21. Wyznaczanie przekładni transformatora

Cel:

™ Poznanie zjawiska indukcji elektromagnetycznej.

™ Zapoznanie się z budową i zasadą działania transformatora.

™ Wyznaczenie przekładni transformatora.

Pytania i zagadnienia kontrolne:

• Zjawisko indukcji elektromagnetycznej i prawo Faraday’a.

• Budowa transformatora.

• Powstawanie napięcia w obwodzie wtórnym transformatora.

• Działanie transformatora: bieg jałowy i bieg roboczy, wydajność, przekładnia, straty mocy.

Opis ćwiczenia:

Łączymy według schematu układ składający się z generatora G , cewki o N zwojach 1

stanowiącej uzwojenie pierwotne, cewki o N zwojach stanowiącej uzwojenie wtórne, 2

rdzenia stalowego i dwóch woltomierzy.

N N

1

2

G

U

U

1

2

Rys. 21.1 Schemat obwodu do wyznaczania przekładni transformatora Wyznaczamy zależność wartości napięcia U w obwodzie wtórnym nieobciążonego 2

transformatora od wartości napięcia U w obwodzie pierwotnym. Obliczamy przekładnię 1

transformatora jako stosunek napięć U 2

η =

(21.1)

U1

Porównujemy otrzymane wyniki.

Powtarzamy pomiary i obliczenia dla kilku innych cewek o różnej liczbie uzwojeń, stanowiących uzwojenie pierwotne i wtórne transformatora. Ostatni pomiar wykonujemy dla cewki o nieznanej liczbie zwojów N . Liczbę zwojów tej cewki wyznaczamy na podstawie x

pomiaru napięć w uzwojeniu pierwotnym i wtórnym: 1

U

N

2

=

N .

x

1

(21.2)

U1

Literatura:

1. Szydłowski H., Pracownia fizyczna, PWN, Warszawa (dostępne wydania).

2. Dryński T., Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki, PWN, Warszawa (dostępne wydania).

3. Resnick R., Halliday D., Walker J., Podstawy fizyki T.3, PWN, Warszawa (dostępne wydania).

4. Bobrowski C., Fizyka: krótki kurs, WNT, Warszawa (dostępne wydania).

5. Orear J., Fizyka T.1, WNT, Warszawa (dostępne wydania).

2