2010-10-10
Podstawy gospodarki wodnej
Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. - Prawo wodne
(Dz. U. nr 11 , poz 1229).
1 Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne
Wody powierzchniowe dzielą się na:
- morskie wody terytorialne,
- płynące – w ciekach naturalnych (rzeki, strumienie) oraz w
kanałach i jeziorach przepływowych,
- stojące – znajdujące się w jeziorach oraz innych
zbiornikach naturalnych niezwiązanych z ciekami
naturalnymi
Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób
prawnych albo osób fizycznych.
Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
Płynące
wody
publiczne
nie
podlegają
obrotowi
cywilnoprawnemu.
2. Prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących
własność Skarbu Państwa wykonują:
a)
Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej – w
stosunku do wód istotnych dla kształtowania zasobów
wodnych oraz ochrony przeciwpowodziowej:
-
w potokach górskich,
-
w ciekach naturalnych o średnim przepływie wyższym
od 2,0 m3/s w przekroju ujściowym,
-
w wodach granicznych,
1
marszałek województwa, jako zadanie z zakresu
administracji rządowej wykonywane przez samorząd
województwa – w stosunku do wód istotnych dla regulacji
stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa oraz w
stosunku do pozostałych wód.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określiła które
wody płynące podlegają Prezesowi Krajowego Zarządu
Gospodarki Wodnej, a które marszałkom województw.
3. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach
nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej
nieruchomości.
4. Linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego
porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu
wody, z okresu co najmniej 10 lat.
Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą
krawędzią.
Linię brzegu ustala w drodze decyzji:
- wojewoda – dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg
wodnych,
- starosta – dla pozostałych wód.
5. Jeżeli woda zajmie trwale, w sposób naturalny, grunty nie
stanowiące własności właściciela wody, grunty te stają się
własnością właściciela wody, z tym, że dotychczasowemu
właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela
wody.
6. Niedopuszczalne jest grodzenie nieruchomości przyległych do wód
publicznych w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także
zakazywanie lub uniemożliwianie przechodzenia przez ten obszar.
2
7. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany poziomu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiedzkie, wójt w drodze
decyzji może nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu
poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodzeniu.
8. Korzystanie z wód może być powszechne, zwykłe lub szczególne.
Powszechne korzystanie z wód służy do zaspokajania potrzeb
osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, do wypoczynku,
sportów wodnych, amatorskiego połowu ryb z wód publicznych
itp. Dotyczy to wód płynących.
Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokajaniu potrzeb własnego
gospodarstwa domowego z wody stojącej stanowiącej własność
tego gospodarstwa. Zwykłym korzystaniem z wody jest również
czerpanie wody ze studni. Nie jest już jednak zwykłym
korzystaniem z wody pobór wody podziemnej w ilości ponad 5
m3 na dobę , albo korzystanie z wód na potrzeby działalności
gospodarczej.
Szczególne korzystanie z wód jest korzystaniem wykraczającym
poza korzystanie powszechne i zwykłe i wymaga pozwolenia
wodno-prawnego. Szczególnym korzystaniem z wody jest np.
czerpanie wody ze studni w ilości przekraczającej 5 m3 na dobę,
pobór piasku, żwiru, kamieni z koryta rzeki itp.
9. Melioracje wodne – polegają na regulacji stosunków wodnych w celu
polepszenia zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienia jej uprawy oraz
na ochronie użytków rolnych przed powodziami.
Urządzenia melioracji wodnych dzielą się na podstawowe i
szczegółowe w zależności od ich funkcji i parametrów.
10. Urządzenia melioracji wodnych podstawowych:
1) budowle piętrzące, budowle upustowe
3
2) stopnie wodne, zbiorniki wodne
3) kanały o szerokości dna większej od 1,5 m wraz z
budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie
4) rurociągi o średnicy większej niż 0,6 m
5) budowle regulacyjne i przeciwpowodziowe
6) stacje pomp
Urządzenia melioracji wodnych podstawowych wykonywane są
na koszt Skarbu Państwa , a grunty pod nimi są wywłaszczane
na rzecz Skarbu Państwa
11. Urządzenia melioracji wodnych szczegółowych:
1) rowy o szerokości dna mniejszej od 1,5 m wraz z
budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie,
2) drenowanie lub deszczownie z pompami przenośnymi,
3) rurociągi o średnicy poniżej 0,6 m
4) ziemne stawy rybne oraz groble na obszarach
nawadnianych.
Wykonywanie urządzeń melioracji szczegółowych należy do
właścicieli gruntów. Koszty wykonania pokrywają oni wnosząc
przez 15 lat opłaty melioracyjne zryczałtowane. Po wejściu Polski
do Unii Europejskiej za wykonanie melioracji szczegółowych
rolnik wnosi opłatę inwestycyjną w wysokości 20% kosztów
wykonania melioracji , przeliczonych na jednostkę powierzchni
gruntów zmeliorowanych. Opłata inwestycyjna jest wnoszona w
15 ratach rocznych
Własność gruntów pod urządzeniami melioracji szczegółowych
nie ulega zmianie po ich wybudowaniu.
O wykonaniu prac melioracyjnych decyduje na wniosek rolników
marszałek województwa. Wniosek winien być podpisany przez
zdecydowaną większość właścicieli gruntów.
Wysokość opłaty melioracyjnej jaką wnosi rolnik jest zależna od
powierzchni jego gruntów , na które korzystny wpływ wywierają
urządzenia melioracji wodnych
4
12. .Typy i elementy gospodarstw stawowych
-
stawy spuszczalne,
-
stawy spuszczalne i osuszalne,
-
stawy niespuszczalne.
Najwartościowsze są stawy spuszczalne i osuszalne.
Kategorie stawów typu karpiowego
- tarliska z ogrzewalnikami
- przesadki I i II,
- zimochowy narybkowe i kroczkowe,
- stawy kroczkowe,
- stawy towarowe,
- magazyny,
13. Wywłaszczenie na potrzeby melioracji wodnych:
- grunty pod urządzeniami melioracji podstawowych, a więc kanały o
szerokości dna większej od 1,5 m z mocy prawa stanowią własność
państwa w granicach określonych liniami brzegów. Nowe inwestycje
w zakresie urządzeń melioracji wodnych podstawowych podlegają
wywłaszczeniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia
1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 nr 261
poz.2603).
- Ustawa z dnia 22 maja 1958r. o popieraniu melioracji wodnych dla
potrzeb rolnictwa (Dz. U. z 1963 nr 42 poz. 237) dawała możliwość
przejęcia na rzecz państwa części nieruchomości meliorowanej w
zamian za nieobciążanie właściciela kosztami melioracji. Obecnie
przepis ten już nie obowiązuje.
-
5
14. Ochrona wód / strefy ochronne i obszary ochronne /.
W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz
zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także
ze względu na ochronę zasobów wodnych, mogą być ustanowione:
- strefy ochronne,
- obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych.
Strefę ochronną – jest to obszar, na którym obowiązują zakazy,
nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz
korzystania z wody. Strefę ochronną ustanawia dyrektor regionalnego
zarządu gospodarki wodnej na wniosek i koszt właściciela ujęcia
wody..
Strefę ochronną dzieli się na teren ochrony:
- bezpośredniej, w której zabronione jest użytkowanie gruntów
do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. W strefie tej
m.in. wody opadowe należy odprowadzać w sposób
uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń służących do
poboru wody, a teren należy ogrodzić oraz zagospodarować zielenią;
- pośredniej, w której może być zabronione lub ograniczone
wykonywanie robót oraz innych czynności powodujących
zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub
wydajności ujęcia, a w szczególności:
- zakazanie wprowadzanie ścieków do wód i do ziemi ,
- zabronienie rolniczego wykorzystani ścieków, stosowania
nawozów oraz środków ochrony roślin, mycia pojazdów
mechanicznych, lokalizowania cmentarzy itp.
- zakazanie lokalizowania zakładów przemysłowych oraz ferm chowu
lub hodowli zwierząt.
6
Obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych /obszary ochronne/
są to obszary, na których obowiązują zakazy, nakazy oraz
ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wody
w celu ochrony zasobów wód przed degradacją.
Na obszarach ochronnych można zabronić wznoszenia obiektów
oraz wykonywania robót lub innych czynności, które mogą trwale
zanieczyścić grunty lub wody, a więc mogących znacząco oddziaływać
na środowisko.
Obszar ochrony ustanawia dyrektor regionalnego zarządu gospodarki
wodnej na podstawie planu gospodarowania wodami na obszarze
dorzecza.
Za szkody poniesione w związku z wprowadzeniem w strefie
ochronnej zakazów, nakazów lub ograniczeń w zakresie użytkowania
gruntów lub korzystania z wód właścicielowi nieruchomości położonej
w tej strefie przysługuje odszkodowanie od właściciela ujęcia wody na
podstawie przepisów o ochronie środowiska.
15. Pozwolenia wodnoprawne. jest wymagane na :
a/ korzystanie z wód w sposób szczególny/
b/wykonanie urządzeń wodnych,,
c/ rolnicze wykorzystanie ścieków,
d/ długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej,
e/piętrzenie wody podziemnej,
f/, odwodnienie obiektów lub wykopów budowlanych,
g/ wprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi,
h/ wydobywanie kamienia, żwiru, piasku na obszarach
bezpośredniego zagrożenia powodzią
.
16 . Pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na :
a/ uprawianie żeglugi na śródlądowych drogach wodnych,
b/ rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych,
c/ pobór wód powierzchniowych lub podziemnych w ilości do 5 m3
na dobę,
d/ budowanie studni na potrzeby zwykłego korzystania z wód
7
e/ wykonywanie pilnych prac zabezpieczających w czasie powodzi,
f/ odwadnianie obiektów lub wykopów budowlanych , jeżeli zasięg
depresji nie wykracza poza granice terenu, którego zakład jest
właścicielem.
Pozwolenie wodno-prawne wydaje się w drodze decyzji na czas
określony. Decyzję wydaje z reguły starosta, a tylko do wyjątkowych
działań marszałek województwa.
Do wniosku o wydanie pozwolenia wodno prawnego załącza się:
- operat wodno prawny,
- decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzje o
warunkach zabudowy,
- opis zamierzonej działalności.
Pozwolenie wodno prawne wygasa, jeżeli:
- upłynął okres, na który było wydane,
- zakład zrzekł się uprawnień ustalonych w tym pozwoleniu,
- zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie
2-ch lat od wydania pozwolenia.
8