Zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości
Pracownik jest zatrudniony na stanowisku blacharza budowlanego. Wykonuje
w kilkuosobowej brygadzie pokrycia dachowe. Ostatnio brygada najczęściej wykonuje naprawy obróbek
blacharskich na dachach o duŜym pochyleniu. Drobny zakres robót powoduje, Ŝe nie są one wykonywane z
rusztowań, jedynym zabezpieczeniem pracujących na dachu są liny zamocowane do stałych elementów
konstrukcji. Końcówką liny kaŜdy
z zatrudnionych obwiązuje się w okolicach pasa. Czy takie zabezpieczenie jest w zupełności wystarczające?
W jaki sposób mógłbym wymóc na pracodawcy wydanie pracownikom skuteczniejszych środków
zabezpieczających?
W rozumieniu przepisów § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w
sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) pracą
na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się co najmniej 1,0 m nad poziomem
podłogi lub ziemi. Powierzchnie wyniesione ponad 1,0 m, na których jest wykonywana praca, powinny być
zabezpieczone barierami, a jeŜeli jest to niemoŜliwe – innymi skutecznymi środkami zabezpieczającymi
pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednimi do rodzaju i warunków wykonywania pracy.
Zabezpieczenie wyłącznie linką bezpieczeństwa w przypadku pracy na połaci dachu o duŜym nachyleniu
naleŜy uznać za niewystarczające, linka bezpieczeństwa powinna być stosowana łącznie z szelkami
bezpieczeństwa. Taki zestaw w przypadku spadnięcia zabezpiecza przed cięŜkim urazem kręgosłupa.
SpostrzeŜenia co do niewłaściwego zabezpieczenia pracujących na wysokości naleŜy zgłosić przełoŜonemu
oraz osobie wykonującej zadania słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zlecanie wykonywania pracy bez
zapewnienia bezpiecznych warunków jej wykonywania moŜe być przedmiotem skargi złoŜonej na
pracodawcę do okręgowego inspektoratu pracy Państwowej Inspekcji Pracy.
Kodeks pracy w art. 210 określa przesłanki, których zaistnienie uprawnia pracownika do powstrzymania się
od wykonywania pracy. Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której pracodawca nie dopełnił ciąŜącego na
nim obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i wykonywanie pracy w takich
warunkach – w ocenie pracownika – stwarza dla niego bezpośrednie zagroŜenie dla zdrowia i Ŝycia lub
grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. O powstrzymaniu się od pracy i okolicznościach, w
których ta decyzja została podjęta, pracownik jest obowiązany powiadomić przełoŜonego.
Przepisy prawa pracy nie definiują pojęcia „bezpośrednie zagroŜenie dla Ŝycia i zdrowia”. W
piśmiennictwie za stan bezpośredniego zagroŜenia uznaje się sytuację, w której moŜe nastąpić znaczne
prawdopodobieństwo wystąpienia szkody – szkoda jeszcze nie nastąpiła, jednakŜe prawdopodobieństwo jej
nastąpienia jest znaczne. Stan bezpośredniego zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia powinien być realny i
rzeczywisty. Oceny stanu zagroŜenia dokonuje sam pracownik.
Powstrzymanie się pracownika od pracy w okolicznościach nieuzasadnionych, wynikających z błędnej
oceny stanu zagroŜenia Ŝycia i zdrowia, powoduje, Ŝe za czas nieświadczenia pracy nie przysługuje
wynagrodzenie. Ewentualne spory podlegają rozstrzygnięciu przez właściwy sąd rejonowy – sąd pracy.
Tak więc w razie niewłaściwego zabezpieczenia pracujących na wysokości naleŜy zgłosić to przełoŜonemu
oraz osobie wykonującej zadania słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zlecanie wykonywania pracy bez
zapewnienia bezpiecznych warunków jej wykonywania moŜe być przedmiotem skargi złoŜonej na
pracodawcę do okręgowego inspektoratu pracy Państwowej Inspekcji Pracy.
Podstawa prawna: • art. 210 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94
z późn.zm.), • § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn.zm.).