2013-02-14
ETYKA BIZNESU
pojęcie i geneza etyki biznesu
……………………
ethos – [prawy] charakter (grec.) nauka o moralności zajmująca się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiście istniejącej moralności i ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania
……………………
„ojciec” etyki i wzór mędrca
najwyższe dobro człowieka – cnota
zło skutkiem braku wiedzy
cnota jest czymś nabytym
1
2013-02-14
……………….
części duszy i odpowiadające im cnoty:
dusza rozumna – mądrość
dusza popędliwa – męstwo
dusza pożądliwa – umiarkowanie
trzy klasy w społeczeństwie
klasa filozofów
klasa wojowników
klasa rolników / rzemieślników/ kupców
sprawiedliwość
……………………..
podstawowy cel – szczęście (działanie właściwe człowiekowi, czyli działanie rozumne)
warunek rozumnego życia – dysponowanie cnotami;
dianoetycznymi (intelektualnymi) – rozum teoretyczny
etycznymi – rozum praktyczny
zasada złotego środka
przyjaźń jako podstawa życia społecznego
……………………………..
-
normy moralne (konkretne wzorce / zasady zachowania służące też jako kryterium jego oceny)
-
służą ochronie wartości (abstrakcyjnego obrazu tego, co ludzie uznają za sprawiedliwe, dobre i warte ich wysiłku)
-
zakazy / nakazy / powinności
-
kulturowe / statystyczne
-
oceny moralne (opinie wyrażające akceptację lub dezaprobatę osób, ich czynów i postaw)
-
sankcje moralne (środki represyjne wobec osób naruszających obowiązujące normy moralne)
-
retrybutywizm / prewencja / restytucja
-
wzorce postępowania (…………………………………………………)
które regulują stosunki między jednostkami, między jednostką a grupą oraz
między grupami
2
2013-02-14
Systemy etyczne
wg źródła norm moralnych
etyka ….………………..
etyka …………………….
normy i wartości
źródła reguł moralnych
pochodzą z zewnątrz
są w człowieku
Immanuel Kant
uzasadnienia słuszności czynów człowiek powinien szukać w sobie
poczucie obowiązku, a nie ze strach przed konsekwencjami
……………………………..:
postępuj wedle tej zasady, co do której mógłbyś jednocześnie chcieć, aby stała się prawem powszechnym Sposoby definiowania moralności
……………………….
dobro ma charakter niezmienny
obowiązuje zawsze i wszędzie
……………………….
wszystkie wartości mają charakter względny 3
2013-02-14
Fryderyk Nietzsche
……………………………
dwa rodzaje moralności
ludzi słabych (niewolników) – użyteczność
ludzie silni (……………) – godność, dzielność, rozwój Systemy etyczne wg sposobu uzasadniania sądów i dokonywania wyborów moralnych
………………………..
deontologizm
o istocie naszej
o istocie naszej
moralności decydują
moralności decyduje
skutki naszych działań
nasze poczucie
obowiązku podjęcia
określonych działań
ograniczony / uniwersalny
………………………….
……………………
(Jeremy Bentham i John Stuart Mill)
utylitaryzm hedoniczny
brak różnic jakościowych
między przyjemnościami
przyjemności są zróżnicowane
jakościowo
(godne i niegodne człowieka)
wymiary przyjemności
intensywność
czas trwania
pewność
bliskość
płodność
czystość
zasięg
4
normy
MYŚLENIE
interesy
ETYCZNE
uwarunko-
wania
społeczne
Moralność a działalność gospodarcza
biznes jest amoralny
…………………………
biznes jest niemoralny
w biznesie jest miejsce na moralność
…………………………
wystarczy etyka ogólna
…………………………
potrzebna jest etyka biznesu
Etyka biznesu
nauka o moralności zajmująca się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiście istniejącej moralności i ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania
…………………….
5
Poziomy etyki biznesu
mikro – ………
mezo – organizacje
makro – …………………….
globalny – gospodarka światowa
……………………………………………………..
faza życia
wspólne wyzwania etyczne
szczególne wyzwania etyczne
przedsiębiorstwa
narodziny
- etyczne pozyskiwanie
-legalny, akceptowany społecznie,
(powstanie)
zasobów
i użyteczny przedmiot działalności
- etyczne relacje z inwestorami
-dopełnienie wymogów
/ wierzycielami / właścicielami
formalnych
-etyczne relacje z dostawcami /
kooperantami
rozwój
- etyczna ekspansja rynkowa
- etyczne postępowanie z
pracownikami
dojrzałość
- uczciwa konkurencja
- nienadużywanie pozycji
-ograniczenie wpływu
rynkowej
schyłek /
środowiskowego
-dopełnienie wymogów
zakończenie
-etyczne działania wobec
formalnych
działalności
społeczeństwa
- etyczne zakończenie
przedsiębiorstwa
-właściwe relacje z władzą
współpracy z kooperantami /
-- uczciwe komunikowanie się z dostawcami interesariuszami
-uczciwe rozstanie z
pracownikami
- rozliczenie się z inwestorami /
wierzycielami / właścicielami
-rewitalizacja terenu
…………………………………………………………………
…………………………..
zaopatrzenie
uczciwy wybór dostawców
właściwe (etyczne) relacje z interesariuszami
terminowe płatności
zarządzanie zasobami ludzkimi
uczciwe traktowanie (w tym wynagradzanie pracowników)
troska o bezpieczeństwo zatrudnionych
właściwy stosunek do pracowników
marketing
uczciwa reklama
uczciwa cena
finanse
uczciwe raportowanie
spłacanie zobowiązań
6
Etyka biznesu w różnych kręgach geograficzno -
kulturowych
podejście amerykańskie
podejście europejskie
podejście ……………..
………………
bezczynność
kontynuacja dzieła
…………
stworzenia
Judaizm, Chrześcijaństwo,
Judaizm, Chrześcijaństwo
Islam
służba Bogu
nie jest zła, gdy pomaga
Chrześcijaństwo, Islam
uwolnić się od złych
pragnień
rozwój i godność człowieka
Buddyzm
Chrześcijaństwo, Islam
metoda uwolnienia się od
egoizmu
Buddyzm
……………………..
…………….
naturalne prawo człowieka
znak Bożego
błogosławie
Judaizm, Chrześcijaństwo, Islam
ństwa
Judaizm
pochodzi od Boga
aprobata
Chrześcijaństwo, Islam
Judaizm,
Chrześcijaństwo, Islam
zakaz marnowania zasobów
wszystkie religie
…………………….
Buddyzm
………………………….
Buddyzm
7
ubóstwo
pomoc biednym
niepożądane (zawinione)
nakaz
Judaizm
Judaizm,
Chrześcijaństwo, Islam
……………………
Chrześcijaństwo, Islam
zalecenie
Buddyzm
nieprzywiązywanie się do
dóbr materialnych
Chrześcijaństwo, Islam
droga uwolnienia od
pożądań
Buddyzm
przedsiębiorczość i zysk
zalecane
wszystkie religie
……………
zachowanie
człowieczeństwa i
moralności
potępiana
Chrześcijaństwo
wszystkie religie
ma służyć jednostce i
społeczeństwu
Islam, Buddyzm
……………
aprobowany, ale musi
……………
być uczciwy
wszystkie religie
zakazana
wszystkie religie
podporządkowany
służbie społeczeństwu
dopuszczalna
Islam, Chrześcijaństwo,
wobec obcych
Buddyzm
Judaizm
zakaz handlowania
używkami i bronią
Buddyzm
8