R A P O R T E P

Sterownik oświetlenia kabiny samochodu kit VELLEMAN K−3500

Przedstawione w†artykule Jak wiadomo, oko ludzkie roz-urz¹dzenie wspomaga

poznaje przedmioty gorzej po za-automatykÍ wy³¹czania úwiat³a padniÍciu zmroku i†w†nocy, kiedy w†kabinie samochodu, jest ciemno. W†samochodzie, nie lada trudnoúci¹ jest odnalezienie zapobiegaj¹c natychmiastowemu stacyjki, szczegÛlnie w†ponure zi-zgaszeniu úwiat³a po mowe wieczory.

zamkniÍciu drzwi przez Prezentowany w†ar-kierowcÍ.

tykule uk³ad daje siÍ

Zalety urz¹dzenia ujawniaj¹

w†prosty sposÛb za-

siÍ zw³aszcza podczas d³ugich montowaÊ w†kaødym

jesiennych i†zimowych samochodzie, a†dziÍki

wieczorÛw, kiedy zmrok zapada jego zastosowaniu úwia-szybko, a†kierowcy maj¹

t³o w†kabinie pozostaje

zawsze coú do zrobieniu po zapalone po zamkniÍ-

zamkniÍciu drzwi samochodu.

ciu drzwi przez dowol-

nie d³ugi, regulowany

czas. Kiedy wsiadamy

do takiego pojazdu, ma-

Elektronika Praktyczna 11/97

79

R A P O R T E P

my czas na odnalezienie stacyjki, w†ga³Ízi RV1+R8 i C6. Potencjo-siÍ dok³adnie uk³adowi zbudowa-a†kiedy wysiadamy pal¹ce siÍ jesz-metrem RV1 moøna w†doúÊ szero-nemu z†bramek N1..N4.

cze przez kilka chwil oúwietlenie kich granicach (1..60 sek.) reguloW†tym celu wrÛÊmy do mo-

pozwala siÍ nam upewniÊ, czy na waÊ czas trwania impulsu. DziÍki mentu, kiedy dodatni impuls pewno wszystkie drzwi s¹ za-diodzie D1 oraz rezystorowi R4

z†wyjúcia

Q†uk³adu

IC1

dostaje

siÍ

mkniÍte i†czy zabraliúmy wszystkie czas trwania impulsu na wyjúciu na T1. Kondensator C5, poprzez rzeczy z†kabiny samochodu. Urz¹-

Q (IC1) jest odmierzany od momen-rezystor R6, zacznie siÍ ³adowaÊ

dzenie jest wyposaøone w†dodatko-tu ponownego rozwarcia wy³¹czni-i†po chwili wyjúcie bramki N1

wy przycisk, ktÛry pozwala na ka. W†ten prosty sposÛb zrealizo-przejdzie ze stanu wysokiego przerwanie operacji podtrzymania wano za³oøenie, øe podczas otwar-w†niski.

Na

wyjúciu

bramki

N2

po-

oúwietlenia lub umoøliwia rÍczne tych drzwi, niezaleønie od czasu jawi siÍ zatem logiczna ì1î, ze-w³¹czenie oraz wy³¹czenie oúwiet-ich otwarcia, øarÛwka w†kabinie siÍ

zwalaj¹c tym samym na otwarcie lenia kabiny.

úwieci, a†po zamkniÍciu drzwi bramki N3, ktÛra po nadejúciu je-

úwieci

siÍ

jeszcze

przez

czas

okreú-

dynki na wejúcie 10 (N3) spowo-Opis uk³adu

lony wartoúci¹ C6 oraz R8+RV1, duje przerwanie generowania im-Schemat elektryczny urz¹dzenia czyli maksymalnie do 1 minuty.

pulsu z†IC1. W†efekcie úwiat³o przedstawiono na rys.1. Pierwszym Dodatni impuls z†wyjúcia Q uk-w†kabinie zostanie natychmiast wnioskiem, nasuwaj¹cym siÍ po ³adu IC1 poprzez D3 dostaje siÍ

wy³¹czone. Stan wysoki na dru-uwaønym przyjrzeniu siÍ schema-na bramkÍ tranzystora T1 powo-gim wejúciu bramki N3 pojawi siÍ

towi, jest niezwyk³a prostota uk³a-duj¹c úwiecenie øarÛwki w†kabinie.

wtedy, kiedy kierowca naciúnie du. Wykorzystano w†nim trzy uk³a-Diody D3 i†D4 pe³ni¹ funkcjÍ

przycisk SW1, co ma na celu wy-dy scalone, w†tym dwie popularne zwyk³ej

bramki

OR,

zabezpieczaj¹c

³¹czenie øarÛwki. DziÍki czwartej kostki NE555, znane Czytelnikom w†ten

sposÛb

przed

zwarciem

pod-

bramce N4, w†sytuacji, kiedy kie-ze swej funkcjonalnoúci.

³¹czone do jednej szyny wyjúcia rowca siedzi w†kabinie pojazdu Kostki IC1 i†IC2 pracuj¹ jako ge-uniwibratorÛw IC1 i†IC2.

d³uøej niø 3 minuty, úwiat³o zo-neratory monostabilne. Pierwszy Drugi uniwibrator IC2 pracuje stanie automatycznie wy³¹czone z†nich jest wyzwalany niskim po-jako awaryjny wy³¹cznik oúwietle-przez IC2 i wtedy wystarczy na-ziomem napiÍcia w†momencie, kie-nia. Jego doúÊ d³uga sta³a czaso-cisn¹Ê SW1 w†celu ponownego je-dy wy³¹cznik drzwiowy zostaje wa, okreúlona wartoúciami elemen-go za³¹czenia. Dzieje siÍ tak dla-zwarty (zwierane jest wtedy wejúcie tÛw C7 i†R5, wynosz¹ca oko³o 170

tego, øe po automatycznym wy³¹-

wyzwalaj¹ce TR uk³adu IC1 do ma-sekund (prawie 3†minuty), zapew-czeniu úwiat³a przez drugi uniwib-sy). Sytuacja taka ma miejsce nia zgaszenie oúwietlenia po tym rator, na wejúciu 12 bramki N4

w†momencie otwarcia drzwi przez czasie, nawet jeøeli drzwi pozosta-panuje stan wysoki, zezwalaj¹c kierowcÍ. Wygenerowany zostaje j¹ nadal otwarte.

tym samym na jej otwarcie. Na-dodatni impuls, o†czasie trwania Aby wyjaúniÊ dok³adnie dzia³a-ciúniÍcie teraz SW1 spowoduje, jak zaleønym od wartoúci elementÛw nie tej czÍúci uk³adu przyjrzyjmy w†poprzednim przypadku, pojawie-Rys. 1.

80

Elektronika Praktyczna 11/97

R A P O R T E P

Pozostaje jeszcze

WYKAZ ELEMENTÓW

przylutowanie na prze-

Rezystory

wodach o†odpowiedniej

R1..R3: 1kΩ

d³ugoúci w³¹cznika

R4: 470Ω

chwilowego

SW1,

a†na-

R5: 3,3MΩ

stÍpnie umieszczenie

R6: 330kΩ

go w†dowolnym miejs-

R7, R8: 10kΩ

cu, ³atwym do lokali-

RV1: 1MΩ montażowy

zacji w†przypadku zga-

Kondensatory

szenia úwiat³a. Sam

C1, C2: 10nF

przycisk

wy³¹cznika

ma

C3, C4: 100nF

jaskrawy kolor czerwo-

C5: 2,2µF/16V

ny, dziÍki czemu nie

Rys. 2.

C6, C7: 47µF/16V

bÍdzie to trudne.

nie siÍ na chwilÍ logicznej ì1î na C8: 100µF/25V

Na koÒcu naleøy doprowadziÊ

drugim jej wejúciu, co w†konsek-Półprzewodniki

zasilanie do uk³adu z†tej czÍúci in-wencji spowoduje wygenerowanie IC1, IC2: NE555

stalacji, ktÛra na sta³e jest do³¹-

krÛtkiego impulsu na wyjúciu N4

IC3: 4093

czona do akumulatora (przed sta-wyzwalaj¹cego uniwibrator IC2.

T1: IRF530

cyjk¹).

åwiat³o pozostanie w³¹czone przez D1..D4: 1N4148

Po za³¹czeniu zasilania moøe-nastÍpne 3 minuty, chyba øe kie-my skontrolowaÊ prawid³owe dzia-D5: 1N4001..7

rowca ponownie wciúnie SW1, ³anie uk³adu wciskaj¹c klawisz Różne

wy³¹czaj¹c tym samym celowo ON/OFF, co w†efekcie powinno na SW1: włącznik chwilowy

oúwietlenie w†kabinie.

przemian gasiÊ i†zapalaÊ oúwietle-podstawki DIL−8: 2szt

nie. Otwarcie drzwi samochodu podstawki DIL−14: 1szt.

Montaø i†uruchomienie powinno spowodowaÊ natychmias-Ca³y uk³ad elektryczny sterow-towe zapalenie øarÛwki, zamkniÍ-

czystym lakierem, co zabezpieczy nika umieszczono na niewielkiej, cie powoduje podtrzymanie úwie-uk³ad elektroniczny sterownika jednostronnej p³ytce drukowanej.

cenia przez czas okreúlony nasta-przed wilgoci¹. Ca³oúÊ nastÍpnie W³¹cznik SW1 znajduje siÍ poza w¹ potencjometru montaøowego warto umieúciÊ w†niewielkiej obu-p³ytk¹. W†zestawie w†jego roli uøy-RV1.

dowie ze sztucznego tworzywa.

to solidnego wy³¹cznika chwilowe-Po sprawdzeniu i†wstÍpnym Obudowy takie w†szerokiej gamie go, dziÍki czemu nabywca zesta-uruchomieniu, ca³¹ p³ytkÍ druko-znajduj¹ siÍ w†handlu.

wu ma pewnoúÊ, øe bÍdzie on mu wan¹ najlepiej jest pokryÊ przezro-SS

s³uøy³ przez d³ugi czas. Montaø, jak w†przypadku wszystkich uk³adÛw elektronicznych tego typu, naleøy rozpocz¹Ê od wlutowania niskopro-filowych elementÛw biernych, a†na-stÍpnie podstawek pod uk³ady scalone. Te ostatnie s¹ zawarte w†ki-cie, lecz w†przypadku urz¹dzenia montowanego w†samochodzie nie zalecam ich stosowania. Lepiej jest skorzystaÊ z†uziemionej lutownicy i†starannie wlutowaÊ uk³ady scalone w†p³ytkÍ, zachowuj¹c szczegÛl-n¹ ostroønoúÊ w†przypadku uk³adu CMOS (IC3).

Po zakoÒczeniu montaøu nale-

øy sprawdziÊ jego jakoúÊ, a†nastÍpnie przyst¹piÊ do uruchomienia uk³adu.

Schemat do³¹czenia sterownika do instalacji w†samochodzie przedstawia rys.2. Konieczne bÍdzie przeciÍcie przewodu w†instalacji, ³¹cz¹cego wy-

³¹cznik drzwiowy z†øarÛwk¹, a†na-stÍpnie do³¹czenie go zgodnie z†ry-sunkiem do otworÛw oznaczonych na p³ytce jako IN i†OUT.

Elektronika Praktyczna 11/97

81