GALERIA TOLERANCJI

STEREOTYPY W TELEWIZJI

Dana Williams

Telewizja. W domu nazywam ją przyczyną wszelkiego zła. To stąd

moja 6-letnia córka uczy się zwrotów jak, A co mi tam, Mamo. Jest to

zazwyczaj sprawca bitew przed zaśnięciem (Ale Mamo, czy mogę pooglądać

jeszcze przez pięć minut?). Jest to źródło niekończących się próśb o każdą

zabawkę, którą w reklamach okrzykują najnowszą i zachwycającą. I, co jest

najbardziej niepokojące, to stamtąd mój syn wchłania stereotypy jak gąbka.

Supermądry azjata; czarny gwałciciel lub koszykarz; tajemniczy złoczyńca

w turbanie; dzierżący tomahawk Amerykanin – telewizja jest ich pełna.

W zeszłym tygodniu, kiedy oglądaliśmy odcinek hitu stacji ABC „Moja

żona i dzieci”, zrozumiałam jak rażące i szkodliwe mogą być takie

stereotypy. W tym odcinku dzieci „bawiły się w Indian”. Paradowały dookoła

ogródka ubrane w koźlą skórę, pióra i pomalowane na wojenne barwy,

przykładając dłonie do ust imitując charakterystyczne dla rdzennych

Amerykanów odgłosy. Ojciec, którego grał Damon Wakans, ogłosił się

„Wielkim Wodzem” i wymachiwał toporem wojennym ustawiając w ogrodzie

tipi.

Moim pierwszym odruchem była zmiana stacji. Ale zamiast tego zostawiłam

ją i postanowiłam porozmawiać z moim synem na temat tego, co właśnie

oglądamy.

Co oni robią? - zapytałam.

Jakieś głupoty – wykonują taniec deszczu czy coś, powiedział.

Dlaczego to robią? ponagliłam.

Bo to jest udawane, wzruszył ramionami. Bawią się w Indian.

Rozmawialiśmy tak, zadając pytania, a mój syn opowiadając o tym,

co widzi, dopóki show się nie skończył. Wtedy omówiliśmy w większych

szczegółach kim są Indianie i dlaczego nie jest dobrze „grać” czyjąś kulturę.

Przeciętne amerykańskie dziecko spędza więcej czasu przed

telewizorem niż w klasie – do zakończenia szkoły średniej spędza przed

telewizorem 18 000 godzin, a 13 000 godzin w klasie.

1

Projekt jest dofinansowywany ze środków Wspólnoty Europejskiej i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

www.galeriatolerancji.org.pl

GALERIA TOLERANCJI

To o 5 000 więcej godzin przyswajania stereotypów i nieprawdziwych

informacji, niż czytania, dyskutowania i uczenia się o ludziach i ich

kulturach.

Ale, według Media Awarness Network, są sposoby, na które rodzice mogą

kontrolować telewizję – i stereotypy. Oto kilka wskazówek:

• Przyglądaj się bohaterom, które ogląda twoje dziecko.

Jak przekazują wiadomości na temat rasy, płci, kultury i ról. Wyraź

dezaprobatę wobec stereotypowych postaci i wyjaśnij dziecku

dlaczego się z tym nie zgadzasz. Poproś twoje dziecko,

by porównało obrazy związane z rasą jakie widzi w telewizji z ludźmi,

których zna. W jaki sposób się różnią?

• Słuchaj uważnie, wraz z dzieckiem, głosów złych charakterów

w kreskówkach. Czy mają akcent? Co z dobrymi, uprzejmymi

i słodkimi bohaterami?

• Rozpracuj medialną rzeczywistość. Rozmawiaj z dziećmi

o ludziach stojących za programami, które oglądają. Dzieciom

otworzyć oczy może fakt, że programy TV, jak książki, pisane są

i

tworzone

przez

ludzi,

którzy

mają

własne

uprzedzenia

i doświadczenia. Kiedy oglądasz z dzieckiem program poproś, by

pomyślał, kto go stworzył i czy rzeczywiście jego autor i producent

rozumieją typy bohaterów, których przedstawiają, czy bazują tylko

na przyjętych z góry poglądach.

• Skrytykuj inne media. Spójrz na reklamy samochodów, ubrań czy

sprzętu sportowego w gazetach, magazynach i billboardach.

Porozmawiaj z dzieckiem w jaki sposób te produkty są upiększane

i do jakich mają trafiać odbiorców. Kto jest przedstawiony jako

odbiorca?

Dlaczego

niektóre

grupy

etniczne

są

łączone

ze specyficznymi produktami? Spójrz na przykład na reklamy butów

do biegania: Dlaczego czarni atleci są portretowani podczas

2

Projekt jest dofinansowywany ze środków Wspólnoty Europejskiej i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

www.galeriatolerancji.org.pl

GALERIA TOLERANCJI

wygłupów w sali gimnastycznej, kiedy biali atleci pokazywani są

podczas poważnego treningu?

• Użyj historii jako narzędzia. Pomóż dziecku zrozumieć prawdziwą

historię w natłoku fikcyjnych historyjek. Prawdą jest, że żyła kiedyś

Pocahontas, która jako 13-latka spotkała John’a Smith’a, nie była to

jednak szczupła długowłosa dziewczyna, jak ukazywał to film

Disney’a. Poszukaj książek i nagrań, które opisują prawdziwą historię

spopularyzowanych historyjek i później porównaj prawdziwą historię

z wersją kinową.

Wyłączenie telewizji jest jedynie sposobem na ograniczenie

ekspozycji twojego dziecka na stereotypy, kulturową dezinformację i inne

„produkty uboczne telewizji.” Zakładamy, ze to, co widzimy w telewizji to

prawdziwy świat, zamiast wyjść z domu i doświadczyć tego świata, twierdzi

Frank Vespe, szef TV Turnoff Network, amerykańskiej organizacji

zachęcającej dzieci i dorosłych do rzadszego oglądania telewizji

i promowania zdrowego trybu życia w społeczeństwie. Vespe wprowadził

doroczny „Tydzień Bez Telewizji” („TV-Turnoff Week”). Od 1995 roku

miliony gospodarstw domowych na całym świecie wzięły udział w tym

wydarzeniu.

W tym roku, planuję dołączyć do tych milionów w „wyłączaniu

telewizji i włączaniu życia.” Do tego czasu, będę pomagała mojej rodzinie

burzyć stereotypy oglądając i rozmawiając o tym, co pokazuje się

w telewizji.

Tekst pochodzi ze strony: www.tolerance.org

3

Projekt jest dofinansowywany ze środków Wspólnoty Europejskiej i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

www.galeriatolerancji.org.pl