ZAOCZNA POLICEALNA SZKOŁA COSINUS W WARSZAWIE

Kierunek: Technik rachunkowości, semestr I

Przedmiot: Działalność gospodarcza w branży ekonomicznej.

Temat: Przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej

1. Podstawowe pojęcia związane z działalnością gospodarczą

Działalność gospodarcza wg:

a) Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (art. 2)

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa

oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

b) Ordynacja podatkowa (art.3 pkt 9)

Działalność gospodarcza to każda działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów o swobodzie

działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każda inną działalność

zarobkowa wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy

nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

c) Ustawa o podatku od towarów i usług (art. 15 ust. 2)

Działalność

gospodarcza

obejmuje wszelką

działalność

producentów,

handlowców

lub

usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność

osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo

w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub

wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przedsiębiorca wg:

a) przepisów Kodeksu cywilnego. art. 431

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawną, której została przyznana przez przepisy ustawy zdolność prawna (art. 331 KC), prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

b) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. art. 4 ust. 1 i 2

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność

gospodarczą, a także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Cechą wyróżniającą przedsiębiorcę spośród podmiotów stosunków prawnych jest

prowadzenie przez niego działalności gospodarczej.

Pojęcie przedsiębiorcy zagranicznego (w świetle art. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą (art. 5 pkt 3).

Zgodnie ustawą o swobodzie działalności gospodarczej:

a) osobą zagraniczną jest osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego.

b) osobą zagraniczną jest osoba prawna z siedzibą za granicą. O „zagraniczności” osoby prawnej

przesądza miejsce usytuowania (zarejestrowania) jej siedziby, co zakłada, że żadnego znaczenia prawnego w tym zakresie nie ma sposób utworzenia osoby prawnej, forma organizacyjno-prawna czy status prawnopaństwowy założycieli (wspólników, członków).

c) osobą zagraniczną jest jednostka organizacyjna z siedzibą za granicą, która nie będąc osobą prawną, posiada zdolność prawną. O statusie danej jednostki organizacyjnej, która nie ma osobowości prawnej, jako osobie zagranicznej przesądzają łącznie miejsce usytuowania (zarejestrowania) siedziby oraz legitymowanie się zdolnością prawną.

2. Przepisy prawa dotyczące działalności

1. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2013 r., poz.

672)

2. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności

gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808 z późn. zm.)

3. Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r.- Prawo działalności gospodarczej

4. Ustawa z 26 lipca 2006 r.- Kodeks spółek handlowych

5. Ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w

gospodarce (Dz.U. 2013r., poz. 1342)

6. Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i

przedsiębiorców (Dz.U. 2011 r. Nr 106, poz. 622)

7. Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

(Dz.U. 2010 Nr 47, poz. 278) transponująca przepisy dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym

(Dz.Urz. UE L 376 z 27.12.2006, str. 36)

8. Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013r., poz. 983)

9. Ustawa z 25 września 1981 r. – z późniejszymi zmianami Ustawa o przedsiębiorstwach

państwowych

10. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

11. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2003 r. Rozporządzenie w sprawie

obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotów uprawnionych do

badania sprawozdań finansowych

12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r. Rozporządzenie w sprawie

szczegółowych warunków udzielania pomocy dla małych i średnich przedsiębiorców w

zakresie niektórych ulg podatkowych

13. Ustawa z 7 kwietnia 1989 z późniejszymi zmianami Ustawa o stowarzyszeniach

14. Ustawa z 6 kwietnia 1984 r. z późniejszymi zmianami O fundacjach

15. Ustawa z dnia 1 stycznia 2001 roku Zgodnie z tą ustawą działalność rozpoczął Krajowy

Rejestr Sądowy składający się z: ' rejestru przedsiębiorstw, rejestru stowarzyszeń i innych

organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki

zdrowotnej oraz rejestru dłużników niewypłacalnych'

16. Inne ustawy związane z rodzajem prowadzonej działalności

3. Licencje, zezwolenia, koncesje

a) zezwolenie – to uprawnienie do wykonywania oznaczonej działalności w sposób i na

warunkach przewidzianych prawem. Organ zezwalający nie może odmówić wydania

zezwolenia na podjęcie i wykonywanie określonej działalności gospodarczej, jeśli

przedsiębiorca spełnia wymogi określone przepisami prawa. Mowa o tym w zapisach

przytaczanej Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, która odwołuje się w artykule

75 do przepisów szczegółowych zawartych w odrębnych ustawach. Przepisy te określają,

które organy odpowiedzialne są za wydawanie zezwoleń oraz opisują wszelkie warunki

wykonywania działalności objętej zezwoleniami, a także tryb wydawania, odmowy wydania i

cofania zezwoleń.

Odpowiedniego zezwolenia wymaga min. wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

• sprzedaży napojów alkoholowych;

• urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i

gier na automatach;

• prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej;

• odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżniania zbiorników

bezodpływowych i transportu nieczystości;

• ochrony przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt;

• leczenia substytucyjnego osób uzależnionych, wytwarzania, przetwarzania lub przerabiania środków odurzających lub substancji;

• produkcji tablic rejestracyjnych;

• prowadzenia działalności maklerskiej lub rachunków papierów wartościowych przez banki -;

• prowadzenia funduszu;

• prowadzenia banku lub instytucji kredytowej;

• prowadzenia giełdy;

• zarządzanie specjalną strefą;

• instalacji lub napraw oraz sprawdzania określonych rodzajów przyrządów;

• prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania;

• prowadzenia laboratorium;

• wytwarzania produktów ;

• wykonywania przewozów kabotażowych na terytorium y;

• wykonywania rybołówstwa;

• założenia lotniska, zarządzania lotniskiem użytku publicznego

• utworzenia i prowadzenia instytucji pieniądza;

• wykonywania działalności ubezpieczeniowej;

• wykonywania działalności pocztowej

Za wydanie odpowiedniego zezwolenia pobierane są opłaty skarbowe, których wysokość waha się od

kilkudziesięciu do kilku tysięcy złotych.

Obecnie o zezwolenia można się ubiegać przez Internet za pomocą systemu ePUAP i przy użyciu profilu zaufanego.

Licencja

Licencja jest coraz rzadziej występującą formą zezwoleń. Jest ona związana z mniejszymi

wymaganiami niż koncesja, ale również wiąże się wypełnieniem dodatkowych warunków

technicznych oraz niespodziewanymi kontrolami. Licencje nie uzyska osoba, która była skazana

prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo. Uzyskania licencji wymaga prowadzenie działalności

gospodarczej polegającej na:

• byciu syndykiem mas upadłościowych

• transporcie drogowym

• transporcie kolejowym

b) koncesja – to akt administracyjny wydawany przez organ koncesyjny. Akt ten upoważnia koncesjonariusza

do

prowadzenia

ściśle

określonej

działalności

gospodarczej.

Koncesjonowanie wprowadza się w przypadku działalności, które mają szczególne znaczenie

ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny;

Uzyskania koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie min

• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż,

• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami

i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym wytwarzania, przetwarzania,

magazynowania,

przesyłania,

dystrybucji

i

obrotu

paliwami

i energią – Ustawa z 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne, ( tekst jednolity: Dz. U. z 2006r., nr 89, poz. 625 z późń. zm.); Koncesji udziela Prezes Urzędu Regulacji Energetyki;

• ochrony osób i mienia

• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych

• przewozów lotniczych

Koncesji udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej, która

podlega koncesjonowaniu. Przyznawana jest ona na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy

niż 50 lat. Przedsiębiorca może złożyć wniosek o udzielenie koncesji na czas krótszy. Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają

przepisy odrębnych ustaw.

c) Regulowana działalność gospodarcza

definicję regulowanej działalności gospodarczej zawiera ustawa o swobodzie działalności

gospodarczej – to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia

szczególnych warunków, określonych przepisami prawa (dany rodzaj działalności jest

działalnością regulowaną, jeżeli przepis odrębnej ustawy tak stanowi, a przedsiębiorca może

wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej

odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej).

Działalność regulowana polega na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów

działalności gospodarczej wpisem do odpowiedniego rejestru. Wpis ten następuje po złożeniu przez przedsiębiorcę do organu prowadzącego rejestr, pisemnego oświadczenia, iż spełnia warunki do

wykonywania tej działalności. Następnie organ w ciągu 7 dni od wpływu wniosku dokonuje wpisu i

zakłada akta rejestrowe. Jeśli organ nie dokona we wskazanym terminie wpisu to przedsiębiorca może

podjąć, po upływie 14 dniu od złożenia wniosku, działalność za wcześniejszym zawiadomieniem

organu o tym fakcie. Wpis do rejestru działalność regulowanej podlega opłacie skarbowej, której wysokość uzależniona jest od rodzaju działalności, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Nie można rozpocząć i prowadzić bez wpisu do rejestru działalności regulowanej następujących rodzajów działalności gospodarczej:

• organizowania imprez turystycznych -

• świadczenia usług turystycznych obejmujących polowania wykonywane przez cudzoziemców na

terytorium RP i polowania za granicą

• świadczenia usług w zakresie: pośrednictwa pracy

• konfekcjonowania lub obrotu środkami ochrony roślin ;

• obrotu materiałem siewnym -

• wytwarzania lub magazynowania;

• wyrobu lub rozlewu napojów;

• wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich;

• wyrobu alkoholu etylowego lub wytwarzania wyrobów;

• prowadzenia przedsiębiorstwa;

• przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej;

• kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy;

• kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych lub prowadzenia indywidualnej,

indywidualnej specjalistycznej i grupowej, praktyki pielęgniarek;

• prowadzenie grupowej praktyki lekarskiej lub prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej oraz

indywidualnej specjalistycznej praktyki;

• prowadzenie stacji kontroli pojazdów, prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców lub ośrodka

doskonalenia techniki;

• organizowania wyścigów;

• prowadzenia kursów dla doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją towarów;

• prowadzenia kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne.

Rejestr działalności regulowanej

Jest to lżejsza forma ograniczeń narzucanych przez państwo na przedsiębiorców. Wpis do rejestru może się wiązać z posiadaniem umowy gwarancyjnej lub ubezpieczeniowej, ale są już wymagane tak

wysokie normy techniczne oraz jest on najczęściej bezpłatny. Rejestry działalności regulowanej są prowadzone w celu ochrony konsumenta i jego interesów. Na przykład pan Kowalski, który jedzie na

wycieczkę do Egiptu może sprawdzić czy jego biuro podróży jest wpisane do rejestru i dzięki temu mieć świadomość, że biuro posiada ubezpieczenie od niewypłacalności.

Działalności wymagające wpisu do rejestru są wymienione w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i są to m.in.:

• przechowywanie danych osobowych

• usługi detektywistyczne

• praktyki lekarskie i stomatologiczne oraz pielęgniarskie

• prowadzenie działalności instruktorów nauki jazdy

• działalność związana z turystyką

• działalność polegająca na produkcji alkoholu

• kantory i pośrednictwo finansowe

4. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy

Każdy przedsiębiorca może zostać skontrolowany. Kontrolę prowadzą organy administracji

publicznej. Co do zasady organy administracji publicznej kontrolują przedsiębiorców na zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej natomiast w zakresie nieuregulowanym

w ustawie stosuje się przepisy ustaw szczególnych.

Kontrolę działalności gospodarczej przedsiębiorców prowadzą organy administracji publicznej.

Zakres przedmiotowy kontroli działalności przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej

przeprowadzenia określają ustawy, które opisują poszczególne rodzaje kontroli.

Zasadą jest zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie

wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie

kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta

przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności

przedsiębiorcy.

W zasadzie czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku

kalendarzowym nie może przekraczać:

• w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców oraz przedsiębiorców małych i średnich - 4 tygodni;

• w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni.

Przedłużenie czasu trwania kontroli określonego w upoważnieniu wymaga uzasadnienia na piśmie.

Co do zasady, czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu

upoważnienia do przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorcy.

Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu. Z reguły czynności

kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.

Bibliografia

1. J. Ablewicz –Funkcjonowanie przedsiębiorstw. Podstawy prawa. WSiP 2013r.

2. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku - O swobodzie działalności gospodarczej ( Dz.U.2004, nr

173, poz. 1807 z późn. zm.);

3. Maria Wajgner, Renata Tylińska – Podstawy ekonomiczne i prawne, rea 2007

4. Damian Dębski, Paweł Dębski – Funkcjonowanie przedsiębiorstw cz. 2, WSiP 2013

5. www.sejm.gov.pl;

6. www.mg.gov.pl;

7. www.msp.krakow.pl ;

8. www.firma.wieszjak.pl ;

Pytania:

1. Wyjaśnij pojęcie działalność gospodarcza, przedsiębiorca.

2. Wymień 3 przepisy prawne związane z działalnością gospodarczą

3. Wyjaśnij pojęcie koncesja, zezwolenie, licencja.

4. Co oznacza regulowana działalność gospodarcza.