Rachunkowość w zarządzaniu p. (przykłady cz. II) Przykład 1
Dane:
Wielkość produkcji
1600 sztuk
Wielkość sprzedaży
1200 sztuk
Jednostkowa cena sprzedaży 15,00 zł
Rzeczywiste koszty poniesione:
– Materiały bezpośrednie 3,50 zł/szt.
– Wynagrodzenia bezpośrednie 1,50 zł/szt.
– Koszty pośrednie zmienne wytwarzania 1,00 zł/szt.
– Jednostkowy koszt zmienny sprzedaży 1,50 zł/szt.
– Stałe koszty pośrednie wytwarzania 4 000 zł
– Stałe koszty sprzedaży 500 zł
– Stałe koszty zarządu 3 000 zł
Należy:
• sporządzić rachunek zysków i strat w rachunku kosztów pełnych oraz rachunku kosztów zmiennych,
• określić dla obu wariantów wartość kosztu wytworzenia sprzedanych wyrobów, stanu końcowego wyrobów.
Przykład 2
Przedsiębiorstwo produkuje jeden wyrób. Sprzedano 1200 sztuk po 15 za szt. Behawioralny rachunek zysków i strat był następujący:
Przychody ze sprzedaży
18 000
Koszty zmienne
9 000
Marża pokrycia
9 000
Koszty stałe
7 500
Wynik ze sprzedaży
1 500
Należy wyznaczyć ilościowy, wartościowy próg rentowności oraz marżę bezpieczeństwa.
Przykład 3
Jednostka wytwarza jednorodne produkty. W bieżącym okresie wyprodukowano i sprzedano 2 000 kg wyrobów. Jednostkowa cena sprzedaży wynosi 35 zł.
Poniesione koszty:
Zmienne:
materiały bezpośrednie 8 zł/szt.
Płace bezpośrednie 4 zł/szt.
Obróbka obca 6 zł/szt.
Koszty sprzedaży 7 zł/szt.
Stałe: koszty pośrednie wywarzania 6 000 zł
Koszty zarządu 8 000 zł
Należy wskazać:
1) jednostkowy zmienny koszt wytworzenia,
2) jednostkowy pełny koszt wytworzenia,
3) jednostkową marżę pokrycia
4) ilościowy próg rentowności
5) wartościowy próg rentowności
6) wskaźnik marży bezpieczeństwa
7) minimalną cenę sprzedaży, przy wielkości produkcji i sprzedaży równej 2 000 kg 1
8) ile produkcji należy dodatkowo wyprodukować i sprzedać, jeżeli jednostka poniesie dodatkowe koszty reklamy w kwocie 4 000 zł (w odniesieniu do założeń pierwotnych)?
9) jaki jest wynik ze sprzedaży 2 000 kg po cenie 35 zł/szt. (według RKZ)?
10) ile produktów należy sprzedać, aby jednostka uzyskała zysk w kwocie 10 000 zł (dot. założeń pierwotnych)?
11) na jakim poziomie należy wyznaczyć cenę sprzedaży, by przy sprzedaży 2 000 kg jednostka osiągnęła 10 000 zł zysku (dot. założeń pierwotnych)?
Przykład 4
Analiza wrażliwości
Dane:
K
400 000 zł
k
30 zł/szt.
p
45 zł/szt.
x
50 000 szt.
Należy przeprowadzić analizę wrażliwości na 10% zmianę poszczególnych czynników (K, k, p).
Przykład 5
[na podstawie: Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów. Pod red. G.K.Świderskiej, s.5-15].
Założenia (1):
- jednostkowy koszt zmienny 50 zł (w tym 10 zł to wynagrodzenia),
- jednostkowa cena sprzedaży 100 zł,
- koszty stałe 60 000 zł,
- wielkość sprzedaży 2 000 sztuk.
Firma podjęła decyzję o zmianie systemu wynagradzania pracowników produkcyjnych.
Dotychczasowy system akordowy zastąpiony zostanie systemem czasowym. Stałe koszty wynagrodzeń dla produkcji 2 000 szt. wynoszą 20 000 zł.
Rachunek zysków i strat
Wyszczególnienie
Dotychczasowa
Nowa struktura
struktura kosztów
kosztów
Przychody ze sprzedaży
Koszty zmienne
Marża na pokrycie
Koszty stałe
Wynik ze sprzedaży
Dla przykładu
Wyszczególnienie
Dotychczasowa
Nowa struktura
struktura kosztów
kosztów
2
Produkcja i sprzedaż spadną o 10% w stosunku do założeń pierwotnych.
Rachunek zysków i strat (po uwzględnieniu spadku sprzedaży) Wyszczególnienie
Przy dotychczasowej
Przy nowej strukturze
strukturze kosztów
kosztów
Przychody ze sprzedaży
Koszty zmienne
Marża na pokrycie
Koszty stałe
Wynik ze sprzedaży
Przykład 6
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty produktów. Dane o jednostkowych kosztach zmiennych, cenach sprzedaży oraz kosztach stałych zawiera poniższa tabela: Asortyment
A
B
C
Jednostkowy koszt zmienny (zł)
10
12
11
Jednostkowa cena sprzedaży (zł)
25
18
20
Koszty stałe przypisane asortymentowi (zł)
3 000
8 000
5 000
Koszty stałe całego przedsiębiorstwa
25 000 zł
Należy przeprowadzić analizę progu rentowności metodą segmentową.
Przykład 7
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty produktów. Dane o jednostkowych kosztach zmiennych, cenach sprzedaży oraz kosztach stałych zawiera poniższa tabela: Asortyment
A
B
C
Jednostkowy koszt zmienny (zł)
20
23
10
Jednostkowa cena sprzedaży (zł)
30
48
21
Wielkość sprzedaży (szt.)
1 000
1 200
1 300
Koszty stałe całego przedsiębiorstwa (zł)
29 800
Należy przeprowadzić analizę progu rentowności metodą przeciętnej stopy marży pokrycia.
3
Spółka wytwarza dwa produkty: A i B.
Materiałami bezpośrednimi są: materiał X, Y, W, Z.
Na wytworzenie 10 kg produktów A potrzeba:
10 kg materiałów X
2 kg materiałów Y
Na wytworzenie 20 kg produktów B potrzeba:
20 kg materiałów W
6 kg materiałów Z
Zapas początkowy produktów A wynosi 1200 kg, B – 400 kg.
Globalna sprzedaż produktów A to 4000 kg miesięcznie, B – 6000 kg.
Spółka przewiduje utrzymywanie zapasu produktów w wysokości 10% miesięcznej sprzedaży.
Zapas początkowy materiałów jest następujący:
X
10 kg po 6 zł/kg
W
10 kg po 4 zł/kg
Y
5 kg po 8 zł/kg
Z
8 kg po 10 zł/kg
Zapas końcowy materiałów powinien zapewnić 50% miesięcznej wielkości normalnej produkcji wyrobów A i B.
Cena materiałów w najbliższym miesiącu nie ulegnie zmianie.
Wytworzenie 10 kg produktu A wymaga zużycia:
5 godzin roboczych pracowników wykwalifikowanych oraz 2 godziny robocze pracowników niewykwalifikowanych.
Wytworzenia 20 kg produktów B wymaga natomiast zużycia: 12 godzin roboczych pracowników wykwalifikowanych oraz 14 godzin roboczych pracowników niewykwalifikowanych.
1 godz. robocza pracownika wykwalifikowanego kosztuje 8 zł, a niewykwalifikowanego 5 zł.
Koszty pośrednie produkcji rozliczane są w stosunku do roboczogodzin: zmienne koszty pośrednie wynoszą 6 zł/godzinę roboczą, stałe koszty pośrednie miesięcznie 30 900 zł.
Cena każdego produktu ustalana jest poprzez doliczenie 20% marży w odniesieniu do wyrobu A oraz 10% - do wyrobu B (w zaokrągleniu do 1 zł).
Na podstawie danych należy sporządzić budżet wielkości produkcji, budżet kosztów produkcji, budżetowany rachunek zysków i strat.
4
[C.Drury, Rachunek kosztów, zad.12.10]
Należy sporządzić następujące budżety dla roku następnego, opierając się na przedstawionych poniżej danych:
- budżet produkcji,
- budżet zakupów,
- budżet kosztów produkcji.
Koszty standardowe są następujące:
Wyszczególnienie
Ilość
Jednostkowa
Produkt ( £)
Materiały
W
W
cena (£)
A
B
bezpośrednie,
w produkcie A produkcie
tym:
(kg)
B (kg)
X
24
30
2,00
48,00
60,00
Y
10
8
5,00
50,00
40,00
Z
5
10
6,00
30,00
60,00
Płace bezpośrednie, Na rzecz
Na rzecz
Koszt
w tym:
produktu A produktu B roboczogodziny
A
B
(godz.)
(godz.)
(£)
Robotnicy
10
5
3,00
30,00
15,00
niewykwalifikowani
Robotnicy
6
5
5,00
30,00
25,00
wykwalifikowani
Pośrednie koszty produkcji są rozliczane w stosunku do bezpośrednich roboczogodzin, natomiast inne koszty pośrednie są rozliczane według stawki 20% w stosunku do kosztów produkcji. Narzut zysku wynosi 20% kosztu własnego.
Inne budżetowane wielkości w roku są następujące:
Wyszczególnienie
Materiał
X
Y
Z
Zapas początkowy w cenie standardowej
60 000
125 000
72 000
(£)
Zapas końcowy w cenie standardowej (£)
70 000
135 000
75 000
Pośrednie koszty produkcji (£)
90 000
Bezpośrednie roboczogodziny
75 000
Produkty
A
B
Zapas początkowy wyrobów gotowych (£)
152 000
256 000
Zapas końcowy wyrobów gotowych (£)
190 000
352 000
Sprzedaż w cenach standardowych (£)
1 368 000
1 536 000
5