NAZWA

WZÓR

UKŁAD

BARWA

RYSA

TW.

ŚRODOWISKO

PARAGENEZA

Grzelu

złoto rodz

Au

regularny

żółty

żółta

3 hydro, aluwia, wietrzenie kwarc, piryt, chalko., galena ekon srebro rodz

Ag

reg./heksa

srebrny

srebrna

3

hydro, wietrzenie

z CO, Ni, Bi, Ag

ekon

miedź rodz

Cu

regularny

miedziana miedziana

3 hydro,

wietrzenie

kupryt, chalkozyn

ekon

kamacyt

α (Fe,Ni)

regularny

szary

szara

4

meteoryty, bazalty

-

-

arsen rodzimy As

trygonalny

cynowy

biała/czarna

3,5 hydro

galena, baryt

-

bizmut rodz

Bi

trygonalny

różowy

szara

2

hydro, pegmatyty

piryt, saffloryt, ilnneit, ekon

siarka rodz

S

rombowy

żółty

żółta jasna

2 s. osadowe, eksh wulk.

gips

ekon

löllingit

FeAs2

rombowy

srebrny

szara

5

hydro, skarny, pegmatyty syderyt, arsenopiryt ekon

nikielin

NiAs

heksagonalny różowy

czarna

5 hydro,

sulfabolity

baryt, arsenopiryt

ekon

skutterudyt

CoAs2-3

regularny

cynowy

czarna

6

hydro

kobaltyn, chloantyt

ekon

arsenopiryt

FeAsS

jednoskośny srebrny

czarna

6 hydro,

skarny

piryt, złoto, pirotyn ekon

kobaltyn

CoAsS

regularny

srebrny

szara

5,5

hydro, skarny

chalkopiryt,bizmut,skuterud.

ekon

akantyt

Ag2S

jednoskośny szary

czarna

2 hydro,

osadowy

srebro, pirargyryt

ekon

chalkozyn

Cu2S

jedn/tetra/hek szary szara

3

hydro, wietrzeniowy

digenit, kowelin, bornit, ekon

covelin

CuS

heksagonalny niebieski czarna

2 hydro, wietrzeniowy, eksh galena, chalkopiryt

ekon

bornit

Cu5FeS4

rombowy

czerwony

czarna

3

hydro, wietrzeniowy

galena, chalkopiryt, piryt ekon

chalkopiryt

CuFeS2

tetragonalny ciemn

żółty zielonoczarna 4 hydro, osadowy, sulfabolity piryt, kobaltyn, sfaleryt ekon

pentlandyt

(Fe,Ni)9S8

regularny

ciemn żółty

czarna

4

sulfabolity

chalkopiryt, piroty, kubenit ekon

piryt

FeS2

regularny

żółty

brunat-czarna

6 hydro, osadowy, magmowy galena, markasyt, haveryt ekon

markasyt

FeS2

rombwy

ziel-żółty

zielonoszara

6

hydro, osadowy

piryt, pirotyn

-

pirotyn

Fe1-xS

jednos/heksa żółt-czerw szara 4 hydro,

sulfabolity

piryt, chalkopiryt, sfaleryt ekon

milleryt

NiS

trygonalny

żółty

zielona

3

hydro, osadowy

piryt, chalkopiryt, chryzokol

-

galena

PbS

regularny

szary

szara

2,5 hydro, osadowy

piryt, chalkopiryt, baryt ekon

sfaleryt

(Zn,Fe)S

regularny

różne

różna

4

hydro, osadowy

piryt, markasyt, chalkopiryt ekon

cynober

HgS

trygonalny

czerwony

czerwona

2 hydrotermalny

kwarc, chalcedon, piryt ekon

antymonit

Sb2S3

rombowy

szary

szara

2

hydrotermalny

kwarc,kalcyt,floryt, cynober ekon

molibdenit

MoS2

heks/trygo

szary

szara

1 hydro, granity, pegmatyty kwarc, piryt, wolframit ekon

realgar

α AsS

jednoskośny

czerwony

pomarańcz

2

hydro, ekshalacje wulk aurypigment, dolomit ekon

aurypigment As2S3

jednosośny żółty

żółta

2 hydrotermalny

realgar

ekon

proustyt

Ag3AsS3

trygonalny

bordowy

borowa

2

hydrotermalny

srebro, bizmut, argentyt ekon

NAZWA

WZÓR

UKŁAD

BARWA

RYSA

TW.

ŚRODOWISKO

PARAGENEZA

Grzelu

pirargyryt

Ag3SbS3

trygonalny

bordowy

bordowa

2,5 hydrotermalny

kalcyt, galena, proustyt ekon

tetraedryt

(Cu,Fe)12Sb4S13 regularny szary/czarny brunatna 4

hydrotermalny

galena, piryt, chalkopiryt ekon

tennantyt

(Cu,Fe)12As4S13 regularny szary/czarny brunatna 4 hydrotermalny

galena, piryt, chalkopiryt ekon

bournonit

PbCuSbS3

rombowy

szary/czarny brunatna 3

hydrotermalny

galena, sfaleryt, syderyt ekon

boulangeryt Pb5Sb4S11

jednoskośny szary

czarna

3 hydrotermalny

galena, pirotyn, sfaleryt ekon

fluoryt

CaF2

regularny

bezb.

różna

4

hydro, osadowy

kalcyt, baryt, kwarc ekon

kryolit

Na3AlF8

jednoskośny bezb.

biała

2,5 pegmatyty, pneumatolitycz fluoryt, topaz, galena ekon

halit

NaCl

regularny

bezb.

różna

2

ewaporaty, eksh wulk gips, sylwin, anhydryt ekon

sylwin

KCl

regularny

bezb.

biała

2 ewaporaty, eksh wulk halit, karnalit, anhydryt ekon

karnalit

KMgCl3 · H2O

rombowy

bezb.

różna

2,5

ewaporaty

-

ekon

kupryt

Cu2O

regularny

czerwony

brnatna

4 strefa wietrzenia kruszców miedź, malachit, limonit

-

korund

Al2O3

trygonalny

bezb.

biała

9

syenity, pegmatyty, skarny magnetyt, spinel, diaspor ekon

hematyt

Fe2O3

trygonalny

czerowny

czerwona

6 hydro,

osadowy, metamorf. magnetyt, piryt

ekon

piroluzyt

MnO2

tetragonalny

szary/czarny czarna

4

wietrz, osadowy

manganit, psylomelan, limon ekon

kasyteryt

SnO2

tetragonalny bezb.

żółta/biała

6 hydro, aluwia, pegmatyty flouryt, topaz, piryt, pirotyn ekon rutyl

TiO2

tetragonalny

czarn/czerw

żółta

6

magm, metamorf, pegamat anataz, brookit, tytanit ekon

uraninit

UO2

regularny

czarny

czarna

6 hydro, osadowy, pegmatyty miki uranowe, uranofan ekon

ilmenit

FeTiO3

trygonalny

czarny

czarna

6

magmowe, pegmatyty

hematyt, magnetyt

ekon

magnetyt

Fe2+Fe3+2O4

regularny

czarny

czarna

6 magmowy,

metamorf,skarn piryt, hematyt,

apatyt

ekon

chromit

FeCr2O4

regularny

czarny

brunatna

5,5

ultrabazalty

benitoit, egiryn

ekon

ramanêchit

(Ba,H2O)...

jednoskośny czarny/szary szaroczarna 5 wietrzeniowy,

osadowy

-

ekon

goethyt

α FeOOH

rombowy

żółty/brunat

brunat/żółta

5

hydro, hipergeniczny wiele :)

ekon

manganit

γ MnOOH

jednoskośny czarny/szary brunatna 4 hydro,

hipergeniczny

kalcyt, limonit, baryt ekon

gibbsyt

γ Al(OH)3

jednoskośny

biały/zabar.

biała

3

hydro, hipergeniczny gips, azuryt, aurichalcyt ekon

Opracował: Grzelu, w oparciu o: „Minerały i kryształy” R. Hochleitner, „Mineralogia Szczegółowa” A. Bolewski, slajdy z wykładów