roboczej w godzinach nadliczbowych można uzyskiwać równomierny, a nawet rytmiczny spływ wyrobów (na zewnątrz obiektu produkcyjnego) mimo nierównomiernej produkcji.
Rytmiczność produkcji to jej równomierna realizacja, oznaczająca otrzymywanie tej samej wielkości produkcji w równych odstępach czasu.
Rytmiczna produkcja wymaga zatem precyzyjnego podziału zadań i środków na poszczególne okresy i jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa oraz bieżącego korygowania ewentualnych odchyleń.
rytmicznej
Przyjęta technologia, wielkość produkcji i asortyment wytwarzanych wyrobów jest stała
Podział długookresowego zadania produkcyjnego na
mniejsze części, realizowane w krótszym czasie, w tzw.
okresach powtarzalności
Przydział zadań produkcyjnych do poszczególnych stanowisk roboczych z dokładnością do detalooperacji
Ustalony harmonogram przebiegu procesu produkcyjnego
produkcyjnego
Rytmiczność produkcji zależy od jej charakteru, typu i organizacji.
Rytmiczność produkcji łatwo osiągnąć w produkcji masowej i wielkoseryjnej, w której występuje cykliczna powtarzalność operacji na poszczególnych stanowiskach.
W produkcji jednostkowej i małoseryjnej wytwarzanie jednakowej wielkości produkcji w każdym podokresie badanego okresu jest niemożliwe i nieskuteczne.
Zadania dotyczące analizy procesu
produkcyjnego
Ustalenie stopnia rytmiczności produkcji,
Rozpoznanie czynników zakłócających rytmiczność
produkcji,
Określenie ujemnych skutków braku rytmiczności produkcji.
wskaźniki
rytmiczności
Poziom równomierności produkcji i
spływu wyrobów
Równomierność spływu wyrobów w danym czasie można
obliczyć poprzez porównanie faktycznego spływu wyrobów w danym okresie z wielkościami odpowiadającymi spływowi równomiernemu:
P
P
f
− P
r
f
Lub
R =
R =
P
P
r
r
Gdzie:
R – wskaźnik równomierności spływu wyrobów
P – faktyczny spływ wyrobów
f
P – równomierny spływ wyrobów
r
Poziom równomierności produkcji i
spływu wyrobów
Wskaźniki porównawcze rzeczywistej produkcji z
planową (wskaźnik nierytmiczności)
P
P
lw
−
2
l 1
Wur =
w ×10 %
0
Pl 1
w
P
– wartość produkcji planowej
lw1
P
– produkcja w ujęciu wartościowym w okresie badanym lw2
Poziom równomierności produkcji i spływu wyrobów
Wskaźniki charakteryzujące realizację rzeczywistej produkcji z planową (wskaźnik rytmiczności produkcji) O
Rp =
s
1
Lo ×100
O – suma skorygowanych wskaźników wykonania planu
s
produkcji w poszczególnych podokresach
L – liczba podokresów badanego okresu
o
Poziom równomierności produkcji i spływu wyrobów
Stopień rytmiczności produkcji na podstawie produkcji wykonanej
Płw
R 2 =
2
p
L × P
o
łwm
P
- wielkość produkcji w jednostkach wartościowych w łwm
podokresach, w których była ona najwyższa
wskaźniki
Współczynnik równomierności obciążenia stanowisk:
t
V
j
= ∑
s
i × r
s
0
t – jednostkowy czas trwania operacji na stanowisku, j
i – liczba stanowisk pracy,
s
r – takt pracy zespołu.
o
Równomierność obciążenia stanowisk
Takt pracy zespołu – najdłuższy czas trwania
operacji
Strata czasu pracy na stanowisku ts
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
WS1
WS2
WS3
WS4
WS5
Czas zajęcia stanowiska tj
wskaźniki
Współczynnik średniej straty taktu:
t
V
s
= ∑
t
i × r
s
0
t – strata czasu pracy na stanowisku
s
Czynniki wewnętrzne wpływające na
rytmiczność produkcji
Sprawne planowanie i organizacja produkcji (właściwa synchronizacja – ciągłość pracy na stanowiskach)
Sprawne działanie komórek pomocniczych
(bezawaryjna praca maszyn i urządzeń)
Wysoka jakość dokumentacji technicznej
Zaangażowanie całej załogi w realizację zadań
przedsiębiorstwa,
Niezawodność funkcjonowania systemu informacji w
przedsiębiorstwie.
Czynniki zewnętrzne wpływające na
rytmiczność produkcji
Terminowe i kompletne zaopatrywanie przez
dostawców w surowce i materiały,
Stałe zaopatrzenie w energię,
Terminowe otrzymywanie informacji dotyczących
zasad działania przedsiębiorstwa w przyszłości.
rytmiczności
1.
Niepełne wykorzystanie maszyn i urządzeń w jednych okresach, nadmierne przeciążanie i dewastacyjne
zużycie w drugich,
2.
Pogorszenie warunków pracy oraz stopnia
bezpieczeństwa i higieny pracy,
3.
Wzrost liczby godzin nadliczbowych,
4.
Wzrost jednostkowych kosztów własnych – zmniejszenie zysku brutto,
5.
Pogorszenie jakości produkcji
rytmiczności
6.
Spadek wydajności pracy,
7.
Zakłócenia w pracy przedsiębiorstw transportowych i handlowych,
8.
Zakłócenia w działalności produkcyjnej lub inwestycyjnej innych przedsiębiorstw,
9.
Zakłócenia na rynku dóbr konsumpcyjnych i
zaopatrzeniowych,
10. Nierównomierne osiąganie przychodów ze sprzedaży wyrobów gotowych i usług.