ĆWICZENIE15

Badanie układów stycznikowo – przekaźnikowych

1. Zapoznanie z oznaczeniami i budową badanych elementów.

Przekaźnik czasowy.

Budowa tego typu przekaźników jest podobna do budowy przekaźnika pomocniczego tylko z wbudowanym zegarem sterującym. Przekaźnik ten przełącza swoje styki po upływie nastawionego czasu od chwili pojawienia się napięcia na zaciskach cewki przekaźnika.

Przekaźnik czasowy w układach sterowania realizuje opóźnienie włączenia, wyłączenia lub przełączenia. Styki pomocnicze przekaźnika czasowego oznacza się w następujący sposób:

zwierne (normalnie otwarte)

17

18

rozwierne (normalnie zamkniętym)

25

26

Cyfra dziesiątek oznacza kolejny numer styku w danym przekaźniku.

Przyciski sterownicze.

a) Przycisk sterowniczy ze stykiem zwiernym (normalnie otwartym).

13

14

Po wciśnięciu przycisku sterowniczego zamyka się styk zwierny. Sprawdź omomierzem stan styków w obu położeniach przycisku.

b) Przycisk sterowniczy ze stykiem rozwiernym (normalnie zamkniętym).

21

22

Po wciśnięciu przycisku sterowniczego otwierają się styki rozwierne. Sprawdź

omomierzem stan styków w obu położeniach przycisku.

c) Przycisk ze stykiem zwiernym i rozwiernym.

21

22

13

14

Po wciśnięciu przycisku sterowniczego najpierw otwierają się styki rozwierne a potem zamykają styki zwierne. Sprawdź omomierzem stan styków w obu położeniach przycisku.

Styczniki.

a) Styczniki główne zwane również roboczymi stosuje się do łączenia głównych torów prądowych urządzeń elektrycznych i silników. Włączenie i wyłączenie stycznika odbywa się w pomocniczym obwodzie sterowania.

1

3

5

A1

13

21

A2

2

4

6

14 22

Stycznik roboczy z trzema głównymi i pomo-

Styki główne stycznika mają

cniczym stykiem zwiernymi i rozwiernym.

jednocyfrowe oznaczenia.

2. Badanie układów stycznikowo - przekaźnikowych

2. 1 Układ załączania oświetlenia przy pomocy stycznika.

Zrealizuj sterowanie oświetleniem przy pomocy stycznika i przycisków sterowniczych.

Połącz układu jak na rysunku.

L1

1

2

x1

x2

N

3

4

5

6

S2

13

14

21

22

A1

A2

L2

13 S1 14

N

Sprawdź poprawność działania. Wyjaśnij dlaczego przyciskiem zwiernym załączamy stycznik, a przyciskiem rozwiernym wyłączamy stycznik. Wytłumacz na czym polega samo podtrzymywanie stycznika.

2.2 Układ z przekaźnikiem pomocniczym.

Zrealizuj układ sygnalizacji położenia styków przekaźnika za pomocą przycisku sterowniczego zwiernego i żarówki.

13

14

A1

L1

12

14

S1

N

11

A2

L1

N

Wyjaśnij dlaczego takie sterowanie nazywamy sterowaniem impulsowym. Podaj przykład i uzasadnij gdzie można wykorzystać układ sterowania impulsowego przekaźnika.

2.3 Układ z przekaźnikiem czasowym.

Zrealizuj układ sterowania czasem działania linii produkcyjnej w zakładzie montażowym, z uwzględnieniem czasu potrzebnego do montażu i czasu przewozu do następnego stanowiska. Ustaw tryb pracy E3 z czasem postoju 10 s i czasem przewozu 5 s.

Połącz układ jak na rysunku. Żarówki sygnalizują stan pracy linii.

L2

W

L1

25

15

N

16

18

26

28

X1

X2

X1

X2

Zaproponuj wykorzystanie przekaźnika czasowego w układach sterowania.

2.4 Układ z blokadą stycznikową i wyłącznikami krańcowymi.

Zrealizuj układ sterowania bramą uwzględniając blokadę stycznikową. Blokada ta polega na szeregowym połączeniu z cewką danego stycznika styku rozwiernego sąsiadującego stycznika. Blokada styczników działa również, wtedy, gdy wskutek uszkodzenia mechanicznego wyłączonego w danej chwili stycznika nie powraca on do położenia spoczynkowego. Rozwarty styk blokuje wówczas włączenie drugiego stycznika.